پاییز سرد خودروسازان

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از دنیای اقتصاد، بنابر آمار گزارش ارسالی سه خودروساز بزرگ کشور به بورس، مجموع تولید آنها در هشت ماه امسال، حدود 610هزار دستگاه بوده که نشان از افت پنج‌درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته دارد. با‌این‌حال، طبق آمار وزارت صمت، مجموع تولید محصولات سواری در ایران‌خودرو و سایپا طی هشت ماه امسال، حدود 582هزار دستگاه بوده و این تیراژ به رشد تقریبا سه‌درصدی منجر شده است. به عبارت بهتر، آمار وزارت صمت هرچند از رشد تولید محصولات سواری خودروسازان بزرگ کشور حکایت دارد، با‌این‌حال می‌گوید تیراژ کمتر از آن عددی است که خودروسازان به بورس اعلام کرده‌اند. در هر صورت، چه آمار ارائه‌شده به بورس را لحاظ کنیم و چه آمار وزارت صمت را، در هر دو حالت خودروسازان نتوانسته‌اند مطابق با برنامه تولید این وزارتخانه پیش بروند. در واقع دو خودروساز بزرگ کشور به عنوان شرکت‌های اصلی، کمتر از برنامه پیش‌بینی‌شده تولید داشته‌اند؛ اتفاقی که تحقق هدف وزارت صمت مبنی بر تیراژ 1.7میلیون دستگاهی خودرو در سال جاری را با تردیدی جدی‌تر از قبل مواجه کرده است.

اخیرا وزیر صمت اعلام کرده رشد تولید خودرو در سال جاری بین 14 تا 20درصد خواهد بود و این یعنی، خود وزارت صمت هم می‌داند هدف تولید یک‌‌میلیون و 700هزار دستگاهی محقق نخواهد شد.اگر فرض کنیم سهم محصولات سواری ایران‌خودرو و سایپا از هدف‌گذاری 1.7میلیون دستگاهی، یک‌میلیون و 300هزار دستگاه باشد، آنها با توجه به تولید 582 هزار دستگاهی در هشت ماه امسال، باید بالغ بر 700هزار دستگاه محصول دیگر را در چهار ماه باقیمانده از سال به تولید برسانند. برای تحقق این هدف، خودروسازان باید هر ماه بیش از 175هزار دستگاه محصول را تولید کنند. این در حالی است که رکورد تولید ماهانه خودروسازان در هشت ماه امسال هیچ‌وقت حتی به 100هزار دستگاه هم نرسیده است. حتی اگر فرض کنیم خودروسازان در چهار ماه باقیمانده از سال به اندازه هشت ماه طی‌شده تولید داشته باشند، باز هم کل تیراژشان به یک‌‌میلیون و 300هزار دستگاه نخواهد رسید.

مساله دیگر این است که با در نظر گرفتن هر یک از این دو آمار (چه تولید هشت‌ماهه محصولات سواری ایران‌خودرو و سایپا رشد کرده باشد و چه افت)، مشخص می‌شود روند تولید خودرو در کشور مطلوب نیست. به عبارت بهتر، با فرض رشد سه‌درصدی تولید خودرو در هشت‌ماه امسال  نسبت به سال گذشته، مشخص می‌شود نرخ رشد تولید خودروسازان دچار افت نسبت به دوره‌های تجمعی قبل طی امسال شده است. این موضوع بدان معناست که حتی اگر تولید افت هم نکرده باشد، از سرعت آن کاسته شده است. از آن سو با در نظر گرفتن آمار تولید ارائه‌شده از سوی خودروسازان به بورس، اوضاع بدتر است، چه آنکه افت سه‌درصدی نشان از اوضاع نامناسب خودروسازان در تامین قطعات و جذب نقدینگی دارد.

اما نکته دیگر در مورد آمار تولید هشت ماه امسال، روایت وزارت صمت از تیراژ شرکت‌های بخش خصوصی است. طبق این روایت، مجموع کل تولید خودروهای سواری در کشور (جمع تولید خودروسازان دولتی و خصوصی) طی هشت ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد بیشتری را نسبت به آمار تولید محصولات سواری دو خودروساز بزرگ کشور نشان می‌دهد. بنابراین جمع کل تولید خودروهای سواری کشور با کمک شرکت‌های بخش خصوصی رشد 15درصدی داشته، اما مجموع تیراژ خودروسازان وابسته به دولت (ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو) در بازه زمانی تحت بررسی (البته طبق روایت صمت) تنها سه‌درصد بوده است.

چه تعداد خودرو تولید شد؟

اما با توجه به وجود دو آمار متفاوت از تولید هشت‌ماهه خودروسازان، در این گزارش آمار ارائه‌شده از سوی بورس را به دلیل شفافیت بالاتر آن ملاک قرار می‌دهیم. بنابر آماری که خودروسازان بزرگ به بورس ارائه داده‌اند و در سامانه کدال منتشر شده، کل تولید محصولات سواری آنها در هشت ماه امسال 609هزار و 912 دستگاه بوده است. با توجه به تیراژ 642هزار و 158 دستگاهی این سه خودروساز در هشت ماه مشابه سال گذشته، جمع تولید محصولات سواری آنها حدود پنج‌درصد کاهش یافته است.

در بین این سه خودروساز، بیشترین تیراژ نصیب ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها شده که توانسته‌‌‌اند 341هزار و 306 دستگاه محصول را تولید کنند. این میزان تولید سبب شده آبی‌های جاده‌‌مخصوص کاهش تولید 5.2درصدی را در کارنامه خود به ثبت برسانند. (طبق روایت وزارت صمت، ایران خودرو نه‌تنها افت تولید در هشت ماه امسال نداشته، بلکه تیراژش بالا نیز رفته است.) سایپایی‌‌‌ها اما تولیدی حدودا 196هزار دستگاهی را در هشت ماه امسال ثبت کرده‌اند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، افزایش پنج‌درصدی را در این شرکت نشان می‌دهد. بنابراین سایپا به‌عکس ایران خودرو، هشت ماه امسال را با افزایش تولید به پایان رسانده است. (آمار وزارت صمت نیز تایید می‌کند که سایپا در هشت ماه امسال رشد تولید داشته، منتها در حد سه درصد.)

در نهایت، پارس‌‌‌خودرویی‌‌‌ها با توجه به آمار تولید 72‌هزار و 611دستگاهی، نسبت به هشت ماه مشابه سال گذشته کاهش 16درصدی داشته‌اند. (در آمار وزارت صمت نیز رشد تولید پارس‌خودرو منفی اعلام شده است، منتها با عددی کمتر، یعنی حدود 15درصد). بنابر آمار منتشرشده در کدال، ایران‌‌خودرو در هشت ماه امسال بیشترین تولید خود را به مدل‌های پژو اختصاص داده است. بر اساس آمار منتشره، ایران‌خودرو در بازه زمانی تحت بررسی، حدود 185هزار دستگاه انواع پژو را تولید کرده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت نزدیک به 17درصدی را نشان می‌دهد. بیشترین تولید ایران‌خودرو در خانواده پژو، به 207 دستی با تیراژی بالغ بر 62هزار دستگاه مربوط می‌شود. این شرکت تولید پژو 206 را نیز متوقف کرده است. در بین دیگر محصولات ایران‌‌‌‌خودرو، سمند تیراژ 33هزار و 389دستگاهی را از خود به جا گذاشته که نسبت به هشت ماه مشابه سال گذشته کاهش بیش از 33درصدی را نشان می‌دهد.

این محصول در سایت‌های شهرستانی ایران‌خودرو تولید می‌شود که سهم اصلی به سایت تبریز تعلق دارد. بنابر آمار ارائه‌‌شده به بورس، دنا نیز در هشت ماه امسال تیراژ 54هزار و 935دستگاهی داشته است. در مقایسه با هشت ماه مشابه سال گذشته، تولید دنا نزدیک به 16درصد رشد را به خود می‌بیند. رشد تولید دنا در حالی است که دیگر محصول ایران‌خودرو به نام رانا با افت تولید در هشت ماه امسال مواجه بوده است. ایران‌خودرویی‌ها تا پایان آبان امسال 14هزار و 293دستگاه رانا به تولید رسانده‌اند که نسبت به هشت ماه سال گذشته افت حدودا 17درصدی را نشان می‌دهد. در گزارشی که ایران‌خودرو برای آبان به بورس ارائه داده، رانا در این ماه کمتر از دو‌هزار و 500 دستگاه تولید داشته است.از رانا که بگذریم، ایران‌‌‌‌‌خودرو محصولی چینی به نام‌‌‌‌ هایما نیز دارد که تولید آن در هشت ماه امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته حدودا 18درصد رشد داشته است.

طبق آمار، در هشت ماه امسال، ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها بالغ بر 12هزار دستگاه ‌هایما را در سایت خراسان خود تولید کرده‌‌‌اند. سری هم به تارا بزنیم؛ محصولی که ایران‌‌‌خودرویی‌ها آن را روی پلتفرم پژو 301 ساختند. طبق آمار منتشره در کدال، ایران‌‌‌‌خودرو در هشت ماه امسال حدود 29 هزار و 700 دستگاه تارا تولید کرده، محصولی که در مدت مشابه سال گذشته کمتر از 11هزار دستگاه تیراژ داشته است. بنابراین تولید تارا در هشت ماه امسال نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته بیش از 2.5برابر شده است.

مهمان جدید سایپا

از ایران‌‌‌خودرو بگذریم و به‌‌‌ سراغ سایپا برویم؛ دومین خودروساز بزرگ کشور که بیشترین حجم از سبد محصولاتش در هشت ماه امسال به خانواده ایکس 200 اختصاص داشته است. طبق آمار ارائه‌شده به کدال، سایپایی‌ها در بازه زمانی تحت بررسی، حدود 162هزار دستگاه از اعضای این خانواده را به تولید رسانده‌اند. در مقایسه با هشت ماه سال گذشته، تولید خانواده ایکس 200 حدود هشت‌‌درصد کاهش یافته است. اما تولید شاهین در سایپا طی هشت ماه امسال به بالای 33هزار دستگاه رسیده است. در مقایسه با هشت ماه سال گذشته، تولید این خودرو حدود 67درصد بالا رفته است. در لیست سایپا گزینه‌ای به نام «سایر» نیز وجود دارد که مشخص نیست مربوط به چه خودروهایی است. طبق آمار اعلام‌‌شده، تیراژ «سایر» هزار و 110 دستگاه بوده است. لیست سایپا مهمانی جدیدی نیز دارد و آن آریا اتومات است. سایپایی‌ها تا پایان آبان امسال در مجموع 16 دستگاه از این خودروی جدید را به تولید رسانده‌اند.

از سایپا رد شویم و به سراغ پارس‌خودرو برویم و نگاهی به کارنامه تولید هشت ماه امسال این خودروساز بیندازیم. پارس‌خودرویی‌ها در بازه زمانی تحت بررسی، نزدیک به 21هزار و 700 دستگاه کوئیک معمولی را به تولید رسانده‌اند که نسبت به هشت ماه پارسال افت بالای 43درصدی را نشان می‌دهد. در آمار تولید هشت ماه امسال پارس‌خودرو، نام محصول جدید این شرکت به نام سهند نیز به چشم می‌آید. طبق آمار، سهند که سال گذشته رونمایی شد، در بازه زمانی تحت بررسی تنها 27 دستگاه تولید داشته است. تعداد تولید این خودرو در آبان فقط شش دستگاه بوده است.

در کارنامه تولید پارس‌خودرو بیشترین تعداد تولید طی هشت ماه امسال به خانواده Q200 تعلق دارد. طبق آمار، در هشت ماه امسال حدود 51 هزار دستگاه از محصولات این خانواده در پارس‌‌خودرو به تولید رسیده است. در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، تولید در خانواده خودرویی موردنظر حدود پنج‌هزار دستگاه رشد کرده است. در آمار تولید هشت‌‌‌ماهه پارس‌خودرو خبری از محصولاتی مانند ساینا، کوئیک مدل اس و کوئیک پلاس دنده‌اتومات نیست. با‌این‌حال این شرکت نام محصول وارداتی خود یعنی زوتی را نیز در لیست گذاشته است. گویا پارس خودرو قصد تولید این محصول را در آینده دارد.