سال تغییر موازنه قدرت

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، بازار خودروهای وارداتی کشور در سال 1395 درمجموع شاهد رونق بود و این رونق حتی فراتر از پیش‌بینی‌ها نیز رفت جایی که واردات 73,998 دستگاهی و رشد 47درصدی نسبت به مدت مشابه سال پیش، از پیش‌بینی 70هزار دستگاهی نیز بالاتر بود.

روند سهم بازار بزرگان؛ قدرت رقبای جدید
در سال‌های اخیر هرچند برندهای متعددی وارد بازار خودروهای وارداتی کشور شده‌اند اما بررسی‌ها نشان می‌دهد بزرگان این بازار تقریبا بدون تغییر باقی مانده‌اند هرچند بررسی روند سهم بازار این برندها در سال‌های اخیر می‌تواند شواهد جالبی از صعود و نزول آن‌ها نشان دهد، شواهدی که در آینده حتی می‌تواند جایگاه بزرگان این بازار را به خطر بیاندازد.

در میان برندهای وارداتی، جایگاه نخست هیوندای تقریبا تثبیت شده است و عملا هیچ‌یک از برندها، حتی برند هم‌وطنش کیا، نتوانسته رقیب هیوندای در این بخش باشد. این مسئله شاید نشانه خوبی از قدرت هیوندای باشد اما بررسی روند سهم بازار این برند در فاصله سال‌های 1392 تا 1395 نشان می‌دهد هیوندای در حال از دست دادن سهم خود از بازار است و این مسئله با قدرت گیری رقبا و به‌ویژه رقبای جدید همراه بوده، امری که شاید تاثیرش را در سال‌های پیش رو ببینیم.
هیوندای البته همچنان با فاصله مناسب، پیشرو بازار خودروهای وارداتی ایران است اما سهم بازار این برند طی دو سال از 46درصد به 29درصد کاهش پیدا کرده است که اصلا نشانه خوبی برای این برند کره‌ای نیست. شرکت دیگر این مجموعه، کیا هم وضعیت کم و بیش مشابهی دارد هرچند نوسانات در کیا بسیار خفیف‌تر از هیوندای است و کیا عملا بدون دغدغه خاصی در مرز سهم بازار 16 تا 20درصد نوسان می‌کند. در کنار این‌ها باید از تویوتا نام برد، برندی که روزگاری یکی از بازیگران اصلی بازار خودروهای وارداتی بود و برخلاف این روزها که برای کسب رتبه سوم در حال جنگ است، رتبه نخست را با اقتدار در اختیار داشت. تویوتا هم البته در سال‌های 1392 تا 1394 نوسانات زیادی نداشته و نوسانات سهم بازار این شرکت را بیش از هر چیز می‌توان ناشی از تغییرات قوانین و محدودیت‌ها در عرضه محصولات دانست هرچند بررسی جایگاه تویوتا در کشورهای منطقه و البته در نظر گرفتن جایگاه این شرکت در سال‌های دورتر نشان می‌دهد تویوتا برای افزایش سهم بازار خود باید فکری کند چراکه این شرکت هم‌اکنون در مرز 11 درصد سهم بازار قرار دارد که از سال پیش کمتر است و مهم‌تر آنکه ظرفیت این برند در بازارهای جهانی و البته با توجه به سابقه آن در ایران، بیش از این اعداد است.
در میان چهار شرکت مورد بررسی، بدون شک برنده اصلی را می‌توان رنو دانست، شرکتی که روزگاری نه‌چندان دور به‌عنوان یک بازیگر کوچک در بازار خودروهای وارداتی کشور حضور داشت و سهم بازار کمتر از 2درصدی این شرکت در سال 1392 نیز نشان از این موضوع دارد اما با تغییرات مدیریتی و البته تغییر نگرش واردکننده محصولات رنو نسبت به بازار ایران، شاهد اوج‌گیری عجیب رنو هستیم به‌گونه‌ای که هم‌اکنون سهم بازار این برند با افزایش بیش از 7برابر نسبت به سال 92، به بالای 15درصد رسیده است و رتبه سوم جدول واردات کشور را از آن خود کرده و شاید اگر مدل‌های جدید این برند سال پیش به بازار می‌آمدند، رنو به‌راحتی می‌توانست کیا را نیز مغلوب کند و رتبه دوم را به دست آورد.
اگر رنو را از لیست این چهار شرکت خارج کنیم، عملا سه شرکت دیگر که در سال 95 سهمی بیش از 56درصد در بازار داشتند همگی شاهد افت سهم بازار خود هستند. این سهم بازار قطعا نصیب رقبا شده است و بدون شک رنو بخشی از سهم بازار این سه شرکت را از آن خود کرده اما نمی‌توان همه این کاهش را به قدرت گیری رنو نسبت داد چراکه دلیل اصلی کاهش سهم این سه شرکت، در حضور برندهای جدید در بازار و سرعت عمل آن‌ها در کسب سهم بازار است، برندهایی که هرچند هنوز تا تبدیل شدن به یکی از سه برند اول بازار کشور راه درازی در پیش دارند اما به‌سرعت در حال رشد هستند و هر یک، بخشی از سهم بازار وارداتی کشور را از آن خود کرده‌اند.

برترین‌های بازار
سال 1395 در حالی به پایان رسید که رتبه‌های اول و دوم بازار بدون تغییر توانستند جایگاه خود را حفظ کنند اما جدال سخت بر سر کسب عنوان سوم درنهایت با پیروزی برند رنو خاتمه یافت و این برند توانست رتبه سوم بازار وارداتی کشور را به دست آورد.

هیوندای همچنان در صدر
در جایگاه اول این رده‌بندی هیوندای ایستاده است، برند کره‌ای که سال‌ها است یکه‌تاز بازار است و رتبه اولی آن تقریبا تضمین شده به نظر می‌رسد و حتی کاهش سهم بازار پیوسته هیوندای نیز نتوانسته مانع از کسب رتبه نخست توسط این برند شود. برگ برنده هیوندای همچون چند سال اخیر مدل سانتافه است، خودرویی که هرچند این روزها رقبای تازه‌نفسی در بازار دارد و کمی سهم بازار خود را از دست داده است اما همچنان با قدرت صدرنشین بازار خودروهای وارداتی است. در سال 1395 درمجموع 21,280 دستگاه انواع محصولات هیوندای وارد کشور شد تا به این ترتیب هیوندای بتواند سهم بازاری معادل 28.76درصد را از آن خود کند. هیوندای هرچند همچنان وضعیت خوبی دارد اما در بازاری که شاهد افزایش 47درصدی بوده است، هیوندای تنها 20درصد افزایش واردات را به دست آورده، امری که در درازمدت می‌تواند این برند را تحت‌فشار بیشتری قرار دهد.

در میان محصولات وارداتی هیوندای، سانتافه با واردات 9,153 دستگاه، به‌تنهایی سهم 43درصدی از واردات کل این شرکت را از آن خود کرده است و البته به‌تنهایی سهمی 12درصدی از بازار خودروهای وارداتی کشور دارد. برای درک کاهش سهم سانتافه در بازار بد نیست نگاهی کوتاه به سهم بازار این خودرو در سال‌های قبل بیاندازیم، جایی که سانتافه در سال 1393 سهمی معادل 15درصد بازار را در اختیار داشت و این سهم در سال 1393 معادل 18درصد بود. کاهش سهم سانتافه را بیش از هر چیز می‌توان به حضور رقبای جدید در بازار نسبت داد. حضور این رقبا در کنار عدم معرفی نسل جدید سانتافه باعث شده‌ این خودرو اندکی از سهم بازار خود را از دست دهد هرچند با این وجود حضور سانتافه را می‌توان همچنان بسیار پرقدرت دانست چراکه با وجود حضور موج جدید شاسی‌بلند‌ها در بازار، این خودرو همچنان قدرتمند در بازار حضور دارد. مدل‌های فیس‌لیفت شده ‌این خودرو به دلیل ظاهر مقبول و البته سطح بالای آپشن‌ها که هنوز هم در بعضی از رقبا دیده نمی‌شود محبوب بازار خودرو کشور هستند و می‌توان پیش‌بینی کرد این محبوبیت سال آینده نیز ادامه خواهد یافت هرچند با عرضه مدل‌های جدیدی همچون کولئوس و قدرت گیری بیشتر سورنتو، احتمالا بازهم شاهد کاهش باشد.
در رتبه دوم این جدول شاهد حضور ix35 هستیم خودرویی که در نسل جدید بازهم با نام آشنای توسان به بازار بازگشته است. این خودرو البته سال را بسیار بد آغاز کرد و علت اصلی آن هم خبرهای مربوط به حضور نسل جدید این خودرو بود و به همین دلیل مدل‌های نسل پیشین آن کمتر مورد استقبال قرار گرفت تا جایی که نسل پیشین آن در سه‌ماهه نخست سال شاهد واردات تنها 122 دستگاه بود. این روند تا حضور نسل جدید توسان ادامه داشت اما با معرفی مدل‌های جدید توسان ورق به نفع این خودرو برگشت و ناگهان شاهد رونق دوباره واردات این خودرو بودیم. نسل جدید توسان از نظر ظاهری خودروی به‌روزتری نسبت به نسل پیشین است و از نظر آپشن‌ها هم خودروی کاملی است و البته حضورش در کلاس کراس‌اوور‌ها باعث می‌شود خودروی محبوبی باشد تا جایی که واردات آن در سه‌ماهه تابستان ناگهان به حدود 1500 دستگاه رسید و توانست این روند موفقت آمیز را تا انتهای سال ادامه دهد به‌گونه‌ای که در پایان سال 1395 درمجموع 5,569 دستگاه توسان وارد کشور شد تا این خودرو بتواند سهمی بیش از 26درصد از سبد محصولات هیوندای را از آن خود کند. می‌توان پیش‌بینی کرد روند موفقیت‌های این خودرو امسال هم ادامه پیدا کند هرچند حضور رقیبی همچون اسپورتیج قطعا کمی توسان را تحت‌فشار قرار می‌دهد.
در رتبه سوم این جدول سدان سوناتا ایستاده است، خودرویی که نسل جدید آن هرچند در آغاز با روند کندی وارد کشور شد اما به‌مرور شاهد استقبال بازار از آن بودیم تا در انتهای سال 3,106 دستگاه سوناتا وارد کشور شود هرچند درنهایت در این بخش نتوانست از پس رقیب هم‌وطن و هم‌گروهی خود، اپتیما برآید و به رتبه دوم در این بخش رسید. سوناتا البته باید رتبه دوم را هم قدر بداند چراکه روند آغاز سال این خودرو به هیچ عنوان مناسب نبود و اگر قرار بود با روند آغاز سال به کار خود ادامه دهد شاید در پایان سال شمار واردات آن حتی به کمتر از دو هزار دستگاه می‌رسید اما به‌مرور توانست جای خود را در بازار خودروهای وارداتی کشور باز کند. روند موفقیت‌های سوناتا قطعا امسال هم ادامه پیدا خواهد کرد ضمن آنکه امسال شاهد عرضه مدل‌های هیبرید آن هم خواهیم بود که قطعا می‌توان در روند موفقیت‌های سوناتا موثر باشد.

کیا و جایگاه ثابت دوم
رتبه دوم جدول همان‌گونه که انتظار می‌رفت به کیا رسیده است، برندی که هرچند در سال‌های اخیر اندکی از سهم بازار خود را به رقبا واگذار کرده اما همچنان توانسته رتبه دوم جدول را در اختیار داشته باشد هرچند امسال از سوی رنو به‌شدت تحت‌فشار قرار گرفت و چیزی نمانده بود که رتبه دوم خود را هم از دست بدهد به‌ویژه آنکه رنو در اسفندماه با واردات بیش از 3200 دستگاه، عملا دو برابر کیا وارد شد و اگر روند واردات با مشکلاتی در گمرک همراه نمی‌شد رنو می‌توانست در همان زمان کیا را پشت سر بگذارد. کیا البته با واردات 12,594 دستگاهی توانست سهم 17درصدی را از آن خود کند و نسبت به سال پیش افزایش واردات 28درصدی را به دست آورد که البته در مقابل روند عمومی بازار رقم پایینی است.

برترین‌های کیا در سال‌های اخیر معمولا خودروهای شاسی‌بلند و کراس‌اوور بوده‌اند اما در سال 95 شاهد اوج‌گیری یک سدان در محصولات کیا هستیم، جایی که اپتیما توانست با واردات 3,917 دستگاه سهمی 31درصدی در سبد محصولات کیا را به خود اختصاص داد و بالاتر از مدل‌های کراس‌اوور و شاسی‌بلند اسپورتیج و سورنتو نشست. بخشی از این مسئله البته به برتری اپتیما بازمی‌گردد، جایی که نسل جدید این خودرو با ظاهری به‌روز‌تر و آپشن‌های بیشتر و البته بهره‌گیری از محبوبیت سال‌های اخیر نسل‌های پیشین این خودرو در بازار توانست موفق شود. اما دلیل دیگر کسب رتبه نخست از سوی این خودرو در سبد محصولات کیا، به کاهش واردات دو خودروی اسپورتیج و سورنتو بازمی‌گردد که البته هر یک از آن‌ها دلایل خود را دارند و در سال جدید احتمالا شاهد بازگشت رونق به بازار آن‌ها خواهیم بود.
در رتبه دوم این جدول، کیا سورنتو ایستاده است، خودرویی که پس از یک غیبت چندساله به بازار بازگشته و مورد استقبال هم واقع شد. سورنتو البته درنهایت نتوانست از پس رقیب قدرتمند خود، سانتافه بر بیاید اما عملکرد خوبی داشت و در بازار خودروهای شاسی‌بلند بالای 200 میلیون تومان دومین رتبه را به دست آورد. این خودرو البته در آغاز روند کندی داشت و بیش از هر چیز به دلیل قیمت بالاتر نسبت به سانتافه، امید زیادی به آن نمی‌رفت اما به‌مرور شاهد رونق بازار سورنتو بودیم. این خودرو البته توانایی‌های مناسبی برای بازار ایران دارد که مهم‌ترینش ظاهر جدید و آپشن‌های بسیار زیاد است که هردوی این‌ها باعث محبوبیت آن در بازار می‌شود.
در رتبه سوم بازهم شاهد حضور یک سدان هستیم، جایی که سراتو توانست با واردات 2,798 دستگاه، سهمی بیش از 20درصد از سبد کیا را از آن خود کند. این خودرو محبوبیت زیادی در بازار ایران دارد و مهم‌تر اینکه در اواخر سال در مدل‌های فیس‎لیفت روانه بازار شد که بر شمار خریدارانش افزود. این بخش از بازار وارداتی‌ها البته پررقابت است و سراتو کار سختی برای حفظ این رتبه خواهد داشت چراکه در سال جاری شاهد حضور نسل جدید هیوندای الانترا نیز خواهیم بود و در صورت رفع مشکلات واردات تویوتا کرولا، این خودرو هم می‌تواند بخشی از سهم سراتو را از آن خود کند.
در جدول وارداتی‌های کیا، اسپورتیج را هم داریم، خودرویی که البته سال موفقی را پشت سر نگذاشت و از روزهای خوب خود دور شده است. علت اصلی این موضوع، عرضه نسل جدید این خودرو در بازارهای جهانی است و به‌طور طبیعی واردکنندگان در پایان دوره عمر یک خودرو تمایل چندانی برای واردات آن ندارند چراکه با عرضه نسل جدید در بازار، مدل‌های نسل پیشین به‌سختی فروش می‌روند. اسپورتیج البته با این وجود با واردات 1,505 دستگاه آمار بدی نداشت اما وقتی این آمار را در مقابل واردات بیش از 3,600 دستگاهی در سال 94 و البته افزایش سطح واردات در بازار خودرو در سال 95 می‌گذاریم می‌توان به نزول اسپورتیج پی برد چراکه با روند ثابت افزایش واردات این خودرو در سال 95 می‌توانست بیش از 4هزار دستگاه وارد کشور شود. این خودرو در سال جاری در نسل جدید روانه بازار خواهد شد و احتمالا بتواند جایگاه گذشته خود را با نسل جدید به دست آورد و به این ترتیب می‌توان پیش‌بینی کرد کیا امسال وضعیت بهتری داشته باشد هرچند تهدید رنو همچنان پابرجا است و اگر کیا اندکی غفلت کند در سال جاری ممکن است جایگاه دائم خود را از دست بدهد.

رنو و شگفتی بازار خودرو کشور
نیازی نیست خیلی به حافظه خود فشار بیاورید تا روزهای بد رنو در بازار خودروهای وارداتی ایران را به یاد بیاورد، روزهایی که رنو سهم اندکی در بازار داشت و مدل‌هایش هم محدود بود و عملا بازیگر مهمی در بازار به‌حساب نمی‌آمد. این روند اما با تغییرات مدیریتی و البته عرضه خودروهای جدید به‌طور کامل تغییر کرد تا جایی که رنو اکنون نه‌تنها بازیگر مهمی در بازار خودروهای وارداتی کشور است، بلکه با اقتدار در رتبه سوم ایستاده و حتی می‌توانست رتبه دوم را هم از آن خود کند تا به این ترتیب رنو، بزرگ‌ترین شگفتی بازار خودروهای وارداتی کشور در سال گذشته باشد.

در سال گذشته درمجموع 11,619 دستگاه محصولات رنو وارد بازار خودرو کشور شد و به این ترتیب رنو سهمی 15درصدی در بازار داشت و با اختلاف کمتر از هزار دستگاه نسبت به رتبه دوم بازار در رتبه سوم ایستاد. رنو در سال گذشته رشد شگفت‌انگیز 220درصدی را نسبت به سال 94 تجربه کرد که یکی از بالاترین افزایش‌ها در بازار خودروهای وارداتی است.
اصلی‌ترین سلاح رنو در بازار در سال گذشته کراس‌اوور داستر بود، خودرویی که به لطف قیمت مناسب، نشان رنو، توان فنی قابل قبول و البته سیستم متحرک چهارچرخ که در خودروهای رنج 100 میلیون تومان گزینه کم یابی است توانسته در بازار موفق باشد ضمن آنکه شرایط فروش مناسب رنو هم باعث شده این خودرو یکی از محبوب‌ترین‌های بازار باشد. در سال گذشته درمجموع 3,332 دستگاه رنو داستر وارد بازار کشور شد تا این خودرو سهم 28درصدی در سبد محصولات رنو داشته باشد و به‌ویژه در مقابل آمار واردات 924 دستگاهی این خودرو در سال 94 رشد بسیار چشم‌گیری است. داستر احتمالا می‌تواند این روند را در سال جدید و حداقل در نیمه سال ادامه دهد به‌ویژه آنکه بخشی از پیش‌فروش‌های داستر در سال 95، امسال باید تحویل مشتریان شود و به این ترتیب اوایل سال شاهد حجم قابل‌توجهی از ورود این خودرو خواهیم بود.
در رتبه دوم سبد محصولات رنو در ایران، بازهم شاهد حضور یک کراس‌اوور هستیم، جایی که رنو کپچر با واردات 2,504 دستگاهی ایستاده است. کپچر روزهای پر فراز و نشیبی در بازار کشور داشت و پس از حضور طوفانی در آغاز سال، شاهد توقف واردات آن بودیم. پس از آن در سه‌ماهه آخر سال بازهم شاهد اوج‌گیری دوباره کپچر بودیم تا جایی که این خودرو در سه‌ماهه آخر سال نزدیک به 1,400 دستگاه وارد شد تا بتواند جایگاه بالای خود را در طیف محصولات رنو به دست آورد. کپچر البته همچنان خودروی محبوبی است اما احتمالا سال 95 شاهد تغییراتی در واردات آن خواهیم بود. ایران‌خودرو در لیست محصولات امسال خود 2008 را هم در کلاس کپچر دارد که می‌تواند تمرکز این شرکت را از کپچر دور کند و این مسئله ممکن است در روند واردات آن تاثیر گذار باشد.
رنو در رتبه سوم فلوئنس را دارد تا پای سدان‌ها هم به لیست محصولات رنو باز شود. در سال گذشته درمجموع 2,358 دستگاه فلوئنس وارد ایران شد تا این خودرو بتواند سهمی 20درصدی از محصولات رنو را از آن خود کند. فلوئنس هرچند از نظر آپشن‌ها از رقبای کره‌ای عقب‌تر است اما در مقابل امتیاز یک خودروی اروپایی را دارد ضمن آنکه سواری نرم، موتور پرقدرت و دوام محصولات رنو باعث شده خریداران در بازاری با طیف گسترده خودروها، همچنان فلوئنس را انتخاب کنند. در این میان قیمت مناسب فلوئنس نسبت به رقبا و شرایط فروش خوب این خودرو هم در فروش بالای این خودرو موثر است.