هزینه‌ اقتصادی و اجتماعی در سوزاندن سهمیه‌های بنزین مردم

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از فارس، چهارم خردادماه 94، سید ناصر سجادی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در یک نشست خبری گفت: «دو میلیارد و یکصد میلیون لیتر بنزین ٧� � تومانی در کارت سوخت خودروهای سواری شخصی و موتوسیکلت‌ وجود داشته است که هموطنان فرصت دارند تا پایان شهریورماه امسال از آن بهره مند شوند».

این اقدام مطابق با مصوبه هیئت دولت و همزمان با تک نرخی شدن بنزین در فاز سوم هدفمندی یارانه‌ها صورت می‌گیرد و آثار اقتصادی و اجتماعی زیر را در پی دارد:

آثار اقتصادی (افزایش مصرف بنزین سالیانه و تشدید پیک تابستانه بنزین): این اقدام دولت نوعی علامت به مردم برای عدم رعایت الگوی مصرف بنزین است و منجر به افزایش شدید پیک مصرف بنزین در ماه های مرداد و شهریور امسال یعنی اوج دوره سفرهای تابستانی و افزایش متوسط مصرف بنزین کشور در سال 94 می شود. همچنین این اقدام که به معنای افزایش مصرف روزانه 17 میلیون لیتری بنزین در چهار ماه آتی است، می تواند منجر به ایجاد مشکلاتی برای تامین بنزین مصرفی کشور یا ایجاد صف‌های طولانی در جایگاه‌های سوخت در اواخر تابستان امسال شود. اقدام مشابه دولت در سوزاندن سهمیه‌های بنزین خردادماه خودروهای حمل و نقل عمومی در ساعت 24 روز 5 خرداد باعث شد تا مصرف بنزین کشور در روز 5 خرداد به حدود 110 میلیون لیتر در روز برسد و رکود مصرف روزانه بنزین کشور در سال جاری شکسته شود. این در حالی است که معمولا پرمصرف‌ترین روزهای بنزینی کشور، روزهای پایانی سال و روزهای پایانی تعطیلات نوروزی بخاطر حجم بسیار زیاد سفرهای نوروزی است.
آثار اجتماعی (تشویق مردم به کاهش توجه به درخواست‌های حاکمیت و استفاده سریع از حقوق خود در درازمدت): این اقدام دولت باعث می شود که افرادی که سهمیه های بنزین 700 تومانی خود را ذخیره کرده و با مصرف کمتر و رعایت الگوی مصرف به دولت برای مدیریت مصرف و واردات بنزین کمک کرده‌اند و از آن‌جا که فرصت استفاده از این سهمیه‌ها را در مدت کوتاه ندارند، احساس زیان کنند. به عبارت دیگر، تقویت و نهادینه شدن نظریه‌های اشتباه و پرهزینه‌ای در افکار عمومی مانند «هر زمان دولت امتیازی برای شما در نظر گرفت، بدون فوت وقت و بدون کمترین ملاحظه آن‌را در اختیار خود در آورید و حتی هدر دهید!»، یا به عبارت بسیار عامیانه‌تر «از دولت باید هر چه می‌توان، کند» از مهم‌ترین تبعات اجتماعی این اقدام دولت است.

این رفتار هزینه‌های اجتماعی زیادی برای نظام دارد و منجر به کاهش توجه مردم به درخواست‌های دولت در موضوعات مختلف در آینده می‌شود. استمرار کسری بودجه هدفمندی یارانه‌ها با بی توجهی اکثریت مردم به درخواست‌های مکرر دولت برای انصراف از دریافت یارانه نقدی در بهار سال 93 و ایجاد اختلال در نظام بانکی با تشکیل صف‌های طولانی پشت عابر بانک‌ها در ساعات اولیه واریز یارانه نقدی به حساب‌های بانکی مردم، از مصادیق این بی توجهی است.