عملکرد غول خودروساز خاورمیانه در یک سال

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت ، ایران‌خودرو غول خودروساز خاورمیانه این روزها در حالی مذاکرات خود با همتایان خارجی را پیش می‌برد که توانست نخستین خودروسازی باشد که در قالب قرارداد جوینت ونچر اقدام به تولید خودروهایی جدید و به روز در ایران می‌کند. نکته اساسی در مذاکرات گروه صنعتی ایران‌خودرو با خارجی‌ها شرایط ویژه‌ای بود که در همکاری‌های نوین خود مد نظر قرار داده تا در عرصه بین‌المللی مورد توجه واقع شده و با در نظر گرفتن منویات رهبر معظم انقلاب در چارچوب اقتصاد مقاومتی و حفظ منافع ملی، انتقال دانش فنی و مهندسی، ایران‌خودرو را تبدیل به خودروساز جهانی کند. در کنار مذاکراتی که اکنون این گروه صنعتی با خودروسازانی به‌نام همچون فیات در حال انجام دادن است، ایران‌خودرو در برخی از کشورها برای سرمایه‌گذاری و راه‌اندازی خط تولید اقدام کرده و راهبرد ایران‌خودرو در زمینه تولید در سایر کشورها تغییر کرده و به سمت تولید بدون سرمایه‌گذاری مستقیم حرکت می‌کند. به گفته کارشناسان و فعالان صنعت خودرو دستاوردهای این گروه صنعتی در یکسال گذشته و پس از برجام نه‌تنها محدود به انعقاد قراردادهای جدید خودرویی با خارجی‌ها بوده بلکه اتخاذ استراتژی تولید نکردن خودرو ناقص، رشد سهام، پرداخت مطالبات قطعه‌سازان به‌عنوان اصلی‌ترین همکارهای این گروه صنعتی را باید راهبردی‌ترین اقدامات این گروه صنعتی دانست.

همکاری با خارجی‌ها نقطه مثبت عملکرد ایران‌خودرو
بیوک علیمرادلو - مشاور خودرویی وزیر صنعت، معدن و تجارت: گروه صنعتی ایران‌خودرو در یک سال گذشته توانست عملکرد بهتری نسبت به دیگر خودروسازان کشور داشته باشد و امتیاز بهتری گیرد اما در مجموع همچنان ضعف‌هایی وجود دارد که بی‌شک به مرور زمان برطرف خواهد شد. صنعت خودرو سال گذشته با چالش کمپین خرید خودرو صفر ممنوع مواجه شد اما خوشبختانه خودروسازان نه تنها به این مسئله ورود نکردند بلکه به تحمل موقعیت موجود پرداخته و تمرکز خود را روی افزایش کیفیت قرار دادند. هرچند خودروسازان بزرگ به دلیل بحران جنگ در عراق و سوریه و دشواری حضور در این کشورها درباره صادرات با بحران روبه‌رو هستند و نتوانستند به عملکرد قابل‌قبولی از صادرات دست یابند اما ایران‌خودرو در تلاش است تا با سرمایه‌گذاری در کشورهایی نظیر عمان، در آینده به وضعیت خوبی در صادرات دست یابد. ایران‌خودرو در این مدت توانست ارتباط با خودروسازان غربی را قوی‌تر کند به‌گونه‌ای که درنهایت با پژو به توافق رسید و قرارداد همکاری این دو شرکت به امضا رسید که این قرارداد می‌تواند نقطه عطفی در فعالیت‌های این گروه صنعتی باشد چراکه به‌طور قطع می‌تواند در زمینه صادرات و ارتقای محصول به کمک ایران‌خودرو بیاید. وضعیت بورسی ایران‌خودرو در سال گذشته نیز روزهای عجیبی را تجربه کرد و توانست به‌صورت نسبی موفق عمل کند به طوری که در چند ماه گذشته قیمت سهام آن رشد خوبی را تجربه کرده است. هرچند این انتظار وجود داشت که ایران‌خودرو سال گذشته محصولات بیشتری روانه بازار کند که این امر محقق نشد، اما با برنامه‌ریزی‌هایی که در این گروه در حال انجام است بی‌شک سال آینده شاهد ورود خودروهای جدید از سوی گروه صنعتی ایران‌خودرو خواهیم بود. از دیگر نقاط مثبت عملکرد این گروه در یک سال گذشته بهبود کیفیت، طراحی و تکوین محصولات جدید و خدمات است که نمونه آن مشارکت با اروپایی‌ها در زمینه طراحی بوده هرچند این روندها با مشکلات مختلفی روبه‌رو است اما در نگاهی کلی ایران‌خودرو عملکرد مثبتی نسبت به دیگر خودروسازان داشته است.

تولید موتور توربوشارژ نقطه قوت ایران‌خودرو
سعید مدنی - مشاور خودرویی وزیر صنعت، معدن و تجارت: خودروسازان در سال 94 با بحران‌های مختلفی ازجمله کمپین خرید خودرو صفر ممنوع روبه‌رو شدند که فروش آنها را با مشکل مواجه کرد اما در چند ماه گذشته از سال، خودروسازان در وضعیت بهتری قرار دارند البته از نظر تولید به‌طور میانگین با 5 تا 6درصد رشد پیش رفته‌اند. از آنجایی که تیراژ خودروسازان در سال گذشته روند کاهشی را تجربه کرد، برای بررسی تیراژ تولید نباید به مقایسه آمار امسال و سال گذشته پرداخت بلکه برنامه‌ها و هدفگذاری‌های باید معیار سنجش فعالیت خودروسازان باشد. برای افزایش تیراژ، ابتدا باید تقاضا ایجاد شود، در تمام دنیا خودروسازان بیشتر محصولات خودرو را اقساطی به فروش می‌رسانند بنابراین در ایران نیز باید زمینه‌های فروش اقساطی، خروج و جایگزینی خودروهای فرسوده و زمینه‌های صادرات فراهم شود زیرا در شرکت‌های خودروسازی کشور نیروهای مازاد وجود دارد بنابراین از آنجایی که امکان تعدیل آنها وجود ندارد، باید به گسترش بازار عرضه خودرو پرداخته تا به دنبال آن تولید نیز افزایش یابد. ایران‌خودرو در سال گذشته توانست خودرو دنا را به تولید انبوه برساند. علاوه بر این موضوع شرکت ایران‌خودرو در سال 94 موفق شد تولید انبوه موتور توربوشارژ را روی خودرو سورن آغاز کند که این موارد ازجمله نقاط قوت فعالیت این شرکت در یک‌سال گذشته به حساب می‌آید. این شرکت سال گذشته قرارداد همکاری مشترک با پژو را به امضا رساند. اگر در اجرای این قرارداد شرط‌های تعیین شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به ویژه موضوع صادرات و داخلی‌سازی محقق شود، این قرارداد موفقیت‌آمیز خواهد بود اما در غیراین صورت اگر قرار باشد ایران به پایگاه مونتاژ محصولات این شرکت تبدیل شود، این قرارداد به نفع صنعت خودرو نخواهد بود.

پیشرفت صنعت خودرو در گرو قراردادهای خارجی
فضل‌الله جمالو - مدیرعامل محورسازان ایران‌خودرو: نقطه قوت فعالیت ایران‌خودرو در یک سال گذشته به عقد قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک با پژو برمی‌گردد. اگرچه جزییات قرارداد منتشر نشده اما به نظر می‌رسد شرکت‌های خارجی ازجمله پژو و بنز برای همکاری با ایران‌خودرو متعهد به سرمایه‌گذاری شده‌اند. بی‌شک تنها راه توسعه و پیشرفت صنعت خودرو کشور در گرو این قراردادهاست به‌گونه‌ای که طرف خارجی نسبت به سرمایه‌گذاری و انتقال فناوری متعهد شود. در صورت به نتیجه رسیدن این قراردادها و قرار گرفتن خودروسازان یا قطعه‌سازان داخلی در زنجیره تامین خودروسازان خارجی، به‌طور حتم این صنعت به سمت رشد و توسعه قابل‌توجهی گام برداشته و کشور را به افق برخورداری از خودروسازی به معنای واقعی نزدیک می‌کند. در حال‌حاضر خودروسازان در موقعیت انتقال دانش فنی از کشوری خارجی و توانمندسازی با هدف تولید خودرویی قابل قبول نیستند که ممکن است این مسئله باعث از دست رفتن فرصت‌های آینده خودروسازان شود. سرمایه‌گذاری‌های انجام شده خودروسازان در برخی کشورها در گذشته موفق نبوده چراکه اگر سرمایه‌گذاری خارجی، ارزش‌افزوده‌ای به همراه نداشته باشد به طور قطع ناموفق خواهد بود. اگر در این سرمایه‌گذاری‌ها دانش فنی خودروسازان داخلی منتقل شود اما برای آنها سود و آورده‌ای به همراه نداشته باشد، انجام آن درست نیست و اگر زمینه‌ای برای صادرات خودروهای تولید داخل وجود دارد باید این موضوع را با تولید در کشوری دیگر و انتقال دانش فنی متفاوت دانست اما به هرحال ایران‌خودرو توانسته در این مدت در هر دو زمینه به خوبی عمل کند.

حرکت ایران‌خودرو در مسیر تحریک تقاضا
داود میرخانی‌رشتی- مدیرعامل سابق ایران‌خودرو: گروه صنعتی ایران‌خودرو همزمان با اعمال تحریم‌ها و همچنین همکاری نکردن برخی قطعه‌سازان با کمبود قطعه مواجه و ناچار به تولید خودرو ناقص شد که این شرکت ناگزیر به نگهداری از خودروهای ناقص تولید شده در انبارها و کف کارخانه بود اما با رفع محدودیت‌های اقتصادی این گروه صنعتی اعلام کرد در هیچ شرایطی خودرو ناقصی تولید نخواهد کرد، اکنون با نگاهی ساده و گذر از ایران‌خودرو مشاهده می‌شود کف کارخانه‌ها خلوت بوده که نشان‌دهنده عملکرد موفق ایران‌خودرو در این بخش است. این رویکرد که به دلیل مشکل در پرداخت بدهی قطعه‌سازان اتفاق می‌افتد، در صنعت خودرو بسیار اهمیت دارد زیرا هنگامی‌که خودرویی پس از تولید در کارخانه نگهداری می‌شود، با آسیب‌های متعددی روبه‌رو است و پس از تکمیل و در اختیار مشتری قرار گرفتن، نارضایتی مصرف‌کننده را به همراه دارد. از این‌رو این روش به‌طور قطع برای جلب رضایت مشتریان اثرگذار بوده است. ایران‌خودرو در یک روز 2هزار خودرو به تولید می‌رساند و اگر یک قطعه به این تولید نرسد، خودرو به صورت ناقص تولید می‌شود که این روند در ارتباط با قطعات مختلف، مصداق دارد زیرا ممکن است یک روز قطعه A و روز دیگر قطعه B تامین نشود که این روند به تعداد خودروهای ناقص می‌افزاید. در آن دوران علاوه بر انبار خودروهای ناقص، از آنجایی که میزان عرضه خودروسازان با کاهش روبه‌رو می‌شد، شورای رقابت نیز اینگونه استنباط می‌کرد که خودروسازان عرضه را کاهش داده‌اند تا قیمت افزایش یابد این در حالی است که از این وضعیت ایران‌خودرو یا خودروسازی دیگر بهره نمی‌برد بلکه سود آن به جیب دلالان خواهد رفت زیرا خودروساز ناگزیر است بر مبنای قیمتی ثابت محصولات خود را به فروش رساند. در ارتباط با قراردادهای همکاری با خودروسازان خارجی نیز گفته می‌شود ایران‌خودرو تصمیم دارد با تولید خودروهای جدید، محصولات قدیمی را کنار گذاشته و تولید آنها را متوقف کند که این روش به‌طور قطع به نفع صنعت خودرو خواهد بود. البته در ارتباط با نوع قراردادها از جمله قرارداد سرمایه‌گذاری مشترکی که ایران‌خودرو با پژو منعقد کرده، نمی‌توان اظهارنظر کرد زیرا جزییات آن منتشر نشده اما همین‌که ایران‌خودرو شرکتی را راضی به سرمایه‌گذاری کرده، اتفاق خوبی خواهد بود. شنیده می‌شود در قراردادهای سرمایه‌گذاری مشترک، شرکت‌های خارجی ملزم به آموزش قطعه‌سازان می‌شوند. اگرچه هنوز اثرات آن مشاهده نشده اما این بند بی‌شک به نفع صنعت خودرو و قطعه‌سازان کشور خواهد بود. سال گذشته کمپین «خرید خودرو صفر ممنوع» صنعت خودرو را با چالش روبه‌رو کرد که در واقع از عکس‌العمل طبیعی مردم به کیفیت خودروهای داخلی نشأت می‌گیرد. البته بخشی از آن سیاسی بود و عده‌ای به دنبال این موضوع بودند تا دولت را به کارشکنی متهم کنند. از آنجایی که خودرو بر تولید ناخالص ملی اثرگذار است، قصد داشتند روش‌های اقتصادی دولت را زیر سوال ببرند.
از این موارد که بگذریم، خودروسازان کشور از جمله ایران‌خودرو برخوردی منطقی و متین با این کمپین داشتند و برای نمونه عذرخواهی مدیرعامل سایپا از مردم در آن دوران روی آرام کردن مردم اثر گذاشت. در حال‌حاضر بازار بیشتر محصولات با رکود مواجه بوده و قدرت خرید مردم نیز کاهش یافته است. در این شرایط ایران‌خودرو باید به سمت روش‌های موثری برای تحریک تقاضا حرکت کند که البته ایران‌خودرو به این عرصه وارد شده و اقدامات مثبتی انجام داده است.

تولید خودرو کامل نقطه‌قوت ایران‌خودرو
غلامرضا رزازی- مدیرعامل ایران‌خودرو دیزل: ایران‌خودرو در یک‌سال گذشته فعالیت‌های مختلفی در جهت بهبود عملکرد خود انجام داده اما شاخص‌ترین اقدام در این گروه صنعتی، تولید نکردن خودرو ناقص بوده است. براساس دستور مدیرعامل این شرکت، برنامه‌ریزی تولید به‌گونه‌ای پیش رفته که هر خودرو تولیدی باید به صورت کامل روانه پارکینگ شود که اجرای این رویکرد را باید از نقاط قوت ایران‌خودرو دانست زیرا اثر مثبتی روی نقدینگی این شرکت برجای گذاشته است چرا که به‌طور قطع با تحویل منظم، هزینه‌های تحمیلی به‌دلیل خواب خودروهای ناقص در پارکینگ‌ها کاهش می‌یابد.
گروه صنعتی ایران‌خودرو توانست پس از برجام قرارداد سرمایه‌گذاری مشترکی را با پژو به امضا برساند که در ادامه این روند شرکت مشترک ایران‌خودرو و پژو با عنوان ایکاپ آغاز به کار کرد که براساس پیش‌بینی‌ها تا پایان امسال شاهد محصولات جدید این شرکت در بازار خواهیم بود. آنطور که به نظر می‌رسد و کارشناسان اذعان کرده‌اند، قرارداد ایران‌خودرو و پژو مثبت ارزیابی می‌شود زیرا مواردی نظیر سرمایه‌گذاری، صادرات، انتقال دانش فنی و... در آن درنظر گرفته شده و قرار است این دو شرکت همکاری مستمر و طولانی‌مدتی با یکدیگر داشته باشند که این روند و مفاد این تفاهمنامه ضعف در قراردادهای گذشته را در این مورد از بین خواهد برد بنابراین امید می‌رود در مرحله عمل و دوران همکاری ایران‌خودرو با طرف فرانسوی مشکلی در این زمینه به وجود نیاید. بی‌شک در صورت پیشرفت همه موارد به درستی و کاملی، این همکاری، ماندگار خواهد بود و رابطه دو شرکت در درازمدت حفظ خواهد شد. در قرارداد پژو، ایران‌خودرو به‌عنوان شریک معرفی شده و قرار نیست محصولات آن به‌صورت سی‌کی‌دی در ایران ساخته و روانه بازار شود بلکه تولید بر مبنای همکاری مشترک پیش خواهد رفت. در ارتباط با قرارداد ایران‌خودرو و پژو نیز باید به این نکته توجه کرد که پژو نسبت به صادرات محصولات مشترک متعهد شده است بنابراین ایران‌خودرو برای فروش این محصولات در بازارهای صادراتی نگرانی ندارد. در همین‌حال شرکت ایران‌خودرو در یک‌سال گذشته توانست میزان بدهی‌های خود را کاهش دهد که ازجمله می‌توان به پرداخت بخشی از بدهی این شرکت به قطعه‌سازان اشاره کرد که باید این امر را از دیگر نقاط مثبت این گروه صنعتی دانست. علاوه بر موارد گفته شده، ایران‌خودرو و دیگر خودروسازان کشور سال گذشته با کمپین خرید خودرو صفر ممنوع مواجه شدند که در آن شرایط، اعطای تسهیلات خرید خودرو به مشتریان، اقدام مثبتی بود که از سوی دولت و خودروسازان به اجرا درآمد. این حرکت که استقبال عمومی را به همراه داشت، خودروسازان کشور از جمله ایران‌خودرو را از فضای منفی خارج کرد که خوشبختانه توانستند آن دوران بحرانی را پشت‌سر بگذارند. در حال‌حاضر بازار به شرایط عادی برگشته اما انتظار می‌رود با بهبود شرایط اقتصادی و مالی مردم، میزان خرید خودرو نیز افزایش یابد.

تعامل مطلوب ایران‌خودرو با قطعه‌سازان
علی جهان‌افروز - مدیر تولید شرکت ریخته‌گری دقیق پولادیر: بررسی عملکرد ایران‌خودرو در پرداخت مطالبات خود به قطعه‌سازان نشان از موفقیت این گروه صنعتی دارد. هرچند هنوز مذاکراتی با هدف تولید خودروهای جدید و سفارش تامین قطعات آن با قطعه‌سازان نشده است، اما فعالان این حوزه امیدوار به روزهای بهتری هستند. نحوه تعامل قطعه‌سازان با گروه صنعتی ایران‌خودرو به واسطه شرکت‌هایی در این میان، توانسته عملکرد موفقی به‌دنبال داشته باشد. در کنار این موضوع گردش مالی خودروسازی همچون ایران‌خودرو در نتیجه میزان تولید و فروش محصول آن است و این هزینه‌های فروش کالاهاست که وارد صندوق شرکت ایران‌خودرو می‌شود و از آن طریق بین قطعه‌سازان زیرمجموعه شرکت و زنجیره تامین پخش می‌شود. بنابراین باید توجه داشت وضعیت بورس تا حدودی متاثر از وضعیت مالی شرکت‌هاست اما رشد مثبت سهام ایران‌خودرو در سال گذشته و چند ماه اخیر نیز نکته قابل‌توجهی است هرچند چندان شاهد تاثیر آن بر صنعت قطعه نیستیم و سود اصلی را سهامدار این سهام می‌برد اما عملکرد این گروه صنعتی منجر به رشد سهام آن شده است.

عملکرد ایران‌خودرو بهتر از همتایان

رضا رضایی- نایب‌رییس انجمن قطعه‌سازان: گروه صنعتی ایران‌خودرو در سال 94 توانست با پرداخت مطالبات قطعه‌سازان نسبت به دیگر همتایان خود عملکرد بهتری از خود نشان دهد به طوری که روند پرداختی‌ها در سال 94 نسبت به سال 93 بهبود یافت. هرچند سال سنگینی برای قطعه‌سازان بزرگ بود و این دسته از تولیدکنندگان با مشکلات بسیاری مواجه شدند و توانستند به سختی هزینه‌های جاری شرکت‌های خود را در بخش مالیات و بیمه پرداخت کنند، اما با این حال مقایسه عملکرد این شرکت در سال جاری برای پرداختی‌ها نشان می‌دهد که بهتر از سال‌های گذشته عمل کرده به طوری که پرداخت‌ها به 120 روز رسیده ضمن آنکه باید پرداخت هفتگی این شرکت را نیز مطلوب عنوان کرد. در مجموع با در نظر گرفتن شرایط تحریمی که قطعه‌سازان با آن درگیر بودند - و حتی انتظاراتی که در پساتحریم وجود داشت و برآورده نشده است- وضعیت در سال 95 بهتر از سال‌های 93 و 94 شده است. در کنار این شرایط بحث ورود خودروهای جدید ایران‌خودرو و سفارش‌گذاری قطعات مطرح است که در این زمینه فرم‌هایی برای تولید خودروهای پژو 301 و 208 برای قطعه‌سازان زیرمجموعه ایران‌خودرو ارسال و مشخصات مورد نیاز در آنها درج شده است که بدین ترتیب میزان آمادگی قطعه‌سازان برای تامین قطعات موردنیاز نظرسنجی شده اما اقدامات منجر به نتیجه، هنوز انجام نشده است. همچنین تاکنون مذاکرات با پیمانکاران (ساپلایرها) با هدف آغاز کار و همچنین نهایی شدن روند اجرا و قیمت‌ها انجام نشده و مذاکرات تنها در حد مذاکره ابتدایی باقی مانده است. در همین حال شنیده‌ها حاکی است که مدل 301 در اولویت قرار گرفته و تولید آزمایشی آن در سال 2017م آغاز می‌شود که بی‌شک بنا بر تاکید وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر تولید خودرو با 40درصد ساخت داخل قطعات، برای فراهم کردن بستر لازم به نیاز به زمان بیشتری است.
بنابراین برای داخلی‌سازی این میزان، باید قراردادهایی منعقد شود و نقشه کار به‌دست قطعه‌سازان برسد تا قالب‌سازی آن آغاز شود که تمام این امور زمان‌بر است. در کنار این روند باید به رشد سهام شرکت ایران‌خودرو در بورس و تاثیر آن بر صنعت قطعه اشاره کرد. رشد سهام خودروسازان و شرکت‌های تابع در امسال با نسبت‌های متفاوت رو به رشد بوده و تحول عظیمی که به واسطه قرارداد گروه صنعتی ایران‌خودرو با پژو فرانسه به وجود آمد منجر به رشد سهام این گروه صنعتی شد که این نویدبخش خوبی برای صنعت قطعه خواهد بود، چراکه پیشرفت و رشد صنعت خودرو، آینده تامین‌تری برای قطعه‌سازان فراهم خواهد کرد. در مجموع با توجه به تورم و رکود 2 سال اخیر که ناشی از تحریم‌ها بود، عملکرد مدیریت شرکت ایران‌خودرو نسبت به دیگر همتایان خود با هوشمندی بیشتری همراه بود و اثربخشی این مدیریت خلاقانه منجر به رشد چند پله‌ای سهام آنها در بورس شد که قابل تقدیر است.

قطعه‌سازان آماده مذاکره با خودروسازان

حمیدرضا صمدی - مدیرعامل شرکت اورند پلاستیک: با مقایسه عملکرد سال 94 ایران‌خودرو در پرداخت مطالبات قطعه‌سازان، این شرکت در روند تولید و پرداخت‌ها به پیمانکاران خود نسبت به دیگر خودروسازان داخلی بهتر عمل کرده، اما موضوع اصلی این است که اگر اقتصاد و جو حاکم بر آن را خارج کنیم صنعت خودرو نسبت به صنعت قطعه به قراردادهای خود عمل نکرده است. هم‌اکنون سلسله قراردادهایی بین خودروسازان و قطعه‌سازان منعقد و توافقنامه‌هایی بین آنها به امضا می‌سد که اگر عملکردها و پرداخت‌ها خارج از تعهدات قراردادها باشد نشان از آن دارد که پایبندی به تعهدات پایین است که این مغایرت در پرداخت‌ها نیز وجود دارد. البته در کنار این مسائل باید نبود همکاری بانک‌ها، سازمان‌های مالیاتی و بیمه در صنعت دیده شود که تاکنون بر خلاف تاکید رهبر معظم انقلاب عمل شده است. زیرا بنا بر دستور مستقیم ایشان مبنی بر همکاری تمام واحدها در راستای کمک به صنعت، شاهدیم که بانک‌ها، ادرات بیمه‌ای و مالیاتی هیچ کدام در راستای این دستورالعمل همکاری خوبی با صنعت نداشتند. از این رو نمی‌توان ایران‌خودرو را به‌تنهایی مورد قضاوت قرار داد و نیاز است برای داوری، پارامترهای محیطی نیز بررسی شود. ایران‌خودرو پیشگام در قراردادهای جدید خودرویی با خارجی‌ها بوده است اما با این وجود تاکنون درباره خودروهای جدید و سفارش تامین قطعات آن به قطعه‌سازان داخلی صحبتی با قطعه‌سازان نشده و سرمایه‌گذاری مشترک (جوینت‌ونچر) قرارداد با قطعه‌سازان داخلی منعقد نشده، گویی قراردادها به لحظه‌های آخر محول شده است. اگر بر اساس پیش‌بینی‌ها قرار است در اسفند 95 خودروهای جدید وارد بازار شوند به طور قطع نیاز به آغاز تولید قطعات جدید است که داخلی‌سازی این قطعات تا اردیبهشت و خرداد سال 96 به طول خواهد انجامید زیرا آماده کردن قالب‌ها نیاز به زمان دارد. حتی اگر تا یک ماه آینده قراردادهای خودروسازان با قطعه‌سازان با هدف تولید خودروهای جدید منعقد شود ساخت قالب زمان خود را می‌طلبد که بر این اساس پیش‌بینی برای تولید قطعه این خودروها در داخل برای خرداد سال آینده در کنار این محصولات جدید خواهد بود اما با وجود چنین مواردی، نحوه تعامل ایران‌خودرو با قطعه‌سازان زیرمجموعه خود و همچنین نحوه مذاکرات و شروع تعاملات برای سرمایه‌گذاری مشترک (جوینت ونچر) مطلوب بوده است و به نظر می‌رسد قطعه‌سازان از این روند رضایت کامل دارند. هرچند مذاکرات به کندی پیش می‌رود اما در مجموع روال تعامل ایران‌خودرو و قطعه‌سازان مطلوب است. هر رویدادی روندی منطقی و طبیعی دارد بنابراین رشد سهام نیز باید همراه با منطق باشد بنابراین بررسی مالی که در نهایت با بررسی دوباره اموال رشدی اتفاق بیفتد نمی‌تواند پیشتوانه حقیقی باشد چرا که پشتوانه حقیقی عدد مالی است که بتوانید روی آن پرداخت داشته باشید و بانک‌ها به آن اعتماد کنند. وقتی رشد بیش از اندازه اتفاق می‌افتد به عنوان حباب محسوب می‌شود، بنابراین رشد معقول قابل‌اطمینان‌تر از رشدهای حبابی است.

بررسی فنی مهندسی قطعه‌سازان از تامین قطعات جدید
حسن باقری- مسئول صادرات گروه عظام: گروه صنعتی ایران‌خودرو در سال 94 با وجود مشکلاتی که اقتصاد کشور در نتیجه تحریم‌ها داشت قادر به پرداخت همه مطالبات قطعه‌سازان شد تا حداقل‌های لازم برای ادامه بقای صنعت قطعه فراهم باشد و تولید متوقف نشود. با وجود کمبود نقدینگی در صنعت خودرو اما با این حال مطالبات از سوی شرکت ایران‌خودرو پرداخت شد تا قطعه‌سازان بتوانند ادامه حیات بدهند. مذاکرات برای خودروهای جدید و سفارش تامین قطعات آن به قطعه‌سازان داخلی نیز در حال انجام است هرچند هنوز هیچ قراردادی با شرکت قطعه‌سازی منعقد نشده و تنها در بحث فنی مهندسی، قطعه‌سازان زیرمجموعه وارد شده‌اند تا مشخص شود چه اموری قرار است توسعه پیدا کند، اما با این حال این روند را باید نقطه مثبت عملکرد ایران‌خودرو دانست. ضمن آنکه اقداماتی در زمینه تحقیق و توسعه درباره محصولات جدید نیز در حال پیگیری است و قطعه‌سازان همکار ایران‌خودرو نیز در حال امکان‌سنجی واحدهای فنی مهندسی هستند. به‌طور معمول تعاملات در چارچوب سلسله قواعد و قوانین قرار دارد. به طور نمونه در حوزه کیفیت، قطعه‌سازان باید از استانداردهای لازم پیروی کنند و در حوزه انجام تعهدات نیز پایبند به امور پیش‌بینی شده باشند. بنابراین تا هنگامی که قطعه‌سازان در حوزه توافقات و الزامات خودروساز حرکت کنند متناسب با آن، بازخورد مطلوب اخذ می‌شود، بنابراین عملکردها بر اساس نظام است. مسئله مهم دیگر در صنعت خودرو، ورود سرمایه‌گذار خارجی است. به‌طور قطع با ورود آنها استانداردهای روز دنیا و اروپا به صنایع خودروسازی کشور تزریق شده و این امر باعث می‌شود صنعت قطعه کشور به سطح روز دنیا نزدیک شود و کیفیت‌ها نه‌تنها برای محصولات داخل رشد کند بلکه بستری برای تامین قطعات خودروهای جدید نیز فراهم شود. از دیگر نقاط قوت ایران‌خودرو در یک سال گذشته رشد سهام این گروه صنعتی بوده است. بی‌شک تعیین تاثیر رشد سهام ایران‌خودرو در بورس روی صنعت قطعه و میزان اثربخشی آن دشوار است، اما به طور قطع زمانی که سهام خودروسازان رشد می‌کند، خرید افزایش یافته و وقتی نقدینگی افزایش می‌یابد متناسب با آن، قطعه‌سازان نیز سفارش و دریافتی خواهند داشت.

ضرورت محدودیت در انتخاب تامین‌کنندگان
بهرام شهریاری - عضو هیات مدیره انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو: بررسی روند عملکرد ایران‌خودرو از سال گذشته تاکنون نشان می‌دهد این گروه صنعتی در پرداخت مطالبات خود به قطعه‌سازان روش‌هایی خاص را به کار گرفته است. هرچند در روش‌های جدید مطالبات پیشین قطعه‌سازان تسویه نمی‌شود اما براساس پیش‌بینی‌ها قرار است هزینه‌های بعدی روزآمد پرداخت شود. درخواست اصلی فعالان صنعت قطعه پرداخت مطالبات قطعه‌سازان کوچک است چراکه 80درصد مطالبات معوق به این دسته از قطعه‌سازان اختصاص دارد در نتیجه نمی‌توان گفت اصلاحات عمیق بوده اما شاهد تغییراتی از سوی گروه صنعتی ایران‌خودرو بوده‌ایم. گفتنی است بخشی از این مشکلات در بدنه صنعت خودرو مربوط به گذشته است اما باید بپذیریم درصدی از مشکلات ایجاد شده به‌دلیل محبوس شدن سرمایه در گردش در سرمایه ثابت است که این امر باعث عقب افتادن شد. نگاه مدیران دولتی نگاه بنگاهداری نیست و تنها حفظ موقعیت است در نتیجه دستوری عمل می‌کنند. بخشی از مشکلات امروز صنعت خودرو، نیروی مازاد انسانی است که در دولت قبل به ایران‌خودرو اضافه شد. نکته اساسی در ارزیابی نحوه تعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو با قطعه‌سازان زیرمجموعه خود این است که این گروه نباید سراغ تعدد سورس‌ها برود چرا که این روند در نهایت منجر به رقابتی ناسالم بین قطعه‌سازان می‌شود که بیشتر از سود، آسیب‌رسان خواهد بود. بنابراین تعاملات باید دو سویه باشد و خودروسازان و قطعه‌سازان به این امر پایبند باشند. از نکات گفتنی در عملکرد ایران‌خودرو در یکسال گذشته، روند رو به رشد سهام این گروه صنعتی است. هرچند رشد سهام ایران‌خودرو در بورس نمی‌تواند اثربخشی مستقیمی بر صنعت قطعه کشور داشته باشد، اما از سویی رشد ارزش سهام به بدنه صنعت خودرو مشکلات کمبود نقدینگی را جبران خواهد کرد و در کنار آن رشد بیشتر سهام باعث سودمندی سهامداران آن می‌شود.

آینده روشن سهام غول خاورمیانه
سیدیاسر مهرآور- تحلیلگر بازارهای مالی: صنعت خودرو از سال 1383 به بعد با چند پدیده مواجه شد. از یک جهت شرکت‌های خارجی طرف قرارداد با خودروسازان داخلی (پژو و رنو) به تعهدات خود پایبند نماندند و با خروج از کشور، دسترسی خودروسازان از جمله ایران‌خودرو به قطعات را محدود کردند که با کم شدن قطعات از سوی دیگر، تامین منابع مالی از سوی شرکت‌های خارجی نیز کاهش یافت. از طرفی دیگر با شدت گرفتن تحریم‌های اقتصادی، شرکت‌های خودروسازی برای نقل و انتقال بانکی با مشکل روبه‌رو شدند. این عوامل در کنار یکدیگر، خودروسازان را ناگزیر کرد با هزینه‌های بالاتری به تامین مواد اولیه برای تولید خودرو بپردازند و علاوه بر آن هزینه‌های مالی خودروسازان نیز افزایش یافت زیرا ناچار بودند برای تامین نقدینگی به بانک‌ها مراجعه کنند اما با افزایش نرخ بهره‌های بانکی، تامین مالی خودروسازان با هزینه‌های بالاتری اتفاق افتاد. این عوامل باعث شد در کنار افزایش هزینه‌های تولید، فروش خودروسازان کاهش یابد و در نهایت به سمت زیان‌ده شدن حرکت کنند اما در یک سال گذشته، موضوع انعقاد قرارداد با خودروسازان خارجی به جریان افتاد و از سوی دیگر نیز قرار است از نرخ بهره‌های بانکی در کشور کاسته شود و خودروسازان خارجی از طریق یوزانس و فاینانس به تامین منابع مالی خودروسازان داخلی بپردازند. بنابراین با نگاهی کلی پیش‌بینی می‌شود خودروسازی نظیر ایران‌خودرو که عوامل مختلفی میزان سوددهی آن را پایین آورده، در آینده باعث افزایش سودآوری این شرکت شوند که با اجرایی شدن برجام، عقد قراردادهای سرمایه‌گذاری مشترک و کاهش هزینه‌های مالی، آینده صنعت خودرو رو به بهبود، پیش‌بینی می‌شود. در ارتباط با وضعیت سهام ایران‌خودرو در یک‌سال گذشته نیز باید به این نکته اشاره کرد که قیمت سهام این شرکت بین 150 تا حدود400 تومان در نوسان بوده و روزهای رشد بسیاری را در این مدت تجربه کرده است.