به گزارش پایگاه خبری«عصر خودرو» به نقل از دنیای اقتصاد، براساس این آمار قیمت تولیدکننده بخش صنعت در فصل تابستان سال‌جاری نسبت به فصل مشابه سال گذشته بدون تغییر بوده است که همسو با این موضوع، نرخ تورم «تولید وسایل نقلیه موتوری» نیز در فصل تابستان 94 نسبت به فصل تابستان سال 93 بدون تغییر بوده است. با این حال با توجه به آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران نرخ تورم خودرو در بهار و تابستان سال‌جاری روند کاهنده داشته است. این در حالی است که صنعت خودرو هم‌اکنون در رکود عمیقی به سر می‌برد و بازار خودرو نیز با مشکلات متعددی از جمله نبود تقاضا دسته و پنجه نرم می‌کند. مشکلاتی که باعث تغییرات جدی در فضای بازار خودرو شده است؛ به‌طوری‌که درخواست افزایش قیمت محصولات که یکی از مطالبات اصلی خودروسازان از شورای رقابت بود، در حال حاضر مسکوت مانده و خودروسازان از هر گونه پیگیری افزایش قیمت به‌دلیل شرایط بازار دست نگه داشته‌اند. حال آنکه یکی از تاکیدات خودروسازان در طول چند سال‌ اخیر افزایش قیمت خودروهای داخلی به‌دلیل رشد تورم نهاده‌های تولید بوده است. بر این اساس آنها درخواست افزایش قیمت خود را هر ساله بر مبنای درصد تغییرات رشد نرخ تورم از شورای رقابت مطالبه می‌کردند؛ زیرا این شاخص‌ها در فرمول شورای رقابت نیز گنجانده شده است.

هر چند در شرایط کنونی خودروسازان به‌دلیل نبود تقاضا و کاهش تولید از ابتدای سال‌جاری تاکنون، پرونده افزایش قیمت را فعلا بسته‌اند؛ اما در این شرایط شورای رقابت با طرح موضوع رقابتی شدن بازار خودرو از قیمت‌گذاری در این حوزه عقب‌نشینی کرده است بر این اساس به نظر می‌رسد در سناریوی جدید بازار خودرو در آینده نزدیک شاهد تغییرات قیمت خودرو بر مبنای بازار عرضه و تقاضا باشیم. حال آنکه دستورالعمل قیمت خودرو که شورا براساس آن قیمت را محاسبه می‌کرد برمبنای شاخص‌هایی چون نرخ تورم بخش خودرو، نرخ بهره‌وری و افزایش حقوق و دستمزد کارکنان شرکت‌های خودروساز تعیین می‌شد. نرخ‌هایی که همیشه روند افزایشی داشته و خودروسازان با استناد به آنها زمینه صعود قیمت‌ها را ایجاد کردند. حال آمار کنونی مرکز آمار ایران خبر از کاهش نرخ تورم سالانه خودرو در بهار و تابستان سال‌جاری می‌دهد؛ به‌طوری‌که براساس این آمار نرخ تورم سالانه وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر در بهار سال‌جاری 3/ 5 درصد شده است، با این حال تورم سالانه بخش خودرو در بهار سال گذشته 7/ 35 درصد بوده است. از سوی دیگر نرخ تورم سالانه تولید وسایل نقلیه موتوری در تابستان سال‌جاری به عدد 5 رسیده است حال آنکه این رقم در تابستان سال گذشته 5/ 20درصد بوده است. بر این اساس تغییرات شاخص تولیدکننده بخش خودرو که نرخ تورم بر مبنای آن محاسبه می‌شود روندکاهشی داشته است. از سوی دیگر بررسی تغییرات نرخ تورم فصلی کل صنعت خودرو از فصل بهار سال 93 تاکنون با وجود آنکه نوسان داشته است، اما نشان از کاهش این نرخ در فصول میانی سال گذشته داشته است. بر این اساس در فصل بهار سال 93 نرخ تورم فصلی صنعت خودرو 4/ 3 درصد بوده است که با کاهش 3/ 3 درصدی در تابستان به 1/ 0 درصد رسید.

حال آنکه بررسی تغییرات نرخ تورم فصلی در سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته روند کاهشی مشابهی داشته است. به‌طوری‌که در بهار سال‌جاری نرخ تورم تولید بخش خودرو 3/ 4 بوده است و در تابستان سال‌جاری این نرخ به 1/ 0 رسیده است. با این حال بررسی نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه تولید وسایل نقلیه موتوری به تفکیک فصل از بهار سال 93 تاکنون با وجود آنکه نوسان بسیاری دارد اما روندی کاهشی را دنبال کرده است. به‌طوری‌که در بهار سال 93 نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه تولید وسایل نقلیه موتوری 1/ 8 درصد بود حال آنکه این عدد درتابستان با کاهش یک درصدی به 1/ 7 درصد رسید. به دنبال همین موضوع در پاییز سال 93 نیز شاهد روندکاهشی نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه صنعت خودرو بودیم به‌طوری‌که با کاهش 5/ 3 درصدی این نرخ در این فصل به 6/ 3 درصد رسید اما از زمستان سال گذشته تاکنون این عدد تا حدودی افزایش یافت به‌طوری‌که به 9/ 4 درصد رسید و در بهار سال‌جاری با افزایشی 9/ 0 درصدی به 8/ 5 درصد رسید، اما در تابستان سال‌جاری بدون تغییر قیمت شاخص تورم نقطه‌به‌نقطه همچنان 8/ 5 مانده است. هر چند تورم نقطه‌به‌نقطه روند افزایشی داشته است، اما تورم نقطه‌به‌نقطه فصل بهار و تابستان 94 نسبت به فصل بهار و تابستان سال گذشته روند کاهشی داشته است. در حالی نرخ تورم سالانه، فصلی و نقطه‌به‌نقطه بخش خودرو طبق گزارش مرکز آمار به پایین‌‌ترین سطح خود رسیده است که خودروسازان تا یک‌ماه پیش با تاکید بر افزایش هزینه‌های تولید بار دیگر قصد افزایش قیمت را داشتند. این موضوع نشان‌دهنده آن است که تولید‌کنندگان با نادیده گرفتن بهره‌وری، فروش و صادرات صنعت خودروی کشور تنها بر افزایش قیمت به عنوان آیتم اصلی برای پوشش هزینه‌های خود حساب باز کرده است. موضوعی که با توجه به روندکاهنده نرخ تورم نهاده‌های تولید در سال‌های آینده باعث از بین رفتن بهانه افزایش قیمت از سوی خودروسازان می‌شود و این سوال را ایجاد می‌کند که با از بین رفتن این بهانه آنها چه خواهند کرد؟ از سوی دیگر در صورت ادامه روندکاهشی نرخ تورم قیمت‌گذاری محصولات خودروسازان با رفع رکود بازار چگونه خواهد شد؟

توقع اشتباه کاهش قیمت

با روی کار آمدن دولت یازدهم از اواسط سال 92 تاکنون شاهد کاهش نرخ تورم عمومی و از سوی دیگر نرخ تورم تولید در صنعت بوده‌ایم. هر چند تورم تولید وسایل نقلیه موتوری در کشور هنوز فاصله زیادی تا رسیدن به نقطه مطلوب دارد، اما این موضوع باعث امیدواری بیشتر مشتریان کالاهای مصرفی نسبت به ثبات یا در مواردی کاهش قیمت در کشور شده است. به خصوص مشتریان خودرو که در طول چند سال اخیر تاکید بسیاری بر کاهش قیمت خودرو داشته‌اند و افزایش انتظارات آنها به دنبال توافق هسته‌ای و کاهش قیمت خودروها موجب رکود عمیق بازار شده است. مشتریان همواره کاهش روند نرخ تورم تولید را به معنای کاهش قیمت‌های خودرو تعبیر می‌کنند. براین اساس این پرسش مطرح می‌شود که آیا با کاهش این نرخ می‌توان توقع کاهش قیمت خودروها را داشت؟ در حالی که مشتریان معتقدند همان‌طور که افزایش نرخ تورم صنعت خودرو موجب افزایش قیمت خودروها شده است کاهش این نرخ نیز باید در قیمت خودرو تاثیرگذار باشد. با این حال کارشناسان اقتصادی معتقدند کاهش نرخ تورم به معنای کاهش قیمت محصولات نیست. براین اساس مشتریان نباید انتظار کاهش قیمت خودرو را داشته باشند. آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه تهران نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» ضمن تایید این موضوع می‌گوید: متاسفانه این تعبیر مشتریان نادرست است و برمبنای علم اقتصاد نیست؛ زیرا کاهش نرخ تورم به معنای از بین رفتن تورم نیست، بلکه به معنای کاهش سرعت افزایش قیمت کالا است. وی می‌گوید: بنابراین زمانی که تورم صنعت خودرو به 1/ 0 درصد می‌رسد هر چند روند کاهشی بسیار زیادی داشته است اما به معنای آن است که کالاهایی که در این صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرند، رشد 1/ 0 درصدی داشته‌اند. وی با اشاره به اینکه این کاهش نشانه مثبتی است، می‌گوید: با توجه به اینکه روند کاهشی نرخ تورم تولید خودرو بسیار زیاد است؛ بنابراین در صورت ادامه این روند و منفی شدن آن مشتریان می‌توانند امید به کاهش قیمت خودرو را داشته باشند زیرا هزینه‌‌های تولید خودروسازان کاهش پیدا می‌کند.

آینده روشن

کاهش نرخ تورم تولیدکننده هر چند به‌دلیل بهبود شرایط اقتصادی کشور در سال‌های اخیر و انضباط بیشتر در سیستم مالی کشور به وجود آمده است اما به اعتقاد برخی کارشناسان منجر به رکود در بازار نیز شده است . به اعتقاد آنها در شرایط رکودی به‌دلیل اینکه تغییرات خاصی در بازارهای مختلف صورت نمی‌گیرد بنابراین قیمت نهاده‌های تولید تغییر نمی‌کند و بعضا نیز باکاهش مواجه می‌شود. براین اساس در حال حاضر شاهد کاهش روند نرخ تورم تولید خودرو هستیم. با این حال برخی دیگر از کارشناسان چنین موضوعی را رد می‌کنند. موسی غنی‌نژاد، اقتصاددان تاکید دارد نرخ تورم بخش تولید به رکود یا رونق بازار ارتباطی ندارد بلکه به هزینه‌های آن بخش که کاهش یا افزایش داشته است بستگی دارد. وی می‌گوید: بیشتر از یکسال است که قیمت خودرو به صورت اسمی تغییر نکرده است و از سوی دیگر تقاضایی برای خودروها در بازار وجود ندارد. این نشان می‌دهد که قیمت‌ ربطی به هزینه‌ها ندارد بلکه به تقاضا مرتبط است. وی تاکید می‌کند که تورم 5 درصدی سال‌جاری نسبت به 35 درصدی سال گذشته نشان‌دهنده آن است که قیمت خودروها نباید تغییر داشته باشند ضمن اینکه تقاضایی در بازار هم موجود نیست. آلبرت بغزیان نیز می‌گوید: امید به برداشته شدن تحریم‌ها و از همه مهم‌تر حذف واسطه‌ها در واردات برخی کالاها تاثیر جدی در شاخص تولید محصولات صنعتی دارد. وی معتقد است کاهش نوسانات نرخ ارز و از سوی دیگر عدم افزایش در نرخ مواد اولیه، آب و برق وگاز نیز در کاهش این نرخ تاثیرگذار بوده است؛ بنابراین به نظر می‌رسد که افزایش هزینه‌های تولید تنها به‌دلیل دستمزد کارگران بوده است. در این میان اما مهم‌ترین پرسشی که برای مشتریان ایجاد می‌شود آن است که در صورت اینکه روند افت نرخ تورم بخش وسایل نقلیه موتوری ادامه دار باشد قیمت‌گذاری محصولات خودروسازان با رفع رکود بازار چگونه خواهد شد؟ آلبرت بغزیان معتقد است در این شرایط هر نهادی که بر صنعت خودرو نظارت داشته باشد باید به این شاخص مهم دقت کند؛ زیرا همان‌طور که در گذشته افزایش یکباره قیمت محصولات، نرخ ارز و ... موجب گران شدن قیمت خودرو شد، کاهش آن و منفی شدن این نرخ نیز باید تاثیر جدی خود را بر قیمت‌ها بگذارد.

برای آگاهی از تازه های جهان خودرو، جدیدترین قیمت ها و بازار خودرو ایران اینستاگرام خودرو امروز را دنبال کنید و جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصر خودرو (https://telegram.me/asrekhodro ) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.