ساز و برگ جنگی

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، در این مطلب نگاهی داریم به دو سطح از لوازمی که برای یک آفرود باید همراه داشت و آنها را به دو سطح ضروری و تکمیلی تقسیم می‌کنیم.

لوازم ضروری:

به طور خلاصه می‌توان گفت برای رفتن به مسیرها و برنامه‌های آفرودی، همراه داشتن وسایل زیر لازم و ضروری است. این وسایل را می‌توان در گوشه‌ای از عقب خودرو برای همیشه قرار داد و هرچند شاید حتی در طول یک‌سال نیز مورد استفاده قرار نگیرند اما نبود آنها حتی در یک برنامه هم می‌تواند شیرینی آن سفر را به تلخی تبدیل کند.

رینگ و لاستیک مناسب:  هر‌چند شاید رینگ کمی آپشنال در نظر بیاید اما داشتن یک لاستیک خوب با آج کافی و مناسب برای سفری که می‌رویم، می‌تواند هم لذت سفر را دو‌چندان کند و هم خودرو را در پیش بقیه افراد روسفید. فراموش نکنیم که داشتن سطح تماس کافی به همراه اصطکاک خوب با زمین است که خودرو را از مهلکه نجات می‌دهد. این قضیه با توجه به آب و هوای فعلی و وجود آفرودهای برفی و گلی، بسیار اهمیت دارد. البته باید در نظر داشت که تفاوت قیمتی بین انواع لاستیک‌ها با آج‌های مشابه، ربط چندانی به عملکرد آنها ندارد و بیشتر به عمر و کارکرد و جنس تایرها بر‌می‌گردد.

وسایل کمک‌های اولیه: آفرود و تفریح در بیراهه‌ها پر از اتفاقات و خطراتی است که در نتیجه یک سهل‌انگاری گریبانگیر ما می‌شوند. در اینگونه مواقع داشتن جعبه کمک‌های اولیه در یک خودرو می‌تواند تا حدود زیادی از بروز مشکلات بزرگ‌تر جلوگیری کند.

بیل: تا زمانی که در یک مسیر برفی و گلی گیر نکرده باشیم، لزوم همراه داشتن یک بیل دسته کوتاه برای ما روشن نخواهد شد. در بسیاری از مواقع ناچار هستیم تا با کمک این وسیله، برف را از زیر خودرو برداریم تا راه برای ادامه حرکت باز شود. فراموش نکنیم برترین خودروهای آفرود دنیا نیز می‌توانند در یک مسیر برفی سنگین، به‌راحتی زمینگیر شوند.

پمپ باد و کیت پنچری: بعضی مواقع لازم است تا برای عبور از مسیرهای برفی، کویری، گل و باتلاقی، باد لاستیک‌های خود را کاهش دهیم. با این کار سطح تماس تایر با زمین بیشتر شده و اصطکاک آن با مسیر بالا می‌رود. اما برای رسیدن به دمای نرمال و رانندگی در شرایط عادی نیازمند برگرداندن فشار باد تایر‌ها به حد استاندارد آن هستیم که در اینجا وجود یک پمپ باد ضروری خواهد بود. همچنین همراه داشتن کیت پنچرگیری، در بسیاری از مواقع از تعویض آن راحت‌تر و بی‌دردسرتر خواهد بود.

تسمه و قلاب بکسل: گیر‌کردن در یک مسیر آفرود، امری عادی است. حتی اگر مسیر به نحوی باشد که گیر‌کردنی به نظر نیاید، باز هم حس هیجان‌سازی باعث می‌شود تا برخی از کارها و مسیرهای سخت‌تر به چالش کشیده شوند. در اینگونه مواقع وجود تسمه و قلاب‌‌هایی که به خاطر شکل ظاهری‌شان به D معروف هستند، لازم و ضروری خواهد بود. این تسمه‌ها از جنس پارچه‌های ضخیم دوخته شده هستند و امروزه استفاده از سیم بکسل‌های فولادی به خاطر خطر آنها و صلب بودنشان، اصلا رایج نیستند. در ضمن بهتر است تا یک بکسل بند مناسب‌ روی خودرو خود داشته باشیم تا زمان نیاز به دنبال محلی برای بستن طناب و تسمه نگردیم.

آچار و ابزار: در یک تفریح آفرودی، بروز هر‌گونه عیب و ایرادی دور از ذهن نخواهد بود. این اتفاق برای هر نوع خودرویی با هر تکنولوژی و کارکردی رخ خواهد داد. همراه داشتن آچار و ابزار‌آلات ضروری، در اینگونه مواقع کاملا لازم خواهد بود؛ البته به شرطی که کمی دست به آچار نیز باشیم!

لاستیک زاپاس: در آفرودهای برفی و گلی، معمولا زیر مسیر مشخص نیست و خطر برخورد با سنگ‌های نوک تیز و برنده، زیاد است. ضمن اینکه گاهی مواقع به خاطر نبود وسایل پنچرگیری و پمپ باد، در صورت پنچری تایر، نیازمند تعویض آن خواهیم بود. حال فرض کنیم تایر زاپاس سالم نیز همراه نداشته باشیم!

وسایل گرمازا و سرمازا: مطابق با زمان سفر و مقصد، لازم است تا همراه خود وسایل گرمازا یا سرمازا داشته باشیم. در این فصل لازم است تا جدا از وسایل گرم‌کننده و لباس‌های گرم، هیزم و غذای بیشتر از نیاز برای اطمینان بیشتر به همراه داشته باشیم.

باک سوخت اضافه: در برنامه‌های آفرود راه دور و حتی نزدیک، گاهی مواقع پیش می‌آید که برنامه طولانی‌تر از آنچه پیش‌بینی شده است، می‌شود. مثلا گیر کردن در یک راه برفی، درگیری در یک باتلاق و... می‌تواند تلاش برای رهایی را ساعت‌ها به تعویق بیندازد. در اینگونه مواقع همراه داشتن کمی سوخت اضافی بزرگ‌ترین نعمت است. امروزه مخازن 20 لیتری پلاستیکی و فلزی بسیار مقاومی در فروشگاه‌های مخصوص لوازم آفرود فروخته می‌شوند که هم می‌تواند با نصب در بیرون خودرو به آن جلوه مناسبی دهند و هم اگر در خودرو قرار بگیرند، فارغ از نشتی و مشکلات دیگر باشد.

لوازم تکمیلی:

آفرود‌کردن یک خودرو و قرار دادن لوازم مورد نیاز برای یک آفرود سنگین، از حرکت‌هایی است که امروزه در کشورمان زیاد دیده می‌شود. این وسایل می‌توانند هم بر کارکرد کلی خودرو اثر مطلوبی بگذارند و هم در شرایط بحرانی، به عنوان یک کمک مضاعف ظاهر شوند.

گارد جلو و سپر آفرودی:  سپر آفرود جایگزین سپر اصلی خودرو می‌شود و از این نظر باعث می‌شود تا کمی به ابهت خودرو افزوده شود. ضمن اینکه در اینگونه سپر‌ها که از ورق‌های فلزی محکم‌تر ساخته می‌شوند، پرژکتور، محل وینچ، قلاب بکسل و... قرار می‌گیرد که هم نمای آنها را زیبا‌تر می‌کند و هم کاربردی‌تر است. از همه مهم‌تر اینکه به خاطر نحوه طراحی آنها که معمولا در محل بالاتری نسبت به نمونه فابریک خودرو قرار می‌گیرند، زاویه حمله و فرار کمی بهبود پیدا می‌کند و در برخورد‌ها نیز آسیب بسیار کمتری به آنها وارد می‌شود.

اسنورکل:  تنفس پیشرانه خودرو از مهم‌ترین عوامل اثرگذار ‌‌روی کارکرد آن است. همان طور که خروج دود از خودرو بسیار مهم است، بحث تنفس و ورود هوای سالم به آن نیز اهمیت بالایی دارد. اسنورکل قطعه‌ای است که در کنار یکی از ستون‌های جلو خودرو قرار می‌گیرد. این لوله تنفسی به هواکش پیشرانه وصل می‌شود و وظیفه آن تامین هوای تازه با آلودگی کمتر از ارتفاعی بالاتر از خودرو است. به این ترتیب در مسیرهای خاکی و در عبور از آبراه‌ها، این وسیله هوای مورد نیاز موتور را تامین می‌کند. البته برای عبور از آبراه‌ها، تکنیک‌های خاص دیگری نیز باید رعایت شود اما بدون داشتن اسنورکل، ورود آب به هوا کش پیشرانه منجر به خاموشی آن خواهد شد.

وینچ: مگر می‌شود یک خودرو فول آفرود را بدون وینچ تصور کرد؟. وینچ‌ها مدل‌های متنوعی دارند که ممکن است برقی‌ یا مکانیکی باشند که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. هر چند که امروزه انواع و اقسام این وسیله در بازار موجود است و تجربه نشان داده که نمونه‌های ارزان‌قیمت و بی‌کیفیت چینی، مهمان یکی دو بار استفاده سنگین هستند، اما وینچ‌های با اصل و نسب می‌توانند یکی از برترین ابزارهای کمکی خودرو برای بیرون رفتن از مهلکه باشند. در بسیاری از مواقع امکان بکسل‌کردن یک خودرو برای بیرون کشیدن آن از محلی که گیر کرده ممکن نیست و در اینگونه مواقع است که وجود یک وینچ پرقدرت می‌تواند بسیار کاری و لازم باشد.

باربند: باربند‌های حرفه‌ای و بزرگ از جمله وسایلی هستند که هر‌چند در بهبود وضع ظاهری و بالا بردن چهره آفرودی خودرو اثر مطلوبی می‌گذارند اما از سوی همه کس نیز پذیرفته نمی‌شوند. از مهم‌ترین کارکردهای این وسیله می‌توان به قرار دادن وسایلی چون زاپاس و مخزن سوخت اضافه، هیزم و پایه‌های چادر و...‌ روی آن و همچنین بستن انواع پرژکتور به آن اشاره کرد. ضمن اینکه ‌روی نمونه‌های بزرگ آن امکان برپایی چادر نیز ممکن است. اما باید گفت که از وسایل بسیار مهم برای آفرود محسوب نمی‌شود و فقط برای سفرهای بلند و مسیرهای سخت کویری که وسایل همراهی  باید زیاد باشد، مناسب است.

پرژکتور و سیستم روشنایی: سیستم روشنایی پر‌قدرت و قوی در بیراهه‌ها‌ هنگام تاریکی هوا و همچنین در برنامه‌هایی که با کمپ زدن و اتراق همراه خواهد بود، می‌تواند از مهم‌ترین ادوات یک خودرو باشد. امروزه با روی کار آمدن و افزایش استفاده از چراغ‌های LED در خودرو‌ها و امکان قرار دادن و استفاده از آنها به شیوه‌ها و شکل‌های گوناگون، باعث شده است تا این قبیل چراغ‌ها و لایت‌بار‌ها در خودرو‌های آفرودی استفاده شوند و کمتر خبری از انواع پرژکتور‌های لامپی قدیمی باشد. معمولا این پرژکتورها روی گارد جلو و یا بالای سقف روی باربند یا پایه‌های مخصوص آن نصب می‌شوند.

کیت ارتفاع: اگر در خودروهای سواری، خواباندن و کاهش ارتفاع یک هدف است تا هندلینگ خودرو افزایش پیدا کند، در خودروهای شاسی‌بلند، افزایش ارتفاع همیشه مد‌نظر است تا قابلیت‌های حرکتی آن در مناطق صعب‌العبور بالا برود. از نتایج نصب کیت ارتفاع روی خودرو باید به بالا آمدن شاسی و سپرها از زمین و افزایش زوایای حمله و فرار خودرو اشاره کرد که باعث می‌شود تا دماغه و انتهای خودرو حین ورود و خروج به معابر مختلف، کمتر برخورد کند و این اتفاق در عبور از آبگیرها و تپه‌های رمل و ماسه‌ای بسیار مهم است. همچنین اگر کیت ارتفاع با افزایش سایز لاستیک نیز همراه شود، محورها نیز از زمین فاصله بیشتری خواهند گرفت که احتمال برخورد دیفرانسیل‌ با زمین در مسیر‌های سنگی و همچنین گیر کردن و نشستن آنها در برف‌های کوبیده و سفت، کمتر خواهد شد که همه این موارد در توانایی عبور خودرو اثر بسزایی خواهد داشت. می‌توان گفت ارتفاع مناسب و بلند خودرو برای یک آفرود از مهم‌ترین لازمه‌های آن است.

سند پلیت: برای عبور از برخی مسیرها مثل مسیرهای رمل و ماسه‌ای، نیاز است تا باد تایرها کم شود. با این کار سطح تماس تایر با زمین زیاد شده و به جای اینکه چرخ در رمل و ماسه فرو رود، روی آن سوار می‌شود. این تکنیک برای درآوردن خودرو گیر کرده در جاده‌های یخی و برفی و حتی مسیرهای شیبدار گلی نیز بسیار کاربردی است. اما گاهی مواقع پیش می‌آید که خودرو در رمل و ماسه فرو می‌رود و امکان رهاسازی آن وجود ندارد. از آنجایی که برداشتن رمل از اطراف چرخ‌ها نیز راه‌گشا نخواهد بود، با استفاده از ورق‌های Sand Plate و گذاشتن آنها در زیر چرخ‌ها، احتمال رهایی خودرو افزایش پیدا می‌کند. این ورقه‌ها در ابعاد مختلف و از جنس پلاستیک سخت و یا فلز ساخته می‌شوند. همچنین می‌توان از این ورق‌ها برای قرار دادن در زیر جک‌های‌لیفت نیز استفاده کرد.

جک Hi-Lift: فرض کنیم در یک مسیر گِلی عمیق فرو رفته‌ایم و گِل به اندازه‌ای چسبنده است که امکان رهایی خودرو از آن وجود ندارد. این اتفاق در مسیرهای کویری دارای باتلاق می‌تواند به چند ساعت معطلی منجر شود. در اینگونه مواقع جک‌های معمولی برای بلندکردن خودرو و پرکردن زیر چرخ‌ها و کمک به رهایی آن، به دلیل میزان جابه‌جایی اندک، می‌توان گفت اصلا کاربردی نخواهند داشت.
ضمن اینکه استفاده از آنها در کنار مشکلاتش، وقت‌گیر نیز خواهد بود.
جک‌های‌لیفت می‌تواند از بغل خودرو نیز برای بلندکردن آن استفاده کند و به این ترتیب زمان عملیاتی استفاده از آن بسیار کوتاه خواهد بود. ضمن اینکه بازه کاری آن بسته به نوع و اندازه جک، بسیار زیاد‌تر از جک‌های روغنی و پیچی است که همین عامل کمک زیادی در خلاصی خودرو خواهد داشت.

رول بار: داشتن رول بار می‌تواند  در هنگام معلق زدن و چپ‌شدن خودرو به کمک راننده و سرنشینان آمده و با سالم نگه داشتن اتاق، ضررهای مادی و جانی را به شدت کاهش دهد. البته برای داشتن رول بار باید اضافه وزن آن و همچنین تغییر در نمای خودرو که شاید برای برخی‌ها چندان خوشایند نباشد را نیز بپذیریم.