عصر خودرو- صنعت خودرو در بازار سرمایه از گذشته تا به حال یکی از صنایع بزرگ، تاثیرگذار و لیدر برای سهامداران بوده است که همیشه نگاه سرمایه گذاران را به سمت خودش کشیده است.
به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو» ، در چند سال اخیر تحت تاثیر تحریم ها شرکت های خودورویی با فشارهای زیادی مواجه شده اند اما با اعمال سیاست های متنوع هر یک از شرکت های این گروه سعی کرده اند تا فضای رقابت و تولید را در جهت سود و بازدهی سهام حفظ کنند. شرکت ایرانخودرو نیز از مساله مستثنی نیست اما اجرای سیاست با اعمال افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها در شرکت های تابعه می تواند به موتور محرک شرکت اصلی تبدیل شود. به طور کلی و در شرایط معمول بحران نقدینگی باعث می شود امکان افزایش سرمایه از محل آورده نقدی یا سود شرکت ها وجود نداشته باشد، همچنین از محل افزایش قیمت سهام نیز برای سهامداران خرد سودی شناسایی نمی شود. بر همین اساس افزایش سرمایه از محل آورده نقدی نه تنها در توان بنگاه ها نیست بلکه مورد استقبال نیز قرار نمی‌گیرد. در این شرایط بهترین راهکاری که قانون‌گذار در اختیار شرکت‌ها قرار داده، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها است تا با اجرای آن مقداری از دارایی های بنگاه های اقتصادی به روز شود و میزان اعتبار آنها نزد بانک ها افزایش یابد. به این ترتیب نظام پولی نیز برای تسهیلات دهی به شرکت ها انگیزه بیشتری به دست می آورند. در عین حال به روز رسانی دارایی شرکت ها، عامل محرکه ای است که باعث می شود سهام بیشتر از گذشته مورد توجه فعالان بازار سرمایه قرار گیرد. این فرآیند ضمن اینکه باعث افزایش اعتبار شرکت نزد نظام بانکی می شود، سهامداران عمده را نیز برای نگهداری سهام ترغیب کرده ، رونق و افزایش گردش مالی در بورس را به همراه دارد.
افزایش سرمایه بر مبنای دارایی‌ها
شرکت‌ها اهداف مختلفی را جهت انجام افزایش سرمایه دارند که از آن جمله می‌توان به اصلاح ساختار مالی و افزایش ظرفیت وام‌گیری، تأمین مالی طرح افزایش ظرفیت تولیدی، تأمین مالی پروژه‌های بهینه‌سازی و… اشاره کرد. روش‌های مختلفی جهت اجرای افزایش سرمایه وجود دارد که افزایش سرمایه شرکت ها از محل تجدید ارزیابی دارایی ها یک از راه های موجودی است که شرکت ها بر اساس اهداف و سیاست های خود در جهت ارتقای سطح توانمندی سرمایه از آن استفاده می کنند.بر این اساس شرکت‌ها دارایی‌هایی مانند «زمین، ساختمان، تجهیزات و تأسیسات را بر طبق الزامات حسابداری در قسمت دارایی‌های غیر جاری(بلندمدت) و به قیمت تمام‌شده خرید ثبت می‌کنند. درنتیجه اگر بر فرض شرکتی یک قطعه زمین را در سال 1380 به قیمت 100 میلیون ریال خریداری کرده است و تا زمان حاضر کماکان مالکیت زمین از آن شرکت است، زمین در سال 1398 به قیمت همان 100 میلیون ریال در دفاتر ثبت هست. درحالی که ارزش روز آن 100 میلیارد می‌باشد. حال اگر شرکت مزبور به دنبال اجرای افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها از طریق بهروز کردن قیمت زمین باشد بایستی یس از ارزیابی‌های کارشناسی و اخذ تمامی مجوزها در ترازنامه قیمت زمین را به 100 میلیارد ریال افزایش داده و مابه التفاوت 100 میلیارد ریال و 100 میلیون ریال را به‌حساب سرمایه منظور نماید و این اتفاق به خوبی می تواند در جهت تقویت و کیفی سازی سرمایه شرکت اثرات مطلوبی را بر جای بگذارد.
نکات مهم افزایش سرمایه از این مسیر
بر طبق قانون مالیات‌های ایران جز در برخی از موارد، تمامی دارایی‌های بلندمدت شرکت بر طبق فرمول اعلامی در قانون باید مستهلک شود و برای هرکدام از دارایی‌ها فرمول خاصی تعریف‌شده است. استهلاک دارایی‌ها در حکم هزینه ناشی از درآمد ایجاد شده توسط آن دارایی بوده و از درآمدهای آن سال شرکت کسر می شود. به‌طور خاص از بین انواع دارایی‌هایی که ممکن است در فرایند افزایش سرمایه مورداستفاده قرار گیرد، زمین استهلاک‌پذیر نیست ولی سایر دارایی‌ها استهلاک‌پذیر بوده و طی سالیان از ارزش دفتری آنها در ترازنامه کسر می شود و به‌عنوان هزینه دوره گزارش می شود که تا حدودی می تواند بر سرمایه شرکت خیلی جهش مثبت و قابل اعتنایی را شکل ندهد.
محدودیت های ماده 141 قانون
در همین حال بر اساس قانون تجارت(اصلاحیه) شرکت‌هایی که دارای زیان انباشته بیش از نصف سرمایه در ترازنامه باشند مشمول ماده 141 قانون تجارت شده و بایستی ضمن برگزاری مجمع فوق‌العاده در خصوص ابقا یا انحلال شرکت تصمیم‌گیری کنند و درصورتی‌که در مجمع مزبور تصمیم به ادامه فعالیت گرفته شد، باید اقدام به افزایش سرمایه کند تا از شمولیت این ماده خارج شود. با توجه به وضعیت این‌گونه از شرکت‌ها( عدم وجود سود انباشته و عدم وجود وضعیت مناسب جهت افزایش سرمایه از محل آورده) مجبورند از افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها جهت خروج از شمولیت ماده 141 قانون تجارت کمک بگیرند. همچنین در شرایط عدم وجود مصوبات حمایتی و بر طبق قانون مالیات‌های مستقیم، شرکت‌هایی که اقدام به افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی می کند باید معادل 25 درصد از افزایش رخ‌داده در قیمت دارایی مزبور ( در مثال ما 25 درصد از اختلاف 100 میلیون و 100 میلیارد ریال ) را به‌عنوان مالیات به اداره مالیات بپردازند و از طرفی تا زمانی که دارایی‌های مزبور در تملک شرکت باشد بایستی هر 5 سال تجدید ارزیابی را تکرار کند مگر آنکه دارایی تجدید ارزیابی‌شده بفروش برسد.با توجه به اهداف تعریف‌شده و عموماً در راستای حمایت از شرکت‌ها، دولت در بودجه خود مصوبه حمایتی از شرکتهای مشمول ماده 141 را ارائه میکند و بیان می‌دارد که در طی سال مالی بعد شرکت‌هایی که مشمول ماده 141 قانون تجارت شده‌اند و اقدام به افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی میکند معاف از مالیات خواهند بود و این نکته بسیار مثبتی است. چون درواقع طی فرایند این افزایش سرمایه پولی وارد شرکت نمی‌شود.
ارتقای ارزندگی سهام ایران خودرو
اطلاعاتی موجود در صورت‌های مالی و همچنین در سایر منابع حاکی از این موضوع است که سایت ایرانخودرو در جاده مخصوص کرج بیش از 210هکتار است و زیربنای واحدهای داخلی کارخانه نیز به 790 هزار متر مربع میرسد. ایران خودرو همچنین در دیگر شهرها و کشورها نیز سایت های تولیدی دارد. ایران خودرو خراسان به عنوان نمونه، در زمینی به مساحت 340 هکتار در شهر بینالود قرار دارد و ظرفیت تولید آن به 150 هزار دستگاه خودرو در سال می رسد.ایران خودرو همچنین در شهرهای دیگر کشور مانند تبریز، کرماشاه و فارس نیز کارخانه هایی دارد که در این ارزیابی مورد بررسی قرار می گیرند. سایت تولید ایران خودرو در کشور آذربایجان با ظرفیت تولید 6هزار دستگاه خودرو نیز نمونه ای از فعالیت این خودروساز در دیگر کشورها است که توان تولید آن تا 50هزار دستگاه قابل افزایش است و سمند LX را به تولید می رساند. تولید خودرو در کشورهای خارجی از سوی خودروسازان به زعم بسیاری از کارشناسان تصمیمی اقتصادی نبوده است اما در بحث ارزیابی دارایی ها این مساله نکته و سایت های تولید دیگر در سوریه یا ونزوئلا مثبتی برای افزایش ارزش سرمایه های ایرانخودرو تلقی می شود.
ساپکو به عنوان شرکت تامین قطعات ایران خودرو در سال 97 بیش از 17هزار میلیارد تومان فروش را به ثبت رسانده است. خبرها نشان دهنده وسعت 169هزار متر مربعی سایت این تامین کننده قطعات ایران خودرو است که به عنوان یکی از مهم ترین دارایی های شناخته می شود و با ارزشگذاری دقیق کارشناسان در کنار دیگر شرکت های تابعه ایران خودرو از مهره های اصلی بحث تجدید ارزیابی دارایی های این خودروساز خواهد بود.
با نگاهی به سرمایه گذاری های بورسی و همچنین سرمایه گذاری سمند می توان دریافت که پتانسیل افزایش سرمایه تا 200 درصد برای سرمایه گذاری بورسی و شرکت سرمایه گذاری سمند متصور خواهد بود که این امر اثر قابل توجهی بر افزایش سرمایه ایران خودرو از این محل خواهد داشت.
به هر حال آنچه که مشخص است افزایش سرمایه در صنعت خودرویی همانند شرکت ایران خودرو می تواند به بازشدن دروازه های تازه و بکری در جهت به شکل‌گیری فرصت های تازه منجر شود. ارتقای بیشتر بازدهی و ارزش سهام ایران خودرو با این روش افزایش سرمایه علاوه بر این که به اصلاح مالی و تقویت ساختار هزینه و درآمدهای شرکت منجر می شود می تواند جذابیت های زیادی را برای سهامداران این گروه که یکی از گروه‌های مهم و تاثیرگذار صنعت خودروسازی است را نیز شکل دهد و در این فضای فعلی بورس که شاهد ثبت رکوردهای بی حد و مرزی از سوی شرکت ها و شاخص های بازار سهام هستیم به رشد صعودی قیمت سهام و ارزندگی سهم کمک شایان توجه ای کند.
