ابهام‌‌زدایی از یک سرمایه‌گذار مرموز

به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو» به نقل از همشهری ، علی صحرایی، معاون بورس تهران دلایل انجام نشدن معامله بلوک 1000میلیارد تومانی سهام ایران‌خودرو را اعلام کرد. درعین حال سایر مقامات بازار سرمایه توضیحات بیشتری درباره این ماجرای عجیب ارائه ندادند. به گزارش همشهری، 2شرکت سرمایه‌گذاری سمند و نگارنصرسهم، چهارشنبه هفته قبل 1000میلیارد تومان از سهام شرکت ایران‌خودرو را در بورس تهران به فروش گذاشتند اما پس از آنکه مشخص شد یک خریدار برای خرید این مقدار سهام پیشقدم شده است، بورس تهران صلاحیت خریدار را تأیید نکرد و برخلاف تصور عموم سرمایه‌گذاران معامله‌ای انجام نشد. گفته می‌شود یک قطعه‌ساز ایرانی که رابطه نزدیکی با یک شرکت فعال در کره‌جنوبی دارد به تازگی شرکتی را در امارات متحده عربی ثبت کرده و تحت عنوان یک سرمایه‌گذار خارجی قصد خرید سهام ایران‌خودرو را داشته است. یافته‌هان شان می‌دهد اگرچه نام متقاضی خرید سهام ایران‌خودرو، ایرانی بوده اما ظاهرا تمایل داشته خود را با هویت شرکت کره‌ای در این معامله مطرح کند.

چرا فروش این بلوک اهمیت دارد

فروش بلوک 16درصدی سهام ایران‌خودرو از این جهت اهمیت دارد که هر دو شرکتی که سهام ایران‌خودرو را به فروش گذاشته بودند، یعنی سمند و نگار نصر سهم، متعلق به ایران‌خودرو هستند و شرکت ایران‌خودرو در سال‌های قبل از طریق شرکت‌های زیرمجموعه خودش، مالک سهام خودش شده است. این کار از یک طرف به کسری شدید منابع مالی در ایران‌خودرو منجر شده و از سوی دیگر آن دسته از منابع مالی را که می‌تواند صرف پرداخت بدهی‌های این شرکت به نهادهای پولی و بانک‌ها شود و هزینه تأمین مالی ایران‌خودرو را کاهش دهد، بلوکه کرده است. مطابق ماده28 قانون رفع موانع تولید که در مجلس به تصویب رسیده، خرید سهام یک شرکت توسط خودش فقط تحت قوانین مربوط به سهام خزانه شدنی است اما به‌نظر می‌رسد ساختار فعلی مالکیت در ایران‌خودرو چندان مورد تأیید مراجع قانونی نیست و شورای رقابت هم بارها در این زمینه هشدار داده است. براین اساس محمد شریعتمدار، وزیر صنعت، معدن و تجارت در آذرماه امسال وعده واگذاری سهام دولت در صنایع خودروسازی را مطرح کرد. مدیران ایران‌خودرو از همان زمان برنامه اصلاح ساختار ترکیب مالکیت در این شرکت را آغاز کردند. اما وقتی قرار شد بلوک 15.8درصدی سهام ایران‌خودرو فروخته شود برخی مدعی شدند مدیران ایران‌خودرو خودشان می‌خواهند سهام ایران‌خودرو را بخرند؛ موضوعی که با توجه به اشراف نهادهای نظارتی در بازارسرمایه و دولت بر آن، قاعدتا امری ناممکن و بعید می‌نماید اما انتشار همین شایعه مضحک نشان‌دهنده عمق بدبینی افکار عمومی به سرانجام این ماجرا بود.

خریدار چه‌کسی بوده است

پس از این فرازونشیب‌ها، چهارشنبه هفته قبل بلوک 15.8درصدی سهام ایران‌خودرو برای فروش عرضه شد اما اندکی بعد بورس اعلام کرد صلاحیت خریدار احراز نشده؛ در نتیجه معامله انجام نشده است. در همین رابطه علی شیخی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری سمند به‌عنوان عرضه‌کننده اصلی سهام، درباره دلایل احراز نشدن صلاحیت متقاضی خرید سهام ایران‌خودرو گفت:سازمان بورس و اوراق بهادار به هر دلیل مستدلی که برای خود داشته، با این معامله موافقت نکرده است. او حتی پا را فراتر گذاشت و تأکید کرد: با اینکه بورس تهران صلاحیت خریدار را تأیید کرده بود اما سازمان بورس حاضر به تأیید صلاحیت خریدار نشده است. با اینکه مدیرعامل سرمایه‌گذاری سمند به صراحت از رد صلاحیت خریدار در سازمان بورس سخن گفته، وقتی خبرنگاران همشهری با مقامات سازمان بورس تماس گرفتند و پرسیدند چرا صلاحیت خریدار ایران‌خودرو تأیید نشده است، حسن امیری، معاون سازمان بورس گفت: تأیید نشدن صلاحیت خریدار ارتباطی به سازمان بورس ندارد و صلاحیت خریدار در بورس تهران مورد تأیید قرار نگرفته است. او با تأکید بر اینکه بورس تهران باید در این زمینه پاسخ بدهد، اشاره کرد: شاید محسن خدابخش، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس بتواند برخی از دلایل تأیید نشدن صلاحیت خریدار ایران‌خودرو را تشریح کند. با این حال خدابخش هم در پاسخ به همین پرسش تأکید کرد: تأیید نشدن صلاحیت خریدار ایران‌خودرو، مربوط به بورس تهران است و در حیطه وظایت سازمان بورس نیست. او گفت: سازمان بورس فقط بند‌های مربوط به قوانین و آیین‌نامه‌های شورای بورس را که در مورد خریداران بزرگ مصداق دارد، تطبیق می‌دهد.

خریدار، صورت مالی نداشته است

در ادامه پیگیری‌ها علی صحرایی، معاون بورس تهران به ارائه یک توضیح درباره دلایل تأیید نشدن صلاحیت خریدار بسنده کرد و به همشهری گفت: متقاضی خرید سهام ایران‌خودرو صورت‌های مالی نداشت.او توضیح داد: شرکتی که قصد دارد 1000میلیارد تومان سهام در بورس بخرد باید مطابق قانون، صورت‌های مالی‌اش را ارائه کند، زیرا این کار طبق قوانین و مقررات انجام می‌شود.

او به آیین‌نامه‌ها و مقررات موجود در بورس که در شورای بورس به تصویب رسیده، اشاره کرد و توضیح داد: مطابق قانون هر متقاضی برای خرید بلوک سهام یک شرکت باید شرایطی را دارا باشد که یکی از آنها ارائه صورت‌های مالی است؛ به همین دلیل باتوجه به اینکه متقاضی خرید سهام ایران‌خودرو صورت‌های مالی‌اش را ارائه نکرد صلاحیتش احراز نشد. صحرایی تازه تأسیس بودن شرکت متقاضی خرید را تأیید کرد اما در مورد هویت خریدار اطلاعاتی ارائه نکرد و گفت: نام متقاضی ایرانی بود. در عین حال علی شیخی، مدیرعامل سرمایه‌گذاری سمند در مورد هویت خریدار گفت:خریدار بلوک ایران‌خودرو یک شرکت سرمایه‌گذاری ایرانی خارج از بورس بوده که منبع سرمایه از خارج بوده و سرمایه‌گذار خارجی تلقی می‌شد.

به گفته او شرکت بورس اوراق بهادار تهران، صلاحیت خریدار راتأیید کرده است ولی سازمان ملاحظات دیگری داشته که بنده از آن مطلع نیستم. او درباره فروش دوباره بلوک 1000میلیارد تومانی سهام ایران‌خودرو که متعلق به سرمایه‌گذار سمند و شرکت نگار‌نصر سهم است، گفت: در مورد مزایده آینده باید ببینیم خریدار دیگری وجود دارد و آیا این خریدار کنونی واجد شرایط برای خرید خواهد شد یا خیر؟