خوب و بد توسعه خودروهای برقی

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از سایپانیوز، با توجه به تحولاتی که در صنعت خودرو پیش آمده، از جمله تمرکز و تاکید دولت‌های غربی بر اینکه حداقل نیمی از خودروهای تولیدی در دهه آینده باید از لحاظ آلایندگی به صفر رسیده باشند، به احتمال زیاد استقبال مردم هم از این خودروها رو به افزایش می‌گذارد. با این حال، در فضای اینترنتی اطلاعات صحیح با اطلاعات گمراه‌کننده چنان مخلوط شده که تشخیص سره از ناسره دشوار است. کارشناسان ادموندز، وب‌سایت معروف خریدوفروش خودرو، می‌تواند تا حدودی در برخی از موارد به تشخیص اطلاعات صحیح از نادرست کمک کند.

یکی از مهم‌ترین مسائل هنگام خرید خودرو قیمت آن است. زمانی که تعداد فروش خودروهای برقی بسیار پایین بود، به دلایل مقیاس‌های اقتصادی به طور طبیعی قیمت خودروهای برقی و هیبریدی [بنزینی-برقی] بسیار گران از آب در می‌آمد، اما این خودروها به تدریج در حال نزدیک شدن به قیمت‌های خودروهای بنزینی همتای خود هستند.

حالا آنچه کارشناسان ادموندز می‌گویند این است که شاید در بدو خرید خودروهای برقی و هیبریدی قیمت آن خیلی بالا به نظر برسد، اما به دلیل پایین بودن هزینه‌های جاری و نگهداری طی چند سال، بالا بودن قیمت جبران می‌شود. برای مثال یک خودروی بنزین‌سوز هوندای شاسی‌بلند پاسپورت مدل 2021 تک دیفرانسیل را با خودروی مک-ایی برقی فورد مقایسه کنید. برای فردی که پیمایش متوسطی در طول سال دارد، هزینه بنزین سالانه هوندا پاسپورت حدود 2050 دلار است در حالی که هزینه شارژ باتری فورد مک-ایی 650 دلار است.

بر اساس برآورد کارشناسان، حدود 8 سال طول می‌کشد تا گران‌تر بودن خودروی برقی جبران شود. تازه این موضوع بدون در نظر گرفتن حمایت‌ها و مشوق‌های مالیاتی دولت است. در این مورد رقم دقیقی نمی‌توان بیان کرد چون خودرو به خودرو و ایالت به ایالت این مشوق‌ها و معافیت‌های مالیاتی فرق دارد.

از آن طرف برای کسانی که خودروی برقی دارند، یک هزینه اضافه برای نصب تجهیزات شارژ خودرو در گاراژ یا پارکینگ خودرو هم هست. خودروهای برقی همچنین در مقایسه با خودروهای بنزینی به تعداد قطعات مکانیکی کمتری نیاز دارند و در نتیجه هزینه تعمیر و نگهداری پایین‌تری خواهند داشت.

در کنار اینها، تعویض روغن نیز به تاریخ می‌پیوندد. در ضمن حتی ترمز گرفتن هم باعث شارژ باتری این خودروها می‌شود و موتورهای برقی امکان کاهش سرعت خودرو بدون اعمال نیرو به ترمزها را هم دارند که در مصرف لنت ترمز هم موثر است و می‌توان گفت مدت زمان عمر لنت ترمزها هم در خودروهای برقی افزایش یافته است.

وب‌سایت ادموندز بخشی دارد که خریداران خودرو می‌توانند پیش از خرید به مقایسه بپردازند و بهترین گزینه موجود با بودجه خود را پیدا کنند. در چند سال اخیر پژوهش‌ها و مطالعاتی منتشر شده که می‌گویند باتری خودروهای برقی به اندازه مصرف بنزین در خودروهای بنزینی برای محیط زیست آسیب ایجاد می‌کند. پاسخ به این گزاره خیلی ساده و بله یا خیر نیست. باتری‌های امروزی تکیه زیادی به عنصر لیتیوم دارند.

این عنصر باید در معادن استخراج شود و نیاز به محلول نمک و آب فراوان دارد و به دلیل افزایش تقاضا، میزان استخراج آن به شکل تصاعدی بالا خواهد رفت. بنابراین هیچ‌کدام از سوخت‌های فعلی نه بنزینی و نه برقی، پاک به حساب نمی‌آیند و به بیان ساده هر دو برای محیط زیست مضر هستند. استخراج نفت و پالایش آن در یک قرن گذشته، بحران‌های متعددی را پشت سر گذاشته و حالا به احتمال زیاد، در برقی شدن خودروها نیز شکل آسیب به محیط زیست را خواهیم داشت، منتها در شکل و شمایلی دیگر.

معضل دیگری که با گسترش خودروهای برقی به تدریج به وجود می‌آید موضوع بازیافت باتری‌ها است. امکان بازیافت لیتیوم وجود دارد اما از لحاظ سودآوری و اقتصادی هنوز فناوری‌های لازم شکل نگرفته است.

در حال حاضر پروژه‌هایی در حال اجرا هستند که بازیافت عناصر موجود در باتری‌های خودروهای برقی را مقرون‌به‌صرفه می‌کنند. هر شرکتی که به فناوری مناسب برسد، به یقین سود بزرگی به دست خواهد آورد. زمانی که لیتیوم موجود در معادن به وضعیت کمیاب یا نایاب برسد، به احتمال زیاد بازیافت این عناصر از باتری، به سودآوری نزدیک می‌شود.

یکی از بزرگ‌ترین دردسرهای دیگر خودروهای برقی نگرانی از خاموش شدن خودرو وسط راه و تمام شدن شارژ باتری است. البته شرکت‌های مختلفی در دنیا در حال گسترش زیرساخت‌های شبکه‌های شارژ باتری هستند و خودروهای جدیدتر هم پیمایش بیشتری در ازای هر بار شارژ پیدا کرده‌اند.

با این حال در بهترین حالت که هم خودرو جدید بوده و هم زیرساخت‌ها مجهز به جایگاه شارژ سریع است، شارژ کامل باتری یک خودرو هم اکنون زیر 20 دقیقه نیست. اما نگرانی از این مهم‌تر در سطح کلان است و با گسترش خودروهای برقی نیاز به الکتریسیته در دنیا افزایش خواهد یافت. همین حالا هم 60 درصد از الکتریسیته‌ای که در دنیا تولید می‌شود به کمک سوزاندن سوخت‌های فسیلی به دست می‌آید. البته از دهه 1980 به بعد تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر [منظور خورشید و باد] دو برابر شده است.

روندها هم نشان می‌دهد که در آینده شتاب بیشتری هم می‌گیرد. با این حال به دلیل عمر طولانی شبکه‌های توزیع برق در دنیا همچنان در وسط تابستان و زمستان، با رسیدن به اوج مصرف برق، اضافه شدن به تعداد خودروهای برقی نیازمند شارژ، مزید بر علت خواهد شد. بنابراین تعداد دفعات خاموشی در وسط تابستان و زمستان رو به افزایش خواهد گذاشت.