سرمایه هایی که در خیابانها هدر می روند

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از خبرانرژی، پایگاه خبری وزارت نفت در گزارشی از مصرف سوخت خودروهای داخلی با عنوان ”سرمایه هایی که در خیابانها هدر می روند” نوشت: آمار مصرف بنزین نشان می دهد که خودروهای سواری شخصی بیش از 56 درصد بنزین کشور را مصرف می کنند. وانت بار ها ١٩,٢ درصد، موتوسیکلت ١٢ درصد، کامیون ٨.٧ درصد، تاکسی ٣.٣ درصد و مینی بوس ها حدود � .١٨ درصد دیگر مصرف کنندگان بنزین کشور را تشکیل می دهند. تقریبا ١� � درصد مصرف بنزین کشور در بخش حمل و نقل است.

بر اساس آمارهای سازمان ملی استاندارد رتبه انرژی تقریبا هیچیک از خودروهای تولیدی تیراژ بالا در ایران از G  فراتر نیست و این خودروها امکان مصرف سوختی کمتر از 7٫4 لیتر (در 100 کیلومتر) را در چرخه ترکیبی ندارند.

به گفته سازمان بهینه سازی مصرف سوخت، برای یک خودرو 1800 سی سی، میزان اختلاف مصرف سوخت در رتبه انرژی A و G برابر با 2٫2 لیتر در 100 کیلومتر و میزان اختلاف مصرف سوخت رتبه های D و G حدود 1٫3 لیتر در صد کیلومتر است.

در این شرائط، با فرض پیمایش 20 هزار کیلومتر در سال (حدود 55 کیلومتر در روز) و عمر 20 سال خودرو، یک خودرو با رتبه انرژی A در طول عمر خود نسبت به یک خودرو با رتبه انرژی G، حدود ٨٨� � لیتر بنزین کمتر مصرف می کند.

کاهش ٨٨� � لیتری مصرف بنزین با احتساب بنزین ١� � � تومانی یارانه ای امروز، رقمی معادل ٨ میلیون و ٨� � هزار تومان را در بر می گیرد.

البته اگر قیمت بنزین را با قیمت 465 دلار (Nymex) برای هر متریک تن و با دلار ٣٣٨� تومانی (بازار تهران) در نظر بگیریم؛ قیمت هر لیتر بنزین مصرفی خودرو های داخلی بدون یارانه واحتساب مالیات و هزینه های حمل و نگهداری و توزیع رقمی بالغ بر ١5٧٢ تومان است.

در این صورت، کاهش ٨٨� � لیتری مصرف بنزین به فرض تغییرنکردن قیمتها در طی ٢� سال، صرفه جویی اقتصادی بیش از ١٣ میلیون و ٨� � هزارتومانی را برای دارنده هر خودرو در پی خواهد داشت.

در اینجا باید دقت کنیم که مصرف کننده در هر شرائط پول بنزین را به جایگاه دار پرداخت می کند و وقتی برای هر لیتر بنزین ١� � � تومان می دهد اسمش این است که با فرض قیمت تمام شده ١5٧٢ تومانی برای هر لیتر بنزین وارداتی و مصرف سالانه ٢5 میلیارد و ٣5� میلیون لیتر بنزین در کشور، او به عنوان مصرف کننده نهایی رقمی حدود ١45� � میلیارد تومان یارانه دریافت کرده است. البته این رقم شامل مالیاتها و هزینه های توزیع و بازاریابی نمی شود.

در این شرائط، نخست، مصرف داخلی بنزین ایران بیش از 5,١ میلیارد لیتر در سال یا حدود ١4 میلیون لیتر در روز کاهش می یافت که خیلی بیشتر از واردات روزانه امروز بنزین به داخل کشور است. دولت در این حالت از زیر بار فشار واردات بنزین رهایی پیدا می کرد.

دوم، مصرف کنندگان داخلی با کاهش 5,١ میلیارد لیتری مصرف بنزین و با فرض قیمتهای ١� � � تومان برای هر لیتر، به جای ٢5 هزار و ٣5� میلیارد تومان، چیزی حدود ٢� هزار و ٢5� میلیارد تومان پرداخت می کرد و 5١� � میلیارد تومان دیگر را می توانست به خرید خودرو جدید و سرمایه گذاری در صنعت خودرو اختصاص دهد.

چنان که ملاحظه می شود با تولیدخودروهای استاندارد و کم مصرف و با قیمت ١� � � تومان برای هر لیتر بنزین، مصرف کننده داخلی با کاهش مصرف به خاطر بالا رفتن استاندارد مصرف سوخت و متعاقب آن با کاهش هزینه های سوخت، امکان پس انداز و سرمایه گذاری بیش از 5� � � میلیارد تومانی برای خرید خودروهای جدید را داراست. کمبود این سرمایه همان چیزی است که خودرو سازان داخلی را نیز تحت فشار قرار داده است.

در واقع، استاندارد پایین تولید و مصرف بالای سوخت خودروهای داخلی علاوه بر تحت فشار قرار دادن مردم و مسئولان اداره کشور و دادن حربه لازم به تحریم کنندگان ایران، خود خودرو سازان را هم به بدهکاران بزرگ سیستم بانکی بدل کرده است.

چالشهای مصرف سوخت در ایران در حالی است که در ایالات متحده مقدار بنزین موتور 44 درصد از کل مصرف فراورده های نفتی را در بر می گیرد و با مصرف ١,4 میلیارد لیتر بنزین در روز ( در سال ٢� ١١)، هزینه نفت خام 6٢ درصد، هزینه تصفیه ١٢ درصد، مالیاتها و توزیع ١٢ درصد و بازاریابی ١4 درصد از قیمت نهایی یک گالن بنزین را شامل می شود.

با توجه به این که آمریکا هم مانند ایران از تولیدکنندگان بزرگ نفت در جهان است، در صورتی که فرضهای قیمت تمام شده در ایالات متحده را برای ایران در نظر بگیریم ملاحظه می کنیم قیمت بنزین مورد مصرف در داخل در صورت برقراری مکانیسم اقتصادی صحیح و استاندارد، می تواند حدود ٢6 درصد بالاتر از قیمت ١5٧٢ تومانی Nymax باشد.

در این شرائط به قیمت ١٩٨� تومانی می رسیم که با قیمتهای امروز بنزین فاصله ٩٨� تومانی دارد. البته برای رسیدن به این قیمتها بسترهای لازم باید فراهم شده باشد. مواردی مانند کاهش مصرف سوخت خودروهای داخلی برابر استانداردهای بین المللی، توسعه حمل و نقل عمومی، ارتقای فرهنگ عمومی پرداخت مالیات، افزایش سرانه درآمد ملی و کاهش ضریب جینی برخی الزامات در این بخش است.

در این حالت با مصرف سالانه حدود ٢5 میلیارد و ٣5� میلیون لیتر بنزین، درآمدهای عمومی دولت می تواند چیزی بالغ بر 5� هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کند. البته منظور در یک اقتصاد سالم و عاری از یارانه و برخوردار از استانداردهای تولید و حسابداری پیشرفته و حسابرسی مستقل از دولت است.