عصر خودرو- دنیای خودروسازی مملو است از اولین ها، برترین ها، آخرین ها و... و بخش خودروسازی سنگین نیز از این قاعده مستثنی نیست. شرکت های بسیاری در این تاریخچه که بیش از یک قرن از شروع آن می گذرد، در این بازار حضور داشته اند و حتی به رغم داشتن نوآوری های خاصی در زمان خودشان اما نتوانسته اند در میدان رقابت تا امروز دوام بیاورند.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، همان طور که گفتیم می توان لیست بلندی از ترین ها در این بخش از صنعت خودروسازی تهیه کرد که ما در این مطلب به تعدادی از خاص ترین اتفاقات رخ داده در این بخش از خودروسازی اشاره ای خواهیم داشت.
1- امروزه تکنولوژی تزریق گازوییل به درون سیلندر ها به روش ریل مشترک، یکی از پیشرفته ترین سیستم ها و روش هاست. به گونه ای که ولوو نیز از سال پیش از این تکنولوژی برای موتور های جدید خود بهره گرفت. سیستم تزریق سوخت ریل مشترک یا همان Common Rail که سالیان زیادی است توسط دیزل سازان بزرگ دنیا استفاده می شود، برای اولین بار در سال 1985 توسط شرکت آیفا برای موتور های دیزلی به صورت عمده مورد استفاده قرار گرفت.
2- بعد از معرفی آکتروس در رده سنگین وزن های مرسدس بنز و کامیون آتگو در رده میان وزن و سنگین وزن های این شرکت، مرسدس بنز تصمیم گرفت تا کامیون و کشنده ای برای مسیر های متوسط و بلند اما با اتاق و توانی کمتر از آکتروس و قیمتی پایین تر از آن به بازار معرفی کند. این اقدام چندان از سوی مرسدس بنز جدی تلقی نمی شد و به همین خاطر نیز این شرکت آکسور را روی اتاق آتگو طراحی کرد و آن را در نمایشگاهی در ترکیه رونمایی کرد. اما بازخورد این معرفی آنقدر بالا بود که مرسدس بنز سریعا رونمایی اصلی آن را در نمایشگاه بعدی که در کشور آلمان بود قرار داد و اعلام کرد که آکسور برای پر کردن خلا بین آکتروس و آتگو برای کل دنیا عرضه می شود و به این ترتیب این کامیون خوشنام آلمانی، از سال 2001 به یکی از برترین محصولات تاریخ این شرکت تبدیل شد.
3- در بین نام های شناخته شده ای که امروزه به ساخت خودروهای سنگین مشغولند، تاترا نام شناخته شده ای نیست چرا که تمرکز اصلی این شرکت در ساخت خودروهای خاص نظامی بوده و محصولات تجاری آن، تیراژ تولید اندکی دارند به نحوی که در سال 2016 کل محصولات تجاری تولیدی توسط آن برابر با 1326 دستگاه بوده اند. اما باید بدانیم که تاترا شرکتی بسیار قدیمی است که بعد از دایملر و پژو، عنوان سومین خودروساز قدیمی دنیا را در اختیار دارد که تا امروز در این صنعت باقی مانده است و اولین خودروساز در اروپای مرکزی نیز به شمار می رود. ضمن این که این شرکت به عنوان اولین تولید کننده انبوه کامیون در دنیا نیز شناخته می شود.
4- سیسو از جمله شرکت های سنگین ساز اروپایی است که ریشه پیدایش آن به سال 1931 و به کشور فنلاند باز می گردد. این شرکت نیز دست توانایی در ساخت خودروهای نظامی دارد و البته که کامیون های تولیدیش که سال ها بر اساس محصولات شرکت های معروفی چون رنو، ولوو و مرسدس بنز ساخته می شود، دارای ویژگی های خاصی در محور ها هستند که از این نظر نیز این ساخته ها تا حدودی متمایز از بقیه خودروهای سنگین به شمار می آیند. اما بد نیست بدانیم که سیسو مبتکر اولین سیستم بلند شدن اتاق کامیون در دنیا به کمک نیروی هیدرولیک است. اتفاقی که امروزه بسیار عادی و ساده به شمار می آید ولی در سال 1962 یک امتیاز مهم به حساب می آمد.
5- امروزه در انواع اتوبوس های شهری و بین شهری و حتی میدل باس ها، موتور در عقب خودرو قرار دارد تا به این صورت با کمترین فاصله بتواند توان تولیدی را در اختیار چرخ های محرک بگذارد. اما تا سال 1951، موتور اتوبوس ها در جلو نصب می شد و سترا در مدل S8 خود برای اولین بار، موتور را در قسمت عقب قرار داد که در آن زمان یک نوآوری و سنت شکنی به حساب می آمد. عدد 8 در نام این اتوبوس به 8 ردیف صندلی قرار گرفته در آن دلالت دارد.
6- ساخت اولین اتوبوس با موتو درون سوز را به بنز نسبت می دهند که این نوآوری در سال 1896 و با قرار دادن یک موتور درون سوز به حجم 2650 سی سی به قدرت 5 اسب بخارُ بر روی یک کالسکه چوبی که قبلا با اسب کشیده می شد، اتفاق افتاد که می توانست این کالسکه را به نهایت سرعت 5 کیلومتر در ساعت برساند. برای این کالسکه یک سقف فلزی در نظر گرفتند تا با ظرفیت 8 نفر، برای جابجایی مسافرین و مهمانان از ایستگاه قطار تا هتل هایشان استفاده شود. این اتوبوس ها چون از واگن های کالسکه ساخته شده بودند، راننده هنوز هم در بیرون از اتاق می نشست و البته برای وی یک کمک راننده نیز در نظر گرفته شده بود.
7- هر چند که تاترا اولین انبوه ساز کامیون به صورت تجاری در دنیاست اما اولین کامیون در دنیا توسط مهندس مشهور انگلیسی، گوتلیب دایملر اختراع شد که با قرار دادن یک موتور 2 سیلندر بنزینی به قدرت 4 اسب بخار بر روی یک واگن بخار ساخته شد. اما در آن زمان چون بنزین توسط شیمیدان ها تهیه می شد، قیمت بالایی داشت و به همین خاطر نیز استفاده از سوخت کک و ذغال سنگ ارزان تر و محبوب تر بود و خودرو دایملر چندان مورد استقبال قرار نگرفت.
8- صفحه ریش یا همان چرخ پنجم در ابتدای قرن بیستم و در سال 1911 میلادی، در آمریکا توسط فردی به نام چارلز.اچ مارتین اختراع شد و وی نیز کارخانه تولیدی خود را به همین اسم، نام گذاری کرد. البته با اینکه این حق استفاده از اختراع و شماره ثبت آن به اسم مارتین تایید شد اما یک شخص آلاسکایی به اسم دیک رابین مدعی شد که مارتین ایده او را دزدیده است و این اختراع او می باشد. البته ظاهرا گفته وی زیاد هم بی راه نبود و در هنگامی که در سال 1996 درگذشت، بر روی سنگ قبر وی نوشتند " اینجا دیک رابین خوابیده است. کسی که به همراه 17 اختراع دیگر، سازنده چرخ پنجم نیز بود ".
9- تا سال 1901 که کم کم مزیت های سوخت بنزین بیش از پیش بر همه ثابت شد، هنوز هم موتور های بخار محبوبیت بسیار بالایی داشتند به نحوی که خودروهای مخصوص مزارع و خودروهای تجاری با نیروی بخار کار می کردند. اما در همان زمان افرادی نیز بودند که به مزیت های بنزین نسبت به بخار آگاهی داشتند و از موتور های درون سوز برای خودروهای خود استفاده می کردند. در سال 1892 فردی به نام John Froelich در آمریکا برای اولین بار از نیروی بنزین در یک تراکتور تک سیلندر استفاده کرد و با گسترش این اختراع خود شرکت ماشین سازی واترلو را تاسیس کرد.
10- از خاص ترین موتور هایی که هنوز هم در دنیای خودروهای سنگین حضور چشمگیری دارند، پیشرانه های هشت سیلندر خورجینی اسکانیا هستند که باعث شده اند این شرکت امروزه عنوان دار تنها تولید کننده کامیون و کشنده با موتور های هشت سیلندر را به صورت تولید انبوه در اختیار داشته باشد. در سال 1969 اولین موتور V8 اسکانیا بر روی سری LB140 با 14.2 لیتر حجم، مجهز به توربو شاژر و خروجی 350 اسب بخاری در کنار گشتاور 1245 نیوتن متری قرار گرفت. این کامیون که با نام super 140 شناخته می شد باعث شد تا امروز، اسکانیا با نام king of the road یا سلطان جاده شناخته شود. این پیشرانه تا چندین سال قوی ترین موتور تولید انبوه جهان بود.
11- تا قبل از رویارویی اسکانیا و ولوو بر سر داشتن قوی ترین کشنده دنیا، مرسدس بنز با کشنده خاص و پر قدرت خود که در کنار کاربری های نظامی، کاربری تجاری نیز داشت، عنوان دار قوی ترین کامیون در دنیا بود. این محصول خاص مرسدس بنز به نام بنز 3850 از سری NG بود که موتور آن توانایی تولید 500 اسب بخار قدرت را داشت. این در حالی است که سال ها بعد ولوو F16 با قدرت 465 اسب بخار و به نام یک کشنده 470 اسبی معرفی شد و البته در آن روز ها، مرسدس بنز نیز کشنده پر قدرت دیگری به نام 4053 به قدرت 530 اسب بخار با یک موتور 12 سیلندر خورجینی تولید می کرد.
*علیرضا داودی
