به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، آزادراه، راهی با استانداردهای خاص است که خطوط رفت و برگشت آن از یکدیگر جدا بوده و هیچ نوع تقاطع هم‌سطحی ندارد و ورود و خروج از آن محدود بوده و به‌طور معمول با پرداخت عوارض همراه است. براساس آمار ارائه شده از سوی شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور، یک هزار و 359 کیلومتر آزادراه آماده سرمایه‌گذاری در کشور است و 5 هزار و 211 کیلومتر آزادراه پیشنهادی برای توسعه و تکمیل شبکه آزادراهی کشور وجود دارد که همگی در انتظار سرمایه‌گذار و حضور بخش خصوصی هستند. مجموع طول شبکه آزادراهی کشور که در دست بهره‌برداری، درحال ساخت، در دست مطالعه و پیشنهادی برای توسعه شبکه هستند به 10هزار و 500 کیلومتر می‌رسد. صمت آخرین وضعیت برخی آزادراه‌های در حال ساخت در کشور را بررسی کرده است.

آزادراه تهران ـ شمال
این آزادراه 120 کیلومتری، پیرترین آزادراه در دست ساخت کشورمان است که مطالعات نخستین آن قبل از انقلاب آغاز شد و در سال 73 ساخت آن به عنوان بخشی از کریدور شمال ـ جنوب تصویب شد. ساخت این پروژه در 4 فاز یا 4 قطعه کلید خورده که 2 قطعه اول و چهارم آن در دست ساخت است.
قطعه اول از تقاطع بزرگراه آزادگان و بزرگراه شهید همت در تهران تا 3راهی شهرستانک، به طول تقریبی 32کیلومتر با همکاری پیمانکار چینی در دست ساخت است. قطعه 4 به طول 20کیلومتر نیز حدفاصل 3راهی دشت نظیر مرزن‌آباد ـ چالوس به طول حدود 20کیلومتر است که ساخت آن از سال 1375 آغاز شد و در دولت دهم ابتدا با پیشرفت فیزیکی 97 درصدی به بهره‌برداری رسید و سپس به تدریج تکمیل شد.

به گفته علی نورزاد، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل و معاون وزیر راه و شهرسازی، ارتفاع قطعه‌های 2 و 3 که صددرصد این مسیر در منطقه کوهستانی قرار دارد به 2هزار متر می‌رسد و ساخت قطعه‌های دوم و سوم به اعتبارات زیادی نیاز دارد.
در شرایطی که بنیاد مستضعفان از چند سال قبل به عنوان پیمانکار اصلی پروژه آزادراه تهران - شمال در قطعه اول انتخاب شده و کار این نهاد با حضور یک پیمانکار چینی در حال انجام است اما هنوز این قطعه که از آن به عنوان مهم‌ترین بخش از آزادراه تهران- شمال یاد می‌شود تکمیل نشده است. در سال‌های گذشته، محدودیت‌های مالی و برخی اختلاف‌ها با پیمانکار چینی سرعت پروژه را کند کرد اما در دولت یازدهم قرارداد جدیدی بسته شد که به گفته نورزاد، هر 2 طرف ایرانی و چینی به آن پایبند هستند و کار در حال انجام است.
آنطور که وعده داده شده، قطعه اول این آزادراه تا پایان سال 95 زیر بار ترافیک خواهد رفت. از سوی دیگر بنیاد مستضعفان اعلام کرده در صورت تخصیص اعتبارات لازم می‌توان به آغاز کار قطعه دوم این آزادراه تا پایان سال 1397 امید داشت.

کنارگذر غربی اصفهان
کنارگذر غربی اصفهان در 25 کیلومتری اصفهان، از محور 4خطه مورچه‌خورت اصفهان جدا شده و با یک تقاطع غیرهمسطح در ادامه آزادراه کاشان ـ اصفهان به طرف جنوب ادامه پیدا کرده و بعد از قطع راه اصلی الیگودرز ـ اصفهان در غرب نجف‌آباد و عبور از روی بزرگراه اصفهان ـ ذوب‌آهن در گردنه گاوپیسه و تلاقی با رودخانه زاینده‌رود در 6کیلومتری مجتمع فولاد مبارکه به بزرگراه ارتباطی مبارکه ختم می‌شود. آنطور که حسن احمدی نوری، معاون ساخت و توسعه آزادراه‌های شرکت ساخت اعلام کرده است، قطعه سوم یا بخش پایانی این آزادراه به طول 14کیلومتر، تا پایان تابستان امسال به بهره‌برداری خواهد رسید. به گفته او، این آزادراه به عنوان بخش مهمی از شبکه شریانی شمال ـ جنوب در کاهش ترافیک و آلودگی هوای اصفهان و انتقال سریع بار و کالا و مسافر و صرفه‌جویی در مصرف سوخت نقشی قابل توجه دارد و از نقاط مهم و استراتژی که صنایع حاشیه رودخانه زاینده‌رود و شهرک صنعتی مبارکه محسوب می‌شود.

آزادراه اراک ـ خرم‌آباد
این آزادراه به طول 135 کیلومتر حلقه اتصالی کریدور ترانزیتی شمال به جنوب، آزادراه پل زال ـ خرم آباد را به آزادراه قم ـ تهران و ساوه ـ سلفچگان متصل می‌کند. با تکمیل احداث، مسیر فعلی تا بیش از 45 کیلومتر کاهش خواهد داشت. 68 کیلومتر این آزادراه در استان مرکزی و 67 کیلومتر در استان لرستان است.
این طرح از سال 92 آغاز شده و با اعتباری 960 میلیارد تومانی در حال اجراست و مدت انجام آن 36 ماه در نظر گرفته شده است. به گفته مجید کیانپور، معاون استاندار لرستان، این پروژه از نظر ملی اهمیت بالایی دارد زیرا حلقه گمشده کریدور شمال ـ جنوب کشور است. به گفته او این پروژه در 2فاز اجرا می‌شود. فاز اول 68 کیلومتر است و بروجرد را به اراک متصل می‌کند و فاز دوم آن از چالانچولان تا بروجرد در 4 قطعه انجام می‌شود. از سوی دیگر برخی مشکلات روند اجرای این پروژه را کند کرده است. آنطور که رضا اکبری، ناظر کل آزادراه اراک ـ خرم آباد می‌گوید، بحث ارزیابی‌های زیست‌محیطی و منابع طبیعی و حوزه زیرساخت‌ها از مهم‌ترین مشکلات این پروژه هستند و دستگاه‌هایی مانند اداره‌های منابع طبیعی، آب، برق و گاز همکاری لازم با این پروژه را ندارند.

آزادراه اصفهان ـ شیراز
این آزادراه به طول 370 کیلومتر در 2فاز اجرایی، از سال 85 تعریف و از سال 91 عملیاتی شده که فاز اول اجرایی آن به طول 210 کیلومتر در دست ساخت است. توسعه کریدور شمال ـ جنوب، کوتاه شدن مسیر اصفهان ـ شیراز به طول 134 کیلومتر و کاهش زمان سفر در این مسیر به 100 دقیقه، از مزایای ساخت این پروژه است.
هوشنگ عشایری، مدیرکل راه و شهرسازی فارس وعده داده است که این آزادراه تا سال 96 به پایان می‌رسد. به گفته او درحال‌حاضر این پروژه با مشارکت 50 درصدی دولت و 50 درصدی بخش خصوصی ازسوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) درحال اجرا است. آنطور که عشایری گفته از مزیت‌های این پروژه این است که برای نخستین‌بار در کشور روسازی بتنی در آن تعریف و مقرر شده است مجموع 210 کیلومتر برای نخستین بار در کشور روسازی بتنی شود که مزیت بالایی دارد. از سوی دیگر اجرای این مسیر موجب حذف 3 گردنه بسیار سخت شده و شرایط بسیار مطلوبی را برای مسافران در محور کریدور شمال ـ جنوب ایجاد می‌کند.
قطعه اول این پروژه به طول 110 کیلومتر از ایزدخواست به سده و قطعه دوم به طول 110 کیلومتر از سده به شیراز در حال انجام است. مجموع اعتبارات این مسیر یک هزار و 750 میلیارد تومان اعتبار است که تاکنون 340 میلیارد تومان آن تامین شده است.

آزادراه قائم‌شهر ـ ساری
این آزادراه قرار است 45 کیلومتر باشد و در 6 خط احداث شود. ارزش اقتصادی بهره‌برداری از این پروژه در طول دوره بهره‌برداری بر اساس برآوردها بیش از 2 هزار میلیارد تومان است. ساخت این آزادراه موجب کاهش 35 دقیقه‌ای زمان سفر برای وسایل نقلیه سبک و 50 دقیقه برای وسایل سنگین خواهد شد.

علی نورزاد، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور چند روز پیش اعلام کرد که به زودی عملیات احداث این آزادراه آغاز می‌شود. به گفته وی، هدف از اجرای این پروژه کاهش بار ترافیکی در مسیرهای منتهی به شمال کشور است و به همین دلیل درحال‌حاضر برای نخستین‌بار امکان‌سنجی حمل مصالح موردنیاز برای احداث این مسیر به میزان 5 میلیون مترمکعب از طریق شبکه ریلی در دست بررسی است تا روند احداث این آزاد راه باعث اختلال و ترافیک در مسیر موجود نشود. به گفته نورزاد، با توجه به قرار گرفتن این آزادراه در حاشیه یکی از مسیرهای پرتردد کشور و با توجه به بافت طبیعی مناطق همجوار، استفاده از شبکه ریلی برای حمل مصالح مورد نیاز نه تنها در کاهش حجم ترافیکی مسیر موجود موثر است بلکه در کاهش آلاینده‌ها و حفظ محیط‌زیست هم موثر است.

 آزادراه‌های مراغه ـ هشترود، منجیل ـ رودبار و ارومیه ـ‌تبریز، از دیگر آزادراه‌های در حال ساخت در کشور هستند. همچنین ساخت آزادراه‌های شیراز ـ بوشهر، سیرجان‌ـ بندرعباس و سلفچگان ـ اراک نیز ازجمله آزادراه‌هایی هستند که در دست مطالعه‌اند.