عصر خودرو- ماجرای بازگشت دوباره سهمیهبندی و دونرخیشدن بنزین چند ماهی است که مطرح میشود. گاهی نمایندگان مجلس از اختصاص سهمیه بنزین به افراد سخن می‌گویند و از آن طرف وزیر نفت دو نرخی‌شدن را راه حل مبارزه با قاچاق سوخت می‌داند؛ با این حال هنوز سرنوشت بنزین مشخص نیست.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایرنا، اواخر سال گذشته و با تصویب بودجه سال 98، بیشتر افراد گمان می‌کردند که بنزین امسال گران نمی‌شود و وضعیت شرایط موجود حفظ خواهد شد زیرا هیچ کدام از سناریوهای مطرح شده در کمیسیون انرژی مجلس رای نیاورد.
این در شرایطی بود که چند ماه قبل از آن احیای کارت سوخت به دولت ابلاغ شده بود و در فراخوان‌های متعدد از صاحبان خودرو که کارت سوخت خود را گم کرده بودند و یا به هر دلیل خودروی آنها فاقد کارت سوخت بود، خواسته بودند تا برای صدور کارت جدید اقدام کنند.
در همان زمان اما اعلام شد که بازگشت کارت سوخت به معنای بازگشت سهمیهبندی و دونرخیشدن بنزین نیست و تنها برای رصد مصرف سوخت توسط خودروها در مناطق مختلف کشور انجام میشود.
با این حال در ادامه مشخص شد نه تنها سهمیهبندی انجام خواهد شد بلکه در نوع سهمیهبندی نیز شاهد تغییرات خواهیم بود. میزان سهمیهبندی هم تغییر خواهد کرد. همچنین هنوز مشخص نیست این سهمیه به افراد یارانه‌بگیر تعلق می‌گیرد و یا دوباره خودروها سهمیه بنزین می‌گیرند.
**سهم هر فرد از یارانه بنزین
اختصاص سهمیه بنزین به خودروها اما همواره محل اختلاف بوده و از سوی صاحبنظران با انتقاداتی مواجه شد. این افراد معتقدند که سهمیه بنزین به خودروها باعث میشود تا یارانه بیشتری به افراد ثروتمند داده شود و در مقابل افرادی که از نظر اقتصادی ضعیف‌تر هستند و حتی خودرو شخصی ندارند از این یارانه محروم شوند.
این در شرایطی است که فلسفه پرداخت یارانه در سراسر دنیا حمایت از افراد فقیرتر است تا از حداقل‌های زندگی برخوردار باشند.
آمارها نشان می‌دهد که هم اکنون، دهک دهم یعنی پردرآمدها 23 برابر دهک نخست یعنی کم درآمدها از یارانه گاز، برق و بنزین بهره‌مند می‌شوند. دهک اول (کم درآمدها) 1.3 درصد مجموع یارانه بنزین و دهک دهم 22.6 درصد آن را مصرف کرده‌اند.
بنابراین چندان دور از ذهن نیست که دولت بخواهد نحوه پرداخت یارانه بنزین را برای نزدیک‌شدن به شرایط عادلانه‌تر تغییر دهد و در این راه یکی از راهکارهایی که در اختیار دارد سهمیهبندی بنزین در شکل و شمایلی جدید خواهد بود.
بر همین اساس، شرکت ملی پالایش و پخش فرورده های نفتی با تایید کلیت خبر بازگشت سهمیه بندی و دو نرخی شدن بنزین اما اعلام کرده که جزئیات، زمان و قیمت دقیق هوز مشخص نیست و تمام مواردی که در فضای مجازی و یا از سوی رسانه‌ها به عنوان قیمت بنزین و یا زمان سهمیهبندی مطرح میشود در حد گمانه‌زنی‌هاست.
**توجه به شرایط اقتصادی برای سهمیهبندی بنزین
«غلامرضا شرفی»، عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه موضوع سهمیهبندی بنزین بررسی شده است، گفت: با این حال هنوز به نتیجه‌ای نرسیده که در مجلس قابل طرح باشد.
به گفته شرفی، فضای مجازی بخشی از تحلیل‌ها و اخبار را کنار هم گذاشته بنابراین اطلاعات اعلام شده موثق نیست.
شرفی ادامه داد: به نظر من چاره‌ای جز دونرخیشدن بنزین نداریم زیرا این سوخت که مورد نیاز همگان است و بر همه موئلفه‌های ملی تاثیر می‌گذارد باید بیشتر از گذشته کنترل شود.
وی با اشاره به اینکه هنوز قیمت بنزین سهمیهبندی و بنزین آزاد مشخص نیست، افزود: با توجه به شرایط سخت اقتصادی، این موضوع با دیدگاه کارشناسی و روانشناختی این مقطع و شرایط موجود انجام میشود تا با مردم به یک توافقی در کنترل و عرضه بنزین برسیم.
این نماینده مجلس گفته که در صورت اختصاص سهمیه بنزین به افراد، سهم هر نفر بیشتر از 24 لیتر در ماه خواهد بود اما هنوز تصمیم نهایی برای نحوه سهمیهبندی مشخص نیست.
** سهمیهبندی بنزین در کمیسیون انرژی مطرح نشد
با این حال «اسدالله قره خانی»، سخنگوی کمسیون انرژی مطرح شدن دوباره موضوع سهمیهبندی بنزین در کمیسیون انرژی را رد کرد و گفت: در حالی که وزیر نفت دوشنبه هفته گذشته در کمیسیون حضور داشت اما چیزی در این زمینه بیان نشد و کمیسیون هم تصمیمی در این موضوع ندارد مگر اینکه دولت لایحه‌ای به مجلس ارائه کند.
وی ادامه داد: دولت اگر لایحه دهد، کمیسیون و مجلس بررسی می‌کنند و در نهایت با تصمیم مجلس، اقدام اجرایی و عملی صورت می‌گیرد.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اینکه تاکنون چنین چیزی به مجلس اعلام نشده، افزود: هنوز مشخص نیست پیشنهاد دولت چیست زیرا در این زمینه مباحث مختلفی مانند دونرخیشدن بنزین، نحوه سهمیهبندی، استفاده از کارت سوخت و قیمت‌گذاری وجود دارد.
**ابلاغی برای افزایش قیمت بنزین نداشتیم
همچنین «بیژن حاج محمدرضا»، رئیس اتحادیه جایگاه داران بنزین در این مورد گفت: موضوع سهمیهبندی بنزین از پاییز سال گذشته مطرح شده و تا از زیرساخت‌ها استفاده کنند.
وی ادامه داد: البته هدف بیشتر افزایش قیمت فرآورده است اما تاکنون محقق نشده است. این در حالی است که سال گذشته افزایش قیمت تکذیب شد و امسال هم هنوز ابلاغی مبنی بر افزایش قیمت بنزین نداشته‌ایم.
به عقیده حاج محمدرضا این کار منطقی نیست و مساله سهمیهبندی در فرآورده فساد را بیشتر می‌کند؛ بنابراین این کار نه تنها چیزی را حل نمی‌کند بلکه استمرار آن مشکل‌ساز خواهد بود.
وی با بیان اینکه قاچاق سوخت از جایگاهها انجام نمی‌شود، افزود: در شروع سهمیهبندی در سال‌های گذشته، مصرف در ابتدا پایین می‌آید اما در ادامه مصرف دوباره بالا می‌رود.
رئیس اتحادیه جایگاهداران بنزین تاکید کرد: اگر قرار است قیمت را بالا ببرند نیاز به سهمیهبندی نیست و اینکار باید انجام شود.
وی به عرضه یک میلیون خودرو در سال اشاره کرد و گفت: قرار بود سالانه خودروهای اسقاطی را جمع کنیم اما اینکار نشد و هر سال به تعداد خودروها افزوده میشود که باعث افزایش مصرف بنزین در کشور است بنابراین توزیع و عرضه سوخت اگر بالا رفته به معنای افزایش قاچاق نیست.
**بهینه‌کردن مصرف با عرضه سوخت به قیمت واقعی
«محسن دلاویز» مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت نیز معتقد است که وضعیت حمل و نقل کشور بر مصرف بنزین تاثیر‌گذار است و در بحث قیمت‌گذاری حاملهای انرژی نیازمند تصمیمات منطقی و جسورانه هستیم و برای ساماندهی تقاضای مصرف سوخت باید نگاه‌ها به خودروسازان معطوف شود.
وی پیش از این با اشاره پایین بودن سرانه مالکیت خودرو در ایران، ادامه داد: اما شدت انرژی بالاست و همین امر باعث شده تا حدود 24 درصد از انرژی در کشور در بخش حمل و نقل مصرف شود.
دلاویز به موضوع سهمیهبندی نیز اشاره کرد و افزود: تجربه نشان داده که این موضوع بر مصرف بنزین تاثیر گذار است اما نقطه مطلوب برای بهینه‌کردن مصرف، عرضه سوخت به قیمت واقعی، فارغ از سهمیه و یارانه است.
وی تاکید کرد: یارانه هنگفت انرژی در این شرایط لطمه‌های جبران ناپذیری به اقتصاد و توسعه کشور وارد می‌کند و این قیمت‌گذاری و مصرف بی‌رویه پیامدهای خطرناکی خواهد داشت و نیازمند عزم ملی و همکاری همه مردم و نهادها به ویژه مجلس و دولت برای برون‌رفت از این وضعیت هستیم.
