به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، اما چند‌هزار کیلومتر آن‌طرف‌تر در آمریکا، کمپانی فورد سال‌هاست تفسیر متفاوتی از این مفهوم ارائه می‌کند. محصولات سری F این خودروساز، علاوه بر وانت‌های کوچک و بزرگ شهری، دو کد 650 و 750 (متعلق به گروه خودروهای کاری اندازه متوسط) را نیز در‌بر‌می‌گیرد که پیش از هر چیز با ابعاد بسیار بزرگ، پیشرانه‌های حجیم و کاربردهای تجاری فوق‌العاده گسترده شناخته می‌شوند. بد نیست باهم نگاهی به این »کرگدن«های اهلی بیندازیم. نسل اول فورد F-650 و F-750 سوپر دیوتی (Super Duty) نخستین‌بار سال 2000 میلادی و به ‌عنوان جایگزین مدل‌های F-600 ،‌F-700 و F-800 متعلق به سال‌های 1980 تا 1998 متولد شدند. این دو درواقع یک مدل واحد بوده و اختلاف نامشان فقط بر تفاوت در ظرفیت و نوع کاربری‌ها دلالت می‌کند. تولید این نسل با پیشرانه‌های 6 و 8 سیلندر گازوئیلی و 10سیلندر بنزینی از همان زمان تا سال 2014 در شرکتی مشترک بین فورد و هولدینگ آمریکایی Navistar International به‌نام Blue Diamond Truck Company در مکزیک انجام می‌شد و پس از آن به تأسیسات واقع در دریاچه اِوِن (Avon) ایالت اوهایو انتقال یافت. شرایط به همین منوال ادامه داشت تا اینکه سال 2016 نسل دوم با تغییرات گسترده در قلب و چهره روی کار آمد و با تکیه بر انبوهی از داشته‌های فنی و کاربردی که توضیحشان در ادامه خواهد رفت، سودای سلطه بر بازار خودروهای تجاری اندازه متوسط را در سر می‌پروراند. طی این دو دهه تمرکز و هدف اصلی »کرگدن« چیزی جز کاری و جان‌سخت‌بودن نبوده و توانسته وجهه تجاری فوق‌العاده خوبی برای خود دست و پا کند.

مشخصات فنی منحصربه‌فرد
مدل‌های 2018 فورد F-650 و F-750 با دو پیشرانه بنزینی و گازوئیلی و جعبه‌دنده 6 سرعته خودکار‌‌ ساخت خود‌ کمپانی روی خط تولید می‌روند. در حال حاضر فورد تنها خودروسازی است که صرفا‌ به پیشرانه‌های دیزلی مرسوم بسنده نکرده و محصولات تجاری اندازه متوسط (کلاس 6 و 7) خود را با قلب بنزینی هم عرضه می‌کند. همچنین برای تمامی مدل‌های دیزل و بنزینی ضمانت به ترتیب 5سال/250 هزار مایل (402336 کیلومتر) و 5 سال/100 هزار مایل (160934) در نظر گرفته شده است.

قلب 6.7 لیتری گازوئیلی
بلوک 6.7 لیتری V8 توربو دیزل به‌صورت استاندارد 270 اسب بخار قدرت و 915 نیوتن‌متر گشتاور تحویل می‌دهد و همچنین امکان سفارش نسخه قوی‌تر با توان و گشتاور به ترتیب 300 اسب بخار و 950 نیوتن‌متر و نیز نمونه پرچمدار 330 اسب بخاری و 983 نیوتن‌متری هم وجود دارد. این پیشرانه بیش از 500 هزار مایل آزمایشات مختلف را پشت سر گذاشته تا از عملکرد صحیح تک‌تک اجزایش اطمینان کامل حاصل شود. توربوشارژر بین 2 سرسیلندر (داخل V) نصب شده تا توان خروجی و سرعت جابه‌جایی هوا افزایش یابد. برای مواقع ضروری هم یک »ترمز پیشرانه« در نظر گرفته‌اند که با محدود‌کردن خروج دود از منیفولد اگزوز و ایجاد فشار منفی در محفظه سیلندر، دور پیشرانه و به طبع آن سرعت خودرو را کاهش داده و توقف با بارهای سنگین و بدقِلق یا عبور از سرپایینی‌های پرشیب را آسان‌تر می‌سازد.

قلب 6.8 لیتری بنزینی
بلوک 6.8 لیتری V10 بنزینی موسوم به تریتن (Triton) در مدل‌های با شاسی یک‌تکه قابل سفارش بوده و نه‌تنها قیمت کمتری نسبت به همتای گازوئیلی خود دارد بلکه می‌تواند (در صورت سفارش بسته مخصوص) با دو نوع سوخت جایگزین شامل گاز طبیعی (CNG) و پروپان (Propane) نیز تغذیه شود. این مجموعه 320 اسب بخار قدرت و 624 نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کند و قادر است در انواع کاربری‌های سبک و نیمه‌سنگین نیروبخش کرگدن باشد.

جعبه‌دنده 6 سرعته خودکار
در ادامه‌ هردو بلوک بنزینی و دیزل، جعبه‌دنده 6 سرعته خودکار سه‌صفحه‌ای و دو‌مرحله‌ای ساخت فورد قرار می‌گیرد. این جعبه‌دنده به‌منظور سازگاری کامل با شرایط پرفشار و کاربری‌های سنگین به دنده‌های تقویت‌شده مجهز شده و از چند ویژگی منحصربه‌فرد سود می‌برد. یکی از این ویژگی‌ها امکان محدودسازی بازه هریک از دنده‌ها و جلوگیری از اُوِردرایو (Progressive Range Select) و نیز تعویض تمام دستی دنده‌ها (Full Manual) است. ویژگی دیگر هم حالت اختصاصی یدک‌کشی (Tow-Haul Mode) است که در سربالایی‌ها سنگین‌ترین و مناسب‌ترین دنده را انتخاب کرده و در سرپایینی‌ها از تعویض سبک و افزایش سرعت جلوگیری به عمل می‌آورد تا برای کاهش سرعت، کمتر نیاز به ترمزگیری باشد.

سازگاری با سوخت‌های جایگزین
همان‌طور که اشاره شد، فورد به‌منظور کاهش هرچه ممکن آلاینده‌ها تجهیزاتی را برای پیشرانه 10 سیلندر بنزینی در نظر گرفته که آن را قادر می‌سازد تا به‌جای بنزین از گاز طبیعی و پروپان استفاده کند. همچنین تمامی نسخه‌های بلوک دیزل قابلیت تغذیه با بایودیزل B20 (20 درصد سوخت زیستی + 80 درصد گازوئیل) را دارا هستند.
هرسه این موارد پاک‌سوزی پیشرانه را افزایش داده و کمک می‌کنند تا مخصوصا‌ طی مسیرهای بلند یا پروژه‌های طولانی‌مدت‌ چندین و چند‌ساعته، دی‌اکسید کربن کمتری در هوا انتشار یابد.

دینام پر قدرت
برای تقویت سیستم برق خودرو نیز می‌توان به‌جای دینام‌های استاندارد 200 و 175 آمپری (به ترتیب در بلوک دیزل و بنزینی) نمونه‌های 357 آمپری (دیزل) و 240 آمپری (بنزینی) را سفارش داد تا در شرایط مختلف مشکلی از لحاظ تأمین برق موردنیاز خودرو وجود نداشته باشد.

ظرفیت‌ها و کاربری‌های بسیار متنوع
F-650 و F-750 علاوه بر مجموعه فنی کارا و قدرتمند، با تکیه بر چند خصیصه کلیدی دیگر، در بحث آمادگی برای کاربری‌های مختلف نیز فوق‌العاده عمل کرده و به معنی واقعی کلمه می‌توانند از پس هر وظیفه سخت و آسانی برآیند.

شاسی ساده (Strait Frame و Proloader)
کرگدن با دو نوعِ مختلف شاسی روی خط تولید می‌رود که شاسی ساده شامل دو مدل Proloader و Strait Frame است که هرکدام پیشرانه‌ها و کاربردهای مخصوص به خود را دارند. Proloader (تنها در F-650) با ارتفاع 853 میلی‌متر از سطح زمین، رینگ‌های استاندارد 19.5 اینچی و ظرفیت 9.3 الی 11.8 تُن، به درد نقل و انتقال محموله‌هایی با ارتفاع بارگیری کم و استفاده در زمین‌های کشاورزی، باغات و موارد اینچنینی می‌خورد. مدل‌های Strait Frame هم به سه دسته تقسیم می‌شوند که شاملF-650 با ارتفاع 1 متری، رینگ‌های 22.5 اینچی و ظرفیت 11.8 الی 13.1 تُن، مدل F-750 با ظرفیت 13.7 تا 15 تُن (با قلب بنزینی) و F-750 با سقف ظرفیت 16.8 تُن (با قلب دیزل). در نتیجه قابلیت تبدیل به انواع جرثقیل، خودروی امداد و کامیونت‌ها و کامیون‌های سبک و نیمه‌سنگین و بهره‌گیری در فعالیت‌های عمرانی، امدادی، شهرسازی، راه‌سازی و... را دارند.

شاسی مفصل‌دار  (Tractor)
مدل‌های مجهز به شاسی مفصل‌دار (موسوم به Tractor) پا را فراتر نهاده و به راحتی از پس جابه‌جایی انواع بارهای سنگین و حمل کانتینرها و تانکر‌های با ابعاد مختلف برمی‌آیند. ظرفیت این شاسی در F-650 بین 12.4 و 13.1 تُن و در F-750 برابر با 13.7 تا 16.7 تُن بوده و بیشینه ظرفیت ترکیبی‌شان به 22.6 تُن می‌رسد. بد نیست اشاره کنم که گونه Tractor تنها با پیشرانه 6.7 لیتری گازوئیلی عرضه می‌شود.

حمل بار در فواصل دور
شاسی و پلت‌فرم باربَرهای اندازه متوسط فورد نه‌تنها از مواد فوق‌العاده مستحکم ساخته شده، بلکه آزمایشات سخت و مشقت‌باری را از سر گذرانده تا بتوانند وظایف محول شده در دورترین فاصله‌ها را به نحو اَحسن انجام دهند. از مدل‌های ساده تک‌کابین گرفته تا دو‌کابین‌های تراکتور همه و همه برای مسافت‌های بلند آمادگی »فنی« کامل داشته و می‌توانند در بلندترین مسافت‌ها دوام بیاورند. بیخود نیست که این مدل توانسته 2 سال پیاپی جایزه بهترین بارکِش اندازه متوسط سال را از مجله Work Truck آمریکا دریافت کند!

مردِ میدان‌های سخت
از آنجایی که دوام و قابل‌اطمینان بودن مهم‌ترین ویژگی خودروهای باری و تجاری است، تراک‌های سری 6 و 7 فورد پیش از رسیدن به مرحله تولید، بارها و بارها از نظر پیچش‌ بدنه و شاسی و نیز در سخت‌ترین و طاقت‌فرساترین شرایط جاده‌ای شامل ماسه و ریگ، سطوح شیاردار، انواع دست‌اندازهای سخت و مسیرهای سنگفرش و صخره‌ای مورد بررسی دقیق قرار گرفته‌اند. همچنین به‌منظور تشدید هرچه ممکن شرایط آزمایشات، در نمونه‌های موردبررسی به جای راننده از ربات‌های مخصوص استفاده شده تا هیچ نگرانی بابت سلامتی افراد وجود نداشته باشد و عملکرد خودروها در بدترین شرایط سنجیده شود.

پشتیبانی از انواع تجهیزات عملیاتی
جعبه‌دنده 6 سرعته خودکار به سامانه خاصی موسوم به Power Takeoff (به اختصار PTO که به بغل گیربکسی شناخته می‌شود) با دو حالت مخصوص ایست و حرکت مجهز شده تا کرگدن امکان اتصال به انواع برفروب، بالابرهای هوایی، بالابرهای هیدرولیکی، پمپ‌ها و دیگر تجهیزات عملیاتی را داشته باشد. یک دنده خروجی از جعبه‌دنده مستقیما به میل‌لنگ متصل می‌شود تا هنگام روشن بودن پیشرانه بتوان PTO را به‌کار انداخت. گشتاور در دسترس این سامانه نیز با پیشرانه بنزینی در حالت ایست 339 نیوتن‌متر و حین حرکت 170 نیوتن‌متر است که با پیشرانه دیزل ترتیب به 407 و 271 نیوتن‌متر می‌رسند.

سواری نرم‌تر، کابین آرام‌تر
فورد برای سامانه تعلیق‌ کرگدن فنرلول‌های بزرگ‌تری (به نسبت نسل قبل) در نظر گرفته تا ضربات وارده به شاسی حتی‌الامکان داخل اتاق ملموس نباشند. از طرفی تدابیری اتخاذ‌شده تا سروصدای ورودی به کابین از چند جهت مهار شود. به‌عنوان مثال، فریاد قلب V8 دیزل در مقایسه با نسل گذشته 45 درصد کمتر داخل اتاق به گوش می‌رسد!

صندلی‌های راحت‌تر
صندلی‌ها با هدف بیشترین راحتی ممکن طراحی شده و به خوبی بدن را در خود نگه می‌دارند. علاوه بر صندلی‌های استاندارد موجود، می‌توان بین نمونه‌های مجهز به فنر ثابت یا فنر بادی (سفارشی) و روکش و تودوزی پارچه یا وینیل (Vinyl) انتخاب کرد. همچنین در ردیف جلو انواع 40/20/40 با زیر آرنجی و جا لیوانی‌ سرخود نیز قابل‌سفارش‌اند.

توجه به جزئیات
فورد تصمیم داشته کرگدن را تبدیل به خانه‌ای روی چهار چرخ بکند! دستیار صوتی SYNC کمک می‌کند تماس‌های تلفنی، موسیقی و برخی دیگر از عملکردها را بدون دخالت دست کنترل کنید. با استفاده از 4 سوئیچ مجزای 10 الی 25 آمپری و خروجی برق 110 ولتی موجود می‌توانید طیف وسیعی از لوازم جانبی را به‌سادگی به خودرو متصل کنید. فضای پا برای هر جثه‌ای کافی به نظر می‌رسد. نشان‌دهنده‌های پشت فرمان به راحتی قابل خواندن بوده و ادوات و دکمه‌ها کاملا‌ در دسترس راننده قرار دارند. غربیلک فرمان هم بزرگ و خوش‌دست بوده و چندین سوئیچ مختلف را در خود جای داده است. همچنین طبق ادعای کمپانی، سایر ویژگی‌های کلیدی ازجمله ابعاد پله‌های ورودی، عرض در، فضای پای راننده، عمق کابین (از پدال گاز تا دیوار پشتی) و فواصل بین پدال‌ها در مقایسه با سه رقیب اصلی یعنی فرایت‌لاینر M2 106، اینترنشنال DuraStar 4300 و هینو 268A پیشتاز میدانند.

نویسنده:امین قوام