به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از دنیای اقتصاد، به‌نظر می‌رسد رشد هزینه‌های تولید از 97 به بعد به‌دلیل تحریم و کمبود نقدینگی در کنار تداوم نرخ‌گذاری دستوری، دلایل اصلی معکوس شدن نسبت مبلغ فروش به مبلغ بهای تمام شده تولید بوده است.
در این بین، ارقام فروش ایران‌خودرو بین سال‌های 94 تا 96 بیش از مبلغ بهای تمام شده محصولات بوده، اما از 97 به بعد، این روند عکس شده است. بررسی عملکرد ایران‌خودرو در سال 94 نیز نشان می‌دهد مبلغ فروش محصولات این شرکت بیش از مبلغ بهای تمام شده آنها بوده است. بر این اساس، آبی‌های جاده مخصوص حدود 16 هزار و 480 میلیارد تومان صرف بهای تمام‌شده تولید محصولات خود کرده‌اند و در مقابل، مبلغ فروش آنها نزدیک به 18 هزار و 420 میلیارد تومان بوده است. همچنین در سال 95 نیز مبلغ بهای تمام شده محصولات ایران‌خودرو حدود 23 هزار و 550 میلیارد تومان بوده و این شرکت حدود 25 هزار و 790 میلیارد تومان را به‌عنوان مبلغ فروش در صورت‌های مالی خود به ثبت رسانده است. آمارها نشان می‌دهد در سال 96 نیز ایران‌خودرویی‌ها توانسته‌اند مبلغ فروش خود را به حدود 31 هزار و 450 میلیارد تومان برسانند، حال آنکه مبلغ بهای تمام شده تولیدشان حول و حوش 29 هزار و 590 میلیارد تومان برآورد می‌شود. بنابراین در سال‌های تحت بررسی، مبلغ فروش محصولات ایران‌خودرو (البته به‌صورت ناخالص و بدون احتساب هزینه‌های مالی و... ) بر مبلغ بهای تمام شده، چربیده است. این در حالی است که در سال 97 اوضاع برعکس شده، چه آنکه ایران‌خودرویی‌ها حتی بدون احتساب هزینه‌های مالی و... نیز زیان دیده‌اند. طبق گزارش موجود، این شرکت در این سال حدود 23 هزار و 615 میلیارد تومان صرف بهای تمام شده تولید کرده، اما مبلغ فروش آن 20 هزار و 405 میلیارد تومان بوده است. در سال 98 نیز مبلغ بهای تمام شده تولید با رقم 49 هزار و 500 میلیارد تومان، بیش از مبلغ فروش 43 هزار و 700 میلیارد تومانی بوده است. همچنین در 9 ماه امسال هم مبلغ بهای تمام شده (بیش از 35 هزار و 400 میلیارد تومان) از مبلغ فروش (بالغ بر 34 هزار و 400 میلیارد تومان) پیشی گرفته است. طبق برآورد ایران‌خودرو اما در زمستان امسال نیز مبلغ بهای تمام شده تولید این شرکت با رقم حدودا 24 هزار و 500 میلیارد تومان، باز هم از مبلغ فروش بیشتر (با رقم بیش از 20 هزار و 500 میلیارد تومان) خواهد بود.

سایپا نیز طی سال 94 حدود 4920 میلیارد تومان صرف بهای تمام شده تولید کرده، حال آنکه مبلغ فروش این شرکت 8572 میلیارد تومان اعلام شده است. در سال 95 هم بیش از 7100 میلیارد تومان به‌عنوان مبلغ بهای تمام‌شده تولید سایپا به ثبت رسیده، حال آنکه مبلغ فروش بالای 9 هزار میلیارد تومان بوده است. طی سال 96 نیز مبلغ فروش محصولات سایپا نزدیک به 11 هزار و 890 میلیارد تومان اعلام شده، اما 10 هزار و 540 میلیارد تومان به‌عنوان مبلغ بهای تمام‌شده تولید این شرکت به ثبت رسیده است. مانند ایران‌خودرو، نسبت مبلغ فروش و مبلغ بهای تمام شده تولید در سایپا نیز طی سال 97 عکس شده است. طبق گزارش منتشره، 10 هزار و 430 میلیارد تومان مبلغ بهای تمام‌‌‌‌شده این شرکت در سال 97 بوده، اما مبلغ فروش، عدد 8475 میلیارد تومان را نشان می‌دهد. در سال 98 اما دوباره این روند عکس شده و مبلغ فروش دومین خودروساز بزرگ ایران با رقم 14 هزار و 300 میلیارد تومان، از مبلغ بهای تمام شده تولید حدود هزار میلیارد تومان بیشتر بوده است. سایپایی‌ها اما طی 9ماه امسال با مبلغ فروش کمتری نسبت به مبلغ بهای تمام شده تولید مواجه بوده‌اند و اختلافی حدودا 600 میلیارد تومانی بین آنها به چشم می‌آید. طبق برآورد سایپا اما این شرکت در سه ماه پایانی امسال با مبلغ فروش بیشتری نسبت به مبلغ بهای تمام شده تولید مواجه خواهد شد. بر این اساس، مبلغ فروش این شرکت بیش از دو هزار میلیارد تومان بالاتر از مبلغ بهای تمام شده تولید خواهد بود. اما به پارس‌خودرو برویم و ببینیم سومین خودروساز بزرگ ایران چه کارنامه‌ای در بحث بهای تولید و فروش در بازه زمانی تحت بررسی از خود به‌جا گذاشته است. طی سال 94 مبلغ بهای تمام شده تولید پارس‌خودرو بیش از هزار و 563 میلیارد تومان بوده و در مقابل، مبلغ فروش به 1701 میلیارد تومان رسیده است. در سال 95 هم پارس خودرو عدد 3976 میلیارد تومان را به‌عنوان مبلغ بهای تمام‌شده به ثبت رسانده، اما مبلغ فروش این شرکت بیش از 4424 میلیارد تومان بوده است. در سال 96 نیز مبلغ فروش پارس‌خودرو عدد 6679 میلیارد تومان را به ثبت رسانده، اما مبلغ بهای تمام‌شده تولید آن 6146 میلیارد تومان اعلام شده است. طی سال 97، داستان ایران‌خودرو و سایپا برای پارس‌خودرو نیز تکرار شده، چه آنکه مبلغ بهای تمام شده تولید این شرکت با عدد 4254 میلیارد تومان از مبلغ فروش آن یعنی 3852 میلیارد تومان جلو زده است. پارس‌خودرویی‌ها در سال 98 بالغ بر 1150 میلیارد تومان صرف بهای تمام شده تولید کرده‌اند حال آنکه مبلغ فروش‌شان 1096 میلیارد تومان بوده است. در 9 ماه امسال اما مبلغ فروش پارس خودرو بیش از دو 2150 میلیارد تومان بوده که اختلافی جزئی با مبلغ بهای تمام شده تولید این شرکت دارد.