عصر خودرو- امروزه هوش مصنوعی به یکی از باید‌ها در صنعت خودروسازی بدل شده و رفته‌رفته می‌توان انتظار فراگیر‌شدن خودروهای خودران را داشت. شرکتهای خودروساز از حدود ۲ دهه قبل و با پیشرفت تکنولوژی‌های دیجیتال و فازی وارد این حوزه شده‌اند و از این هوش مبتنی بر پردازش‌های لحظه‌ای برای افزایش ایمنی و سایر ویژگی‌های خودرو استفاده می‌کنند.
به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»، در اغلب موارد هوش مصنوعی برای بهبود سیستم ایمنی و جلوگیری از خطاهای انسانی مورد استفاده قرار گرفته و به عنوان یک کمک راننده نقش بسیار مهمی را ایفا کرده است. البته دستیابی به یک سیستم هوشمند با قابلیت کنترل رفتار‌های لحظه‌ای خودرو که در حال حرکت با فیزیکی متفاوت است می‌تواند چالشی بسیار مهم به شمار آید اما محققان با انجام سعی و خطاهای بسیار و به وسیله سنسورهای مختلف و رادارهای پوشش‌دهنده محیط اطراف، دیتاهای لازم را به این سیستم منتقل می‌کنند تا بهترین و مناسب‌‌ترین تصمیمات در هر لحظه شکل گیرند. نخستین گام در هوشمندسازی خودروها دستیابی به سیستمهای نیمه‌هوشمند یا نیمه‌خودران خواهد بود و در مرحله بعد نیز شرکتهای خودروساز قصد دستیابی به یک خودرو کاملا هوشمند را دارند. البته حتی امروز نیز می‌توان محصولاتی مانند تولیدات تسلا را در بازار یافت که بسیار به هدف نهایی نزدیک شده و راه را هموار کرده‌اند. در این مقاله سعی داریم شما را با برخی از مهمترین ویژگی‌های هوش مصنوعی در خودروهای امروزی آشنا سازیم.
کروز کنترل تطبیق‌پذیر
سیستم تثبیت سرعت یکی از پرکاربردترین ویژگی‌های خودرو به شمار می‌آید و به خصوص در مسافت‌های طولانی، کمک چشمگیری در کاهش خستگی برای راننده به همراه خواهد داشت. کروز کنترل تطبیق‌پذیر در واقع تلفیقی از این سیستم با یک هوش مصنوعی است. به کمک یک پردازشگر در این سیستم، خودرو خواهد توانست سرعت خود را با خودروی جلویی تطبیق دهد. عملکرد این مجموعه بدین شکل است که به کمک سنسورهای نصب‌شده، سرعت خودروی جلویی در هر لحظه سنجیده شده و در صورت کاهش، کروز کنترل نیز به همین نسبت اقدام به کم‌کردن سرعت خواهد کرد. این ویژگی ضریب ایمنی خودرو را به شکل محسوسی افزایش خواهد داد و از خطرات احتمالی نیز جلوگیری خواهد کرد.
ترمز هوشمند
یکی از نخستین سیستمهای یاری‌دهنده در نحوه توقف خودرو، سیستمهای کمکی ترمز بوده است. این سامانه، عمل فشردن پدال ترمز توسط راننده را تسهیل می‌بخشد و به صورت خودکار اقدام به اعمال فشار در روغن ترمز در بوستر‌ها می‌کند. اما محققان با افزودن مجموعه‌ای از سنسورها و دوربین‌ها و یک برنامه‌نویسی بسیار قدرتمند امروزه ترمز را به صورت کاملا هوشمند تبدیل کرده‌اند. این ویژگی به خودرو قابلیت تشخیص موانع و کاهش ناگهانی خودروهای جلویی را می‌بخشد و با اعمال مقدار مورد نیاز ترمز، از حوادث احتمالی جلوگیری می‌کند. ترمز هوشمند در هر لحظه توسط سنسورهای خود در حال اسکن فضای پیش روی خودرو بوده و در صورت برخورد با شرایط تعریف‌شده بحرانی اقدام به اعمال ترمز می‌کند. در این سیستم راننده هیچ دخالتی نداشته و خودرو با توجه به منطق‌های تعریف‌شده در پردازشگر مرکزی این سیستم، متوقف می‌شود.
تشخیص عابرین پیاده
هوشمندسازی خودرو به معنی کاهش دخالت راننده در حرکت است و برای دستیابی به این هدف، محیط اطراف باید به صورت لحظه‌ای مورد بررسی و پردازش قرار گیرد. عابرین پیاده عملکردی متفاوت با خودروهای اطراف دارند و معمولا در زمانی که در جهت عمود بر مسیر حرکت خودرو حرکت کنند، ممکن است پتانسیل بروز خطر را افزایش دهند. خودرو به کمک سیستم تشخیص عابرین پیاده، می‌تواند این موانع متحرک را تشخیص داده و در صورت خطرآفرین بودن موقعیت اقدام به ترمزگیری کند. این سیستم از چند سنسور و دوربین برای تشخیص افراد پیشرو استفاده می‌کند و با بررسی جهت و سرعت حرکت آنها و طبق محاسبات مربوط به حرکت خودرو تصمیمات لازم را به کامپیوتر مرکزی منتقل می‌کند.
تشخیص تابلوهای ایمنی
این سیستم با اسکن محیط اطراف، می‌تواند تابلوهای ایمنی کنار جاده را تشخیص داده و پس از تطبیق، از طریق یک صفحه نمایش کوچک، راننده را مطلع سازد. نحوه عملکرد این سیستم بدین شکل است که دوربین‌های نصب شده به محض برخورد با الگوهای از پیش‌تعیین‌شده اقدام به ترجمه تابلو می‌کنند و پس از تطبیق‌دادن تصاویر ثبت‌شده، این تابلو را در معرض نمایش راننده قرار می‌دهند. این ویژگی در خودروهای نیمه‌خودران به راننده این قابلیت را می‌بخشد که در صورت عدم مشاهده علائم ایمنی، از عوارض پیشرو و یا محدودیت‌های موجود اطلاع یابد. همچنین در کنار نمایش تابلو‌ها قابلیت هشدار محدودیت سرعت به راننده را نیز داراست و به محض برخورد با تابلوهای هشدار سرعت، راننده را مطلع خواهد ساخت.
حفظ خودرو در بین خطوط
در یک رانندگی طولانی‌مدت، حفظ تمرکز یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی راننده است و بسیاری از حوادث به دلیل عدم توانایی فرد در حفظ خودرو در میان خطوط شکل می‌گیرد. برای کمک به رانندگان در شرایط بحرانی اینچنینی، سیستم حفظ‌کننده خودرو در بین خطوط طراحی شده است. این سامانه می‌تواند خطوط موجود روی جاده را پردازش کرده و با چرخش خودکار فرمان، خودرو را بین خطوط نگاه دارد. این سیستم یکی از بزرگترین گام‌ها در مسیر دستیابی به خودروهای خودران برشمرده می‌شود چون خودرو به شکل کاملا خودکار در بین خطوط حرکت می‌کند. ترکیب این سیستم با کروز کنترل تطبیق‌پذیر می‌تواند شرایطی را ایجاد کند که برای مدت زمان طولانی، خودرو بدون دخالت راننده در یک مسیر مشخص به حرکت خود ادامه دهد.
پارک خودکار
پارک‌کردن خودرو یکی از سخت‌ترین و زمان‌بر‌ترین بخش‌های رانندگی‌های روزمره بر شمرده می‌شود. هوش مصنوعی امروزه حتی در انجام این عمل نیز به کمک ما آمده و می‌تواند خودرو را بدون دخالت راننده در محل مشخص پارک کند. در این سیستم محیط اطراف خودرو به صورت دقیق اسکن شده و مدلی سه‌بعدی در پردازنده ترسیم می‌شود. سپس خودرو با توجه به شیب زمین و شرایط موجود به شکل خودکار اقدام به حرکت به سمت محل پارک کرده و با چرخاندن خودکار فرمان و تنظیم گاز، در محل مورد نظر قرار می‌گیرد. این سیستم در تمامی انواع پارک قابل استفاده بوده و می‌توان از آن با خیالی راحت استفاده کرد. حتی برخی از خودروها این قابلیت را در غیاب راننده نیز دارا هستند و می‌توان با یک ریموت کنترل اقدام به پارک کرد.
هشدار تغییر خط
بسیاری از حوادث زمانی اتفاق می‌افتند که راننده بدون بررسی جوانب خودرو، اقدام به تعویض خط می‌کند وبه دلیل عدم مشاهده خودروهای اطراف منجر به حادثه می‌شود. این سیستم به کمک سنسورهای نصب شده در دو گوشه انتهایی خودرو، راننده را از وجود سایر خودروها و احتمال برخورد در صورت تغییر خط مطلع می‌سازد. چراغ‌های هشدار نصب شده روی آینه‌های جانبی در صورت وجود احتمال برخورد در حین تغییر خط، به رنگ نارنجی در‌می‌آیند تا راننده با مشاهده آنها از وجود خودرویی در نقطه کور آینه مطلع شده و از بروز حادثه جلوگیری کند. این سیستم یکی از بزرگترین معایب آینه‌های جانبی را حل کرده و نقاط کور را نیز به خوبی پوشش داده است. امروزه این سیستم بسیار همه‌گیر شده و روی بسیاری از خودروها قابل مشاهده است.
چراغ هوشمند
تامین نور کافی برای افزایش دید راننده در شب یکی از مهمترین وظایف چراغ‌های جلوی خودرو برشمرده می‌شود اما تابش مستقیم آن در چشمان راننده خودروهای روبه‌رویی ممکن است باعث بروز حوادثی شود. اغلب در جاده‌های کم‌نور رانندگان تمایل زیادی به قرار دادن چراغ‌ها در وضعیت بالا دارند اما هر چند این مسئله می‌تواند ایمنی و ضریب خطر حرکت خودرو را کاهش دهد اما خودروهای رانندگان روبه‌رویی با چالش دید مواجه خواهند شد. برای جلوگیری از حوادث احتمالی ناشی از این مسئله، چراغ‌های هوشمندی طراحی شده‌اند که در صورت مواجه‌شدن با یک خودرو، جهت خود را به شکلی منحرف می‌کنند که دید راننده روبه‌رویی را تحت تاثیر قرار نداده و نور کافی را در اختیار راننده بگذارند.
هدایت در ترافیک
یکی از معضل‌های رانندگی در ترافیک‌های سنگین روزمره، خستگی مفرط به دلیل تکرار یک عمل خاص برای مدت زمان طولانی است. به کمک سیستم هدایت‌کننده خودرو در ترافیک می‌توان تمام این دغدغه‌ها را فراموش کرد و تنها با فشردن یک دکمه تمام کارها را به کامپیوتر سپرد. در این سیستم خودرو با بررسی شرایط روبه‌رو و خودروهای اطراف، در زمان توقف خودروهای جلویی اقدام به ترمزگیری کرده و پس از حرکت نیز خودرو را به نسبت جابه‌جا‌شدن خودروهای جلو، به حرکت در‌می‌آورد. این سیستم می‌تواند خستگی‌های روزمره را از راننده دور کند و یک رانندگی لذت‌بخش را به وی ببخشد. این ویژگی به خصوص در شهرهای شلوغ مانند ابرشهر تهران بسیار مفید خواهد بود و حتی از بروز دردهای زانو و مفاصل نیز جلوگیری خواهد کرد.
بررسی وضعیت راننده
امروزه هوش مصنوعی نه‌تنها فرامین حرکتی خودرو را در اختیار دارد بلکه راننده را نیز تحت سلطه خود در آورده و تمام حرکات وی را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد. در این سیستم، راننده به صورت لحظه‌ای تحت پایش کامپیوتر مرکزی قرار می‌گیرد و به کمک دوربین‌ها و سنسورهای نصب شده در داخل خودرو، پارامتر‌های حیاتی وی بررسی می‌شوند. به طور مثال با این سیستم در صورتی که راننده حالت خواب‌آلودگی داشته باشد، پیغام هشداری روی صفحه کیلومتر ظاهر خواهد شد و راننده را به توقف و استراحت دعوت می‌کند.
همچنین این بررسی‌ها تنها به خستگی راننده محدود نشده و بسیاری دیگر از حالات راننده را مورد بررسی قرار می‌دهد تا یک رانندگی با ایمنی کافی انجام شود و از خطاهای احتمالی جلوگیری به عمل آید.
نویسنده: محمدرضا برخورداری
