عصر خودرو- با رواج خودروهای برقی، رشد سرویس‌های اشتراک حملونقل و ورود خودروهای خودران به ناوگان حملونقل شهری، جابه‌جایی در شهرها به سرعت دگرگون خواهد شد. خودروسازان، سیاست‌گذاران و سایر ذی‌نفعان در سراسر جهان وقوع این تحولات را حتمی می‌دانند و می‌کوشند با تعیین قوانین، تغییر جهت سرمایه‌گذاری‌ها و ایجاد مدل‌های جدید کسب و کار خود را برای مواجهه با آن آماده کنند.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از دنیای اقتصاد، اما هنوز مشخص نیست تغییر مناسبات کنونی در صنعت حملونقل، حامل‌های انرژی و الگوهای مالکیت خودرو، چطور فرآیند این گذار را متاثر خواهد ساخت. مجمع جهانی اقتصاد در گزارشی ضمن برشمردن رویکردهای مختلف در این زمینه، پیشنهادهایی نیز به سیاست‌گذاران در این حوزه ارائه کرده است.
امروزه برقیسازی خودروها محور سیاست‌های ملی و محلی در اغلب کشورهاست. دولت‌ها می‌کوشند با ارائه تسهیلات نقدی، تخفیفات مالیاتی و امتیازاتی نظیر استفاده رایگان از محل پارک و تعرفه کمتر برق برای خریداران خودروهای برقی و تعیین عوارض برای دارندگان خودروهای آلاینده، خودروهای برقی را جایگزین درون‌سوز‌ها کنند تا هوایی پاک‌تر برای شهروندان به ارمغان بیاورند. مطالعات نشان داده است که حتی برقی شدن خودروهای سواری سبک هم موجب کاهش قابل توجه انتشار گاز دی‌اکسید کربن خواهد شد. کشورهای نروژ، هلند، فرانسه، آلمان، انگلستان، چین و هند اعلام کرده‌اند تولید و فروش خودروهایی با سوخت فسیلی را متوقف خواهند کرد. شهرهای مادرید، مکزیکوسیتی، پاریس و اشتوتگارت هم اعلام کرده‌اند از سال 2030 یا پیش از آن، تردد خودروهای دیزلی در سطح شهر را ممنوع خواهند کرد. خودروسازان نیز در سراسر جهان با سرمایه‌گذاری گسترده بر تولید خودروهای برقی دین خود را ادا می‌کنند. بی‌ام‌و از سال 2020 تولید انبوه خودروهای برقی را آغاز خواهد کرد و تا سال 2025 بیش از 12 مدل خودروی برقی به بازار خواهد فرستاد که از این میان 8 مدل تمام برقی خواهند بود. فولکس‌واگن بیش از 84 میلیارد دلار در توسعه فناوری‌های باتری و موتورهای برقی صرف میکند تا 300 محصول خود را پیش از سال 2030 برقی کند. ولوو متعهد شده که از سال 2019 تنها خودروهایی تولید کند که هیبریدی یا برقی باشند.
سیاست‌های یکپارچه و تامین منافع ذی‌نفعان
بسیاری از کشورها سیاست‌های کربن‌زدایی را در پیش گرفته‌اند و تمهیدات مختلفی اندیشیده‌اند تا از هزینه خرید و نگهداری از خودروهای برقی برای خریداران بکاهند. به این ترتیب خودروهای برقی به سرعت رواج می‌یابند. اما فقدان سیاست‌های یکپارچه در زمینه احداث جایگاه‌های شارژ و ادامه روند استفاده شخصی از خودروها می‌تواند مزایای برقی شدن حملونقل را محدود کند. با پیش‌بینی تحول قریب‌الوقوع صنعت حملونقل و حامل‌های انرژی در جهان، برای تحقق اهداف زیست‌محیطی و بهینه‌سازی سرمایه‌گذاری‌ها نیازمند رویکردی همه‌جانبه در سیاست‌گذاری‌ها هستیم تا نوآوری‌ها به خوبی به کار گرفته شوند و در خدمت تامین هدف برقیسازی قرار بگیرند. سیاست‌های ملی، منطقه‌ای و شهری باید در یک راستا تعریف شوند و یکدیگر را تقویت کنند. بخش انرژی نیز باید با انعطاف‌پذیری در زمینه مدل‌های قیمت‌گذاری امکان توسعه جایگاه‌های شارژ را فراهم آورند.
اولویت‌های برقیسازی
اگر دولت‌ها در زمینه کاهش آلایندگی جدیت دارند باید برقیسازی خودروهایی را در اولویت قرار دهند که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. ناوگان حملونقل عمومی و نیز خودروهای فعال در سرویس‌های حملونقل اشتراکی از این جمله هستند. اهمال در برقیسازی خودروهای تجاری و عمومی سبب توسعه نامتوازن در شهرها خواهد شد. این نگرانی وجود دارد که برقیسازی خودروهای عمومی هزینه زیادی به حاکمیت‌ها تحمیل کند، بنابراین همکاری با شرکت‌های حملونقل عمومی و تعیین اهداف واقع‌گرایانه در برقیسازی تدریجی تنها راه‌حل ممکن به نظر می‌رسد. در برخی موارد در نظر گرفتن مشوق‌های غیر نقدی می‌تواند موثر باشد. در بوینوس‌آیرس (آرژانتین)، مونترآل (کانادا)، استکهلم (سوئد)، اسلو (نروژ)، و سانتیاگو (شیلی) برقیسازی ناوگان حملونقل شهری در اولویت قرار گرفته است و هزینه خرید اتوبوسهای برقی از محل بودجه عمومی تامین می‌شود. در چین هم بیش از 300 هزار دستگاه اتوبوس برقی هم‌اکنون فعال هستند. شهرداری گوانگژو متعهد شده است تا پایان سال 2018 بیش از 200 هزار دستگاه از اتوبوسهای شهری را با نمونه برقی جایگزین کند.
مساله جایگاه‌های شارژ
طبق مطالعات انجام شده هنوز هم نخستین عامل بازدارنده در زمینه خرید خودروهای برقی نگرانی درخصوص در دسترس نبودن جایگاه‌های شارژ است. اغلب جایگاه‌های شارژ کنونی برای استفاده خودروهای شخصی طراحی شده‌اند و دارندگان خودروهای برقی در طول شب یا در زمانی که در محل کار خود حضور دارند خودروی برقی را شارژ می‌کنند. امکانات شارژ در برخی پارکینگ‌های عمومی، هتل‌ها، رستوران‌ها و مراکز خرید هم ایجاد شده است. مدل کسب و کار این جایگاه‌ها بسیار متنوع است.سه رویکرد عمده در احداث جایگاه‌های شارژ به چشم می‌خورد: بازاریابی (از سوی خودروسازان)، همکاری بخش‌خصوصی با بخش دولتی (تسهیم درآمد) یا دارایی کاربران شبکه برق. با تغییر الگوی مالکیت و تردد خودروها در شهرهای بزرگ، مکان مناسب برای احداث جایگاه شارژ تغییر خواهد کرد. جایگاه‌های شارژ خانگی و محلی با خطر استفاده محدود و از میان رفتن صرفه اقتصادی مواجه خواهند شد. برعکس تجهیزات شارژ سریع در مراکز خدماتی جاده‌ای و پارکینگ‌های عمومی مورد نیاز خواهند بود. به این ترتیب نگرانی مالکان خودروهای برقی کاهش خواهد یافت و اعتماد و راحتی بیشتری برای عموم استفاده‌کنندگان به ارمغان خواهد آورد.
