عصر خودرو- مدیرکل دفتر ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حملونقل جادهای با اشاره به تلاش این سازمان برای کاهش تصادفات ناوگان بین‌شهری عمومی، از بکارگیری سیستم‌های کنترلی در طول مسیر و کنترل‌های فرایندی در صدور اسناد حمل گفت و افزود: همه اتوبوسهای برون‌شهری به سامانه سپهتن مجهز شدند.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از فارس ، جواد هدایتی درباره برنامه‌های سازمان راهداری در حوزه کاهش تصادفات رانندگی ناوگان عمومی مسافری اظهار داشت: دو رویکرد کلی و محوری در سازمان راهداری و حملونقل جادهای در حوزه تصادفات ناوگان عمومی اتوبوسی دنبال میشود.
وی ادامه داد: «آموزش نیروی انسانی»، «ارتقا و بهبود فرایندهایی که منجر به احراز صلاحیت رانندگی میشود» و «توجه به سیستم کنترلی در کل مسیر» از فعالیت‌هایی است که در راستای کاهش سوانح رانندگی ناوگان عمومی جادهای دنبال میشود.
* انجام کنترل‌های سیستمی و فرایندی در صدور اسناد حمل
مدیرکل دفتر ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حملونقل جادهای افزود: در گام اول حرکت به سمت کنترل‌های سیستمی و فرایندی در صدور اسناد حمل را دنبال می‌کنیم؛ که در این فرایند همه الزاماتی که نیاز است پیش از سفر کنترل شود، عملیاتی میشود، همچنین صلاحیت‌‌های لازم پیش از انجام سفر در کنار کنترل‌های فیزیکی بررسی میشود؛ این کنترل‌های سیستمی نظیر اعتبار گواهینامه، وجود و اعتبار کارت سلامت، داشتن معاینه فنی خودرو و غیره است.
هدایتی ادامه داد: در چهار سال اخیر این پروژه به نتیجه رسید و تقریباً از یک سال گذشته این فرایند به صورت سیستمی آغاز شد.
وی مدعی شد: در سوانح رانندگی ناوگان اتوبوسی که اخیراً رخ داد، اتوبوس‌ها برگه معاینه فنی معتبر داشتند و همچنین راننده‌ها از نظر گواهینامه رانندگی، مشکلی نداشتند.
* برخط‌سازی صدور اسناد حمل شامل جابه‌جایی مسافر و حمل بار
مدیرکل دفتر ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حملونقل جادهای تأکید کرد: سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای از چند سال پیش در مورد برخط‌سازی صدور اسناد حمل شامل جابه‌جایی مسافر و حمل بار، تلاش کرده است.
هدایتی افزود: در بخش حمل بار برون‌شهری ناوگان باید بارنامه و در بخش مسافری صورت‌وضعیت داشته باشد که اینها به صورت آنلاین بررسی می‌شوند، درواقع این اسناد حمل به صورت برخط صادر میشود و شرکت حمل و نقلی که بخواهد به ماشینی سرویس بدهد باید اطلاعات سفر شامل نام راننده، مشخصات خودرو، مبدأ سفر، مقصد سفر، کارت هوشمند، کارت معاینه فنی، کارت سلامت و غیره را در این سامانه ثبت کند تا امکان رصد از طریق سازمان راهداری وجود داشته باشد.
وی افزود: با استفاده از GPS و اطلاعات کارت هوشمند خودرو و راننده، زیرساخت اطلاعات از شرکت‌های حملونقل به سازمان راهداری می‌آید و کنترل از طریق سیستم به صورت برخط انجام میشود،درواقع کارت هوشمند راننده و خودرو، کارت سلامت، گواهینامه، معاینه فنی و غیره بررسی میشود و پس از تأیید، کد رهگیری از سوی سازمان راهداری به شرکت حمل و نقل ارائه و اجازه صدور صورت وضعیت مسافر یا بارنامه حمل کالا صادر میشود.
* صدور کارت هوشمند فقط در ازاء وجود گواهینامه و کارت سلامت
مدیرکل دفتر ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حملونقل جادهای بیان کرد: حرکت بعدی ما در حوزه کاهش تصادفات رانندگی ناوگان عمومی بین‌شهری، تعامل با موضوعات فرابخشی است، یعنی غیر از موضوع کنترل‌های سیستمی که فرایندی درون‌سازمانی است، نیازمند یک سری هماهنگی‌ها و همکاری‌های فرابخشی با دیگر ارگان‌ها هستیم.
هدایتی اظهار داشت: درست است که تصادفات در جاده‌ها رخ می‌دهد و به نوعی یکی از طرف‌های تصادف ممکن است وسیله نقلیه عمومی جادهای باشد اما در این موضوع، بهره‌گیری از خدماتی غیر از خدمات سازمان راهداری وجود دارد و درواقع ارگان‌های دیگر نیز در این امر دخیل هستند.
وی توضیح داد: با توجه به اینکه در وقوع بسیاری از سوانح رانندگی، عامل انسانی نقش مؤثری دارد باید عوامل انسانی به نوعی توانمند شود و خطای آن کاهش یابد؛ فرد با اعتبار کارت هوشمندی که ما صادر می‌کنیم، راننده اتوبوس میشود و اجازه فعالیت در ناوگان حملونقل عمومی را دریافت می‌کند، این کارت هوشمند در ازای داشتن گواهینامه و کارت سلامت صادر میشود، گواهینامه را پلیس راهور ناجا و کارت سلامت را هم وزارت بهداشت و درمان صادر می‌کند و اینها به معنای تأیید مهارت و سلامت راننده است.
مدیرکل دفتر ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حملونقل جادهای بیان کرد: قطعا وجود کارت سلامت بدان معنا است که راننده از نظر جسمی و روحی آمادگی لازم برای رانندگی برون‌شهری را دارد و وجود گواهینامه دلیلی بر توانایی فرد در کنترل خودرو است بنابراین صدور این کارت‌ها، به نوعی به معنای صدور مجوز رانندگی برای فرد است.
وی گفت: این دو کارت در کنار آموزش‌هایی که توسط سازمان راهداری انجام میشود، مدنظر قرار می‌گیرد و کارت هوشمند صادر میشود و درواقع پیش نیاز ارائه کارت هوشمند به راننده از سوی سازمان راهداری است تا بدین ترتیب فردی اجازه انجام رانندگی در ناوگان عمومی برون‌شهری جادهای را داشته باشد.
* انجام آموزش رانندگی حرفهای با همکاری سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور
هدایتی افزود: با همکاری کمیسیون ایمنی راهها در حال بررسی هستیم تا همکاری‌های فرابخشی در بین ارگان‌ها ارتقا یابد؛ همچنین تلاش می‌کنیم با استفاده از کلاس‌های آموزشی سیستم سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور، انجام آموزش‌های شغلی به صورت حرفهای را دنبال کنیم تا از طرفی به ارتقای عملکرد، دانش و مهارت راننده کمک شود و از طرفی نظام‌های ارزیابی صلاحیت راننده که در حوزه‌هایی نظیر وزارت بهداشت و راهور ناجا وجود دارد را ارتقا دهیم.
مدیرکل دفتر ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حملونقل جادهای بیان کرد: با اجرا این موارد، به عنوان فرایندی زنجیرهای، کل این سیستم را ارتقا می‌دهیم تا بیشتر شاهد کاهش حوادث رانندگی باشیم.
* تجهیز همه اتوبوسهای بین‌شهری به سامانه سپهتن
وی اظهار داشت: یکی دیگر از پروژه‌هایی که در راستای کاهش سوانح رانندگی ناوگان عمومی بین‌شهری آغاز شد و در حال انجام است، نصب سامانه‌های کنترل درون خودرویی «سپهتن» بود که برای وسایل نقلیه عمومی آغاز شد.
مدیرکل دفتر ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حملونقل جادهای توضیح داد: سپهتن از حروف اول «سامانه پایش هوشمند تردد ناوگان» استخراج شده است، سامانه‌ای که به‌منظور نظارت و کنترل بهینه‌تر ناوگان حمل و نقل عمومی جادهای طراحی و ایجاد شده است.
هدایتی افزود: سامانه سپهتن، سامانه پایش و نظارت هوشمند تردد ناوگان حمل و نقل جادهای است، دستگاهی که درون خودرو نصب میشود و از طریق سیم کارت GFM, GPRS به طور مداوم اطلاعات تعریف شده داخل ماشین را به مراکز پلیس راهور و سازمان راهداری ارسال می‌کند، این اطلاعات شامل سرعت خودرو، مشخصات گواهینامه راننده، ساعت کارکرد راننده، مسیر و غیره است.
وی اضافه کرد: این سیستم قادر است از طریق شبکه ارتباطی DSRC به محض نزدیک شدن اتوبوسهای مسافربری بین شهری به پاسگاه‌ها نسبت به تخلیه اطلاعات اقدام کرده و عملکرد وسیله نقلیه را مورد بررسی و ارزیابی دقیق قرار دهد؛ سامانه مرکزی مذکور با سیستم صورت وضعیت و سایر سامانه‌های مورد نیاز تبادل داده می‌کند؛ارتقاء بهره‌وری حمل و نقل عمومی کشور در راستای اقتصاد مقاومتی و همچنین افزایش ایمنی و ارتقاء سطح کنترل و پایش لحظه‌ای عملکرد ناوگان، از اهداف اصلی استفاده از سپهتن است.
مدیرکل دفتر ایمنی سازمان راهداری و حملونقل جادهای توضیح داد: پلیس‌راه با استفاده از این سامانه می‌تواند وسایل نقلیه اتوبوسی که در شبکه‌های جادهای کشور تردد می‌کنند را به صورت آنلاین کنترل کند در حالی که پیش از این، کنترل‌ها معطوف به مبدأ، پاسگاه‌های پلیس‌راه در زمان ثبت ساعت و پایانه‌ها بود.
هدایتی افزود: با نصب سامانه سپهتن پلیس قادر خواهد بود در کل طول مسیر رفتار راننده و وسیله نقلیه را کنترل کند؛ این قابلیت مناسبی در اختیار پلیس‌راه قرار می‌دهد که در کل طول مسیر هم رفتار راننده و هم تخلفات راهنمایی و رانندگی احتمالی که ممکن است ناشی از سرعت غیرمجاز، ساعات کار غیرمجاز رانندگی و غیره را کنترل کند و در صورت وقوع هر نوع تصادف، اطلاعات دقیق و جزئی از همه عوامل حادثه در اختیار پلیس راه و سازمان راهداری قرار می‌گیرد.
* رصد ابعاد مختلف تصادفات ناوگان عمومی بین‌شهری توسط کمیسیون ایمنی راهها
مدیرکل دفتر ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حملونقل جادهای اظهار داشت: در کمیسیون ایمنی راهها، با وقوع سوانح رانندگی ناوگان اتوبوسی جادهای، جلسه تشکیل میشود و تیمی متشکل از نمایندگان این کمیسیون، در صحنه حادثه حاضر می‌شوند و سعی می‌کنند همه عوامل و اتفاقات حادثه را رصد کند تا گزارشات کاملی در اختیار کمیسیون ایمنی راهها قرار گیرد.
هدایتی گفت: درباره حادثه اتوبوس دختران هرمزگانی بیانیه کمیسیون ایمنی راهها منتشر شد که در آن حادثه متأسفانه عامل اصلی وقوع حادثه، خواب‌آلودگی راننده و عدم توانایی برای کنترل وسیله نقلیه بود؛ همچنین مسافران این اتوبوس کمربندی ایمنی نبسته بودند که این خود عامل تشدیدکننده آسیب‌ها بود.
وی اظهار داشت: درباره حادثه اتوبوس جاجرود نیز بررسی‌هایی توسط پلیس راه، سازمان راهداری و نماینده خودروساز انجام شد که با توجه به اظهارات مبنی بر نقص فنی سیستم ترمز اتوبوس، این سیستم ترمز از سوی کارشناسان خودروساز بررسی و در نهایت مشخص شد که لنت‌های ترمز این اتوبوس کیفیت و شرایط لازم را نداشته است و شرایط نگهداری از سیستم ترمز هم مناسب نبوده است که در لحظه وقوع حادثه، سیستم ترمز اتوبوس عمل نمی‌کند و منجر به بروز حادثه میشود که در این حادثه نیز نقص فنی سیستم ترمز محرز شد.
* در تصادفات رانندگی اصلاً جرم و مجازات با یکدیگر برابر نیست
مدیرکل دفتر ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حملونقل جادهای بیان کرد: مجدداً تأکید می‌کنم که ایمنی از دو منظر قابل توجه است، درست است تصادف روی جاده رخ می‌دهد اما عوامل و پارامترهایی که به بروز حادثه می‌انجامد خیلی فراتر از بحث روی جاده است، بنابراین باید در بخش دولتی فرایندهای مربوط به این حوزه را در همه بخش‌ها دقیق‌تر بررسی کنیم؛ ضمن آنکه عامل انسانی یا راننده یا کاربر، همه باید نسبت به ایمنی سفر و حفظ جان خود و همسفران احساس مسئولیت داشته باشند و این احساس مسئولیت، باید مسئولیتی مشترک بین مردم و کاربران حملونقل جادهای و همچنین دولت از نظر نظارت و زیرساخت باشد.
هدایتی با بیان اینکه از مردم می‌خواهیم در رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی دقت کنند، گفت: امروز در دنیا به مردم و افراد جامعه اینگونه آموخته میشود که رانندگی جزو خطرناکترین و پرچالش‌ترین رفتاری است که انسان هزاره سوم با آن درگیر است بنابراین در مواجهه با چنین موضوع پرچالشی، باید دقت لازم را داشت، خطر را شناخت، احتیاط را فراموش نکرد و با رعایت ایمنی، سفری مطمئن را رقم زد.
مدیرکل دفتر ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حملونقل جادهای با تأکید بر اینکه با یک سهل‌انگاری بسیار کوچک فاجعه‌هایی بسیار بزرگ رخ می‌دهد، اضافه کرد: وقتی به ریشه تصادفات دقت شود متوجه می‌شویم که با یک هزینه بسیار کم، می‌توان از وقوع چنین اتفاقات بزرگی جلوگیری کرد. دربحث تصادفات رانندگی اصلاً جرم و مجازات با یکدیگر برابر نیست، یک لحظه خواب‌آلودگی موجب میشود که راننده‌ای همسر، فرزند و عزیزان خود را از دست بدهد، بنابراین رانندگی پرچالش‌ترین چیزی است که انسان هزاره سوم با آن مواجه است و باید دقت بیشتری داشت تا با رانندگی ایمن، جان خود و دیگران را حفظ کرد.
