عصر خودرو- نمودار تولید گاز، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی در ایران طی ۴۰ سال گذشته روند رو به رشدی داشته است؛ نموداری که شاید بخش درخشان آن بنزین باشد، زیرا ایران که واردکننده این محصول بود، اکنون در تولید این فرآورده نفتی به خودکفایی رسیده و حتی زمزمه‌های صادرات بنزین هم به گوش می‌رسد.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایسنا، بررسی آمارها نشان می‌دهد متوسط تولید بنزین در سال 1357، 14.4 میلیون لیتر در روز بوده است که درنتیجه راه‌اندازی واحدهای پالایشی جدید و بهینه‌سازی واحدهای پالایشی قدیمی در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، تولید بنزین موتور در آبان‌ماه 1397 به 95 میلیون لیتر در روز افزایش یافته است.
هم‌چنین بر اساس آخرین آمار تولید بنزین در ایران، با به مدار آمدن فاز سوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس به مرز 105 میلیون لیتر در روز رسیده است. علیرضا صادق آبادی - مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی - نیز در آخرین نشست خبری خود ضمن این‌که اعلام کرد واردات بنزین از مهرماه متوقف شده است، از پیش‌بینی صادرات بنزین ایران خبر داد.
البته ذکر این نکته هم ضروری است که با وجود توقف واردات بنزین، اصلاح الگوی مصرف امری ضروری است، زیرا به اعتقاد کارشناسان، اگر این اتفاق صورت نگیرد، ایران دوباره به واردکننده بنزین تبدیل میشود. فاصله تولید و مصرف نفت گاز در کشور، ١٥تا ٢۰میلیون لیتر است و البته میزان مصرف در نفت گاز به اندازه بنزین نیست.
درباره تبعات افزایش مصرف بنزین در ایران هم این نکته قابل توجه است که اگر این روند مصرف ادامه پیدا کند، در افق ١٤١٢، تفاوت مصرف و تولید بنزین در ایران، به ١٩۰ میلیون لیتر خواهد رسید. یعنی کمبود بنزین روزانه ١٩۰میلیون لیتر خواهد بود.
مقایسه شاخص‌های بخش گاز و گازرسانی در سال‌های 1357 و 1396
اما متوسط تولید گاز طبیعی کشور در سال 1357، 110 میلیون مترمکعب در روز بود که این میزان در سال 1396 به 846 میلیون مترمکعب در روز رسید. هم‌چنین متوسط تولید میعانات گازی در سال 1357، 1000 بشکه در روز بود که این میزان در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، افزایش 20 درصدی داشته است.
هم‌چنین تولید گاز طبیعی از میدان گازی پارس‌جنوبی که بزرگترین میدان گازی جهان بوده و بین ایران و قطر مشترک است، از سال 1380 آغاز شد و در سال 1396، تولید ایران از این میدان با کشور قطر برابر شد. از سوی دیگر تزریق گاز به میادین نفتی در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هم افزایش بیش از 30 برابری داشته است.
اما مجموع خطوط انتقال گاز طبیعی ایران، در سال 1357، 2900 کیلومتر بود که در سال 1396 به 39 هزار کیلومتر رسید. از سوی دیگر، مجموع شبکه گازرسانی ایران، در سال 1357، 2.1 هزار کیلومتر بود که در انتهای مهرماه سال 1397 به 343 هزار کیلومتر رسید. طبق آمار، در سال 1357، پنج شهر و یک روستا گازرسانی شده بود که این میزان در انتهای مهرماه 1397 به ترتیب 1133 شهر و 27 هزار و هفت روستا رسیده است.
هم‌چنین تعداد مشترکین گاز طبیعی در سال 1357، 46.5 هزار مشترک بوده که این میزان در انتهای مهرماه سال 1397 به 22 هزار و 907 مشترک رسیده است. هم‌چنین در سال‌های بعد از انقلاب اسلامی 2426 جایگاه سی ان جی احداث شده است.
شاخص‌های پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی
از سوی دیگر، تولید پنج فرآورده نفتی اصلی (بنزین، گازوئیل، نفت سفید، نفت کوره و گاز مایع) در سال 1357، 100 میلیون لیتر در روز بوده که این میزان در سال 1396 به روزانه 252 میلیون لیتر رسید. متوسط تولید بنزین موتور در ایران در سال 1357، 14.4 میلیون لیتر در روز بوده که این میزان در آبان‌ماه سال 1397 به 95 میلیون لیتر در روز رسیده است. متوسط تولید گازوییل نیز که در سال 1357، 25 میلیون لیتر در روز بوده، در آبان‌ماه سال 1397 به 100 میلیون لیتر در روز رسیده است.
مقایسه شاخص‌های بخش پتروشیمی در سال‌های 1357 و 1396
ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی در سال 1357، 1.6 میلیون تن بوده که این میزان در سال 1396 به 64 میلیون تن رسیده است. هم‌چنین مجموع فروش محصولات پتروشیمی چه در بازار داخل و چه در بازار خارج در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی 33 برابر افزایش داشته است.
