سقوط آزاد تولید خودرو

به گزارش پایگاه خبری«عصر خودرو» به نقل از دنیای اقتصاد، طبق آمار اعلامی، ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو به‌عنوان سه خودروساز بزرگ کشور در مجموع 628 هزار و 568 دستگاه انواع محصول سواری را تا پایان آذر امسال تولید کرده‌اند تا نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته، کاهشی 5/ 33 درصدی را تجربه کنند. همچنین بررسی آمار ماهانه خودروسازان نیز نشان می‌دهد تیراژ محصولات سواری آنها در آذر و نسبت به آبان، 47 درصد کاهش یافته است. آمار تولید خودروسازان بزرگ در آذر امسال به 57 هزار و 647 دستگاه رسیده که نسبت به ماه مشابه سال گذشته، حدود 72 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

در بین خودروسازان بزرگ کشور، ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز داخلی، با تولید 327 هزار و 792 دستگاه انواع خودروی سواری در 9 ماه امسال، کاهش تیراژی 36 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است. سایپا نیز که 192 هزار و 803 دستگاه محصول سواری را در 9 ماه امسال تولید کرده، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 5/ 26 درصد کاهش تیراژ را تجربه کرده است. همچنین از پارس‌خودرو نیز خبر می‌رسد این شرکت با تولید 107 هزار و 973 دستگاه انواع خودرو‌های سواری تا پایان آذر امسال، 37 درصد کاهش تولید را نسبت به 9 ماه سال گذشته به خود می‌بیند.

در باب اینکه چرا خودروسازی در دام افت تیراژ افتاده، به تفصیل صحبت شده است، چه آنکه تحریم‌ها و مجموعه مشکلات اقتصادی داخلی دلایل اصلی این ماجرا به شمار می‌روند. تحریم‌ها سبب مختل شدن روند تامین قطعات از خارج شده‌اند و مشکلات اقتصادی نیز نقدینگی زنجیره خودروسازی را تحت‌تاثیر قرار داده و در نتیجه، تامین قطعات داخلی نیز روال طبیعی خود را طی نمی‌کند. اگر فرض بگیریم خودروسازان تولید را با همین فرمان فعلی ادامه دهند، بعید به‌نظر می‌رسد تیراژ محصولات سواری آنها تا پایان سال حتی به مرز یک میلیون دستگاه نیز برسد. این موضوع تبعات منفی زیادی به‌دنبال دارد، به‌خصوص افزایشی شدن قیمت‌ها و همچنین تعدیل نیرو در واحدهای قطعه‌سازی و شاید خودروسازی.

هرچند خودروسازان تجربه تحریم را پیش‌تر در سال‌های 91 و 92 از سر گذرانده‌اند، با این حال شدت تحریم‌های جدید بالاتر بوده و حتی به محصولات چینی نیز سرایت کرده است. گفته می‌شود برخی خودروسازان چینی (چه در بخش نیمه دولتی و چه در بخش خصوصی خودروسازی کشور) اعلام کرده‌اند با توجه به تحریم‌های فعلی، دیگر امکان ادامه همکاری با ایران را ندارند. مشکل اصلی آنها در این مورد، بسته شدن معابر نقل و انتقال پول است، چه آنکه حتی بانک‌های چینی نیز اعلام قطع همکاری کرده‌اند.اگرچه برخی بر این باورند که با خودکفایی می‌توان چراغ صنعت خودرو را در شرایط تحریم روشن نگه داشت، با این حال ازآنجاکه روند تامین مواد اولیه و قطعات خارجی به جد مختل شده، بعید است شعله تولید خیلی دوام بیاورد. به‌نظر می‌رسد تا اتفاق سیاسی مهم دیگری مانند برجام رخ ندهد و تحریم‌ها لغو یا کم اثر نشوند، هوای خودروسازی نیز همچنان ابری خواهد ماند و شاید تولید ساده‌ترین و داخلی‌ترین خودروها هم در مسیر توقف قرار گیرد.
افت‌و‌خیز تولید

نگاهی به جزئیات آمار تولید محصولات سواری در 9 ماه امسال نشان می‌دهد غول‌های جاده مخصوص چه افت‌و‌خیزی در این بازه زمانی داشته‌اند. طبق آمار اعلامی، ایران‌خودرویی‌ها باز هم در تولید بیشتر محصولات خود با کاهش تیراژ مواجه شده‌اند. آمار منتشره ازسوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد در بین محصولات ایران‌خودرو، پژو 206 تیراژی 92 هزار و 841 دستگاهی را تا پایان آذر امسال از خود به جا گذاشته و نسبت به مدت مشابه سال گذشته 8/ 27 درصد کاهش را تجربه کرده است. در آمار مربوطه، تولید 13 هزار و 536 دستگاه پژو 206 اتومات نیز به ثبت رسیده که البته منظور از آن، پژو 206 پلاس یا همان پژو 207‌آی است. تولید این محصول طی 9 ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود 41درصد بالا رفته است.

در بین دیگر محصولات پژویی ایران‌خودرو، پژو 405 با کاهش تولید در هفت ماه امسال مواجه شده است. بر این اساس، 405 با تیراژی 58 هزار و 72 دستگاهی، 7/ 46 درصد کاهش تولید را به خود می‌بیند. در کنار 405، دیگر محصول پژویی ایران‌خودرو به نام پارس نیز در 9 ماه امسال کاهش تولید داشته و تیراژ آن، 35 درصد پایین آمده است. ایران خودرویی‌ها تا پایان آذر امسال 58 هزار و 418 دستگاه از این محصول را به تولید رسانده‌اند. از پارس که بگذریم، آبی‌های جاده مخصوص در تولید سمند هم با کاهش تولید مواجه شده‌اند. بنابر آمار منتشره، این شرکت طی 9 ماه امسال، 42 هزار و 751 دستگاه سمند را به تولید رسانده‌ و این آمار سبب کاهش 3/ 42 درصدی تیراژ این محصول نسبت به مدت مشابه سال گذشته شده است. در حال‌حاضر سمند تنها در سایت‌های مرکزی و مازندران ایران‌خودرو تولید می‌شود، هرچند تیراژ در سایت مرکزی طی 9 ماه امسال، فقط 243 دستگاه بوده است. اما آن‌طور که آمار تولید منتشره روایت می‌کند، ایران‌خودرو همچنان روندی صعودی را در تولید دنا دارد. طبق آمار منتشره، در 9 ماه امسال، 28 هزار و 942 دستگاه دنا (شامل مدل معمولی و پلاس) در ایران خودرو تولید شده که افزایش 5/ 7 درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته در پی داشته است. این در حالی است که دیگر محصول ایران‌خودرو یعنی رانا، کماکان با افت تولید همراه بوده و تیراژ آن تا پایان آذر امسال، 4/ 49 درصد نزول را نشان می‌دهد. بنابر آمار منتشره، ایران‌خودرویی‌ها در 9 ماه امسال دو هزار و 786 دستگاه رانا به تولید رسانده‌اند.

نگاهی هم بیندازیم به محصولات مونتاژی ایران‌خودرو، محصولاتی که با وجود تحریم‌ها، سرنوشت‌شان برای ادامه تولید طی ماه‌های آتی مشخص نیست. آن‌طور که آمار می‌گوید، آبی‌های جاده مخصوص تا پایان آذر امسال دو هزار و 495 دستگاه سوزوکی گرند ویتارا مونتاژ کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد شاسی‌بلند مونتاژی و ژاپنی ایران‌خودرو در مقایسه با 9 ماه سال گذشته، 7/ 37 درصد کاهش تولید داشته است. ایران‌خودرو همچنین توانسته 10 هزار و 949 دستگاه هایما را تا پایان آذر امسال مونتاژ کند و بنابراین تیراژ این شاسی‌بلند چینی، 7/ 30 درصد نسبت به 9 ماه سال گذشته افزایش داشته است. این در شرایطی است که دیگر محصول چینی ایران‌خودرو به نام دانگ‌فنگ، کاهش تولید را در بازه زمانی تحت‌بررسی به خود می‌بیند. دانگ‌فنگ آماری 15 هزار و 975 دستگاهی را در 9 ماه امسال از خود به‌ جا گذاشته و بر این اساس، نسبت به مدت مشابه سال گذشته 1/ 26 درصد کاهش تولید را تجربه کرده است. سری هم به پژو 2008 بزنیم، خودرویی که فعلا در مدار رشد تولید قرار دارد و اتفاقا در آذر و با وجود افت تیراژ بیشتر خودروها، روندی صعودی داشته است. بنابر آمار اعلامی، ایران خودرویی‌ها طی 9 ماه امسال پنج هزار و 492 دستگاه پژو 2008 را به تولید رسانده‌اند. با این حساب، تولید این خودرو نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدودا 5/ 6 برابر شده است. مشخص نیست تولید 2008 در آینده ادامه پیدا کند یا متوقف شود، زیرا پژویی‌ها تحت‌تاثیر تحریم‌های آمریکا از ایران رفته‌اند.
پراید از تیبا پیش افتاد

به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری در تولید محصولات خود طی 9 ماه امسال به‌جا گذاشته است. طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، سایپایی‌ها در تولید سراتو که محصولی مونتاژی و تحت‌لیسانس کیاموتورز کره است، با کاهش تولید مواجه شده‌اند. بر این اساس تا پایان آذر امسال 12 هزار و 268 دستگاه سراتو مونتاژ شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، 40 درصد کاهش را نشان می‌دهد.در بین دیگر محصولات سایپا، تیبا دوباره از پراید عقب افتاد تا به دومین خودرو پرتیراژ داخلی تبدیل شود. این محصول 106 هزار و 544 دستگاه تیراژ در 9 ماه امسال داشته و در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، 2/ 15 درصد کاهش را تجربه کرده است. براساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید پراید نیز در 9 ماه امسال نزول کرده و سایپایی‌ها تنها 107 هزار و 494 دستگاه از این محصول را به تولید رسانده‌اند. این رقم نشان می‌دهد تولید پراید نسبت به مدت مشابه سال گذشته، 5/ 33 درصد کاهش پیدا کرده است.

از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی چینی سایپا بیندازیم. طبق آمار اعلامی از سوی وزارت صنعت، پارس‌خودرو به‌عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته 29 هزار و 972 دستگاه برلیانس را طی 9 ماه امسال مونتاژ کند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 9/ 4 افزایش تیراژ را تجربه کرده است. شنیده می‌شود ادامه همکاری سایپا و برلیانس تحت‌تاثیر تحریم‌ها به مشکل خورده و این احتمال وجود دارد که خودروساز چینی، ایران را ترک کند. سایپایی‌ها اما دو محصول چینی دیگر را نیز به مونتاژ می‌رسانند که در این بین، چانگان تیراژی هشت هزار و 841 دستگاهی را طی 9 ماه امسال از خود به‌جا گذاشته است. بر این اساس، این خودروی مونتاژی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، افزایش 11 درصدی را به خود می‌بیند. چانگان هفته گذشته افزایش قیمتی 52 میلیون تومانی را از سوی سایپا تجربه کرد و تبدیل به محصولی 127 میلیون تومانی شد. دیگر محصول چینی سایپا، آریو نام دارد که آمار اعلامی از مونتاژ پنج هزار و 91 دستگاهی آن حکایت می‌کند. با توجه به تیراژ اعلامی، آریو نسبت به 9 ماه سال گذشته 8/ 20 درصد کاهش تولید را به خود می‌بیند. طبق آمار اعلامی اما سایپا در بازه زمانی تحت بررسی فقط هشت دستگاه رهام را تولید کرده است. رهام محصول جدید سایپا به شمار می‌رود که اوایل امسال در یکی از نمایشگاه‌های داخلی رونمایی شد.
پله‌پله تا حذف رنو

نگاهی هم به اوضاع تولید خانواده ال-90 تا پایان آذر امسال بیندازیم تا مشخص شود این محصول رنو چه افت‌ و‌خیزی را طی بازه زمانی موردنظر تجربه کرده است. آن‌طور که آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گوید، در مجموع تیراژ خانواده تندر90 (شامل تندر معمولی، پارس‌تندر، تندر اتومات و ساندرو) طی 9 ماه امسال به 39 هزار و 629 دستگاه رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده نسبت به مدت مشابه سال گذشته 66 درصد کاهش را به خود می‌بیند. اگر آمار تولید خانواده تندر‌90 را به‌صورت جداگانه بررسی کنیم، مشخص می‌شود هر دو شرکت ایران‌خودرو و پارس‌خودرو با کاهش تولید این محصول مواجه شده‌اند. بر این اساس، ایران‌خودرویی‌ها با توجه به تیراژ 9 هزار و 71 دستگاهی خود تا پایان آذر، با افتی 2/ 75 درصدی مواجه شده‌اند. این خودروساز، تندر90 را در مدل‌های معمولی و اتومات به تولید می‌رساند. با توجه به آمار، ایران‌خودرو در آذر امسال 374 دستگاه تندر‌90 تولید کرده است.

در پارس‌خودرو نیز آمار‌ها خبر از کاهش تیراژ خانواده تندر90 می‌دهند. طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، 30 هزار و 558 دستگاه انواع تندر90 و ساندرو در این شرکت به تولید رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، 6/ 61 درصد کاهش را نشان می‌دهد. در این بین، پارس‌خودرویی‌ها تیراژ ساندرو (یکی از اعضای خانواده تندر90) را در 9 ماه امسال به 15 هزار و 901 دستگاه رسانده‌اند که این آمار از کاهش تولید 59 درصدی این خودرو حکایت دارد. در بین دیگر محصولات، پارس‌تندر تیراژی هفت هزار و 482 دستگاهی را طی 9 ماه امسال به ثبت رسانده که این آمار از کاهش تولید حدودا 1/ 58 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد. تندر معمولی هم با تیراژی هفت هزار و 175 دستگاهی در 9 ماه امسال، 7/ 68 درصد کاهش تولید نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است. پارس‌خودرویی‌ها در آذر امسال فقط 12 دستگاه تندر-90 را به تولید رسانده‌اند.