تاسیس کنسرسیوم قطعه‌ سازان به جایی نرسید

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو»به نقل از فرصت امروز، تشکیل کنسرسیوم در همه بخش‌های اقتصادی سال گذشته یکی از پررنگ‌ترین درخواست‌های دولت از فعالان اقتصادی بود، زیرا همه صنایع ایران برای پیوستن به زنجیره جهانی نیازمند وجود کنسرسیوم‌های قوی هستند.دولت نیز با پیش‌بینی اجرایی شدن برجام و رفع تحریم‌ها قصد داشت با تکرار این درخواست از تریبون‌های مختلف همه بخش‌های اقتصادی را برای مراوده با اقتصاد جهانی آماده کند.

صنعت خودرو به‌ویژه صنعت قطعه‌سازی در زیرمجموعه آن از این قاعده مستثنا نبوده و نیست.کنسرسیوم‌ها در اقتصاد کشورهای توسعه‌یافته نقش پررنگی را ایفا می‌کنند اما در اقتصاد دولتی ایران همیشه نقش چنین تشکل‌هایی نادیده گرفته شده، زیرا به دلیل کم جان بودن بخش‌خصوصی اساساً به آن نیازی نبوده است.

اما دولت یازدهم با رویکرد قدرتمند کردن بخش‌خصوصی روی کار آمد و این شعار پس از اجرای برجام با دادن نقش اول به بخش‌خصوصی در همه مذاکرات اقتصادی با طرف‌های خارجی، شکلی عملی به خود گرفت. حالا اما با گذشت یک‌سال با اینکه قطعه‌سازان ایرانی در بسیاری از مذاکرات شرکت داشته و همچنان بر لزوم پیوستن آنها به زنجیره تأمین جهانی تأکید می‌شود، خبری از کنسرسیوم نیست.

اکنون دو موضوع قابل بررسی است؛ نخست اینکه چرا تاکنون گامی در این راستا برداشته نشده و نکته دیگر اینکه تشکیل کنسرسیوم تا چه حد قدرت امکان پیوستن قطعه‌سازان ایرانی به قطعه‌سازان جهانی را افزایش می‌دهد؟

ساسان قربانی، دبیر انجمن قطعه‌سازان در این‌باره اظهار می‌کند: «ابتدا باید درباره خود مفهوم کنسرسیوم بحث شود. یعنی اهداف آن پیش از تشکیل مشخص شود. در گذشته قطعه‌سازان با هدف خرید شرکت‌های خودروسازی اقدام به تشکیل کنسرسیوم کردند که مذاکرات به نتیجه نرسید و هیچ کنسرسیوم رسمی به ثبت نرسید.»

رضا رضــایـی، عـضو هـیـأت‌مـدیـره انــجـمن قطعه‌سازان ایران نیز در این زمینه به  «فرصت امروز» می‌گوید:  «ما حدود 10‌سال پیش نیز این موضوع را مطرح کردیم اما متأسفانه فرهنگ و شرایط در ایران اجازه تشکیل کنسرسیوم را به ما نداد. وجود یک کنسرسیوم در قطعه‌سازی موجب می‌شود که توان طراحی و مهندسی قطعه‌سازان بالاتر رود و در پی آن توان رقابتی قطعه‌سازان در مقابل رقبای خارجی نیز بالاتر می‌رود.»

هـمـچـنین محمدرضا نجفی منش، عضو انجمن قطعه سازان  تصریح می‌کند: «منظور از ایجاد کنسرسیوم به نظر من همان ادغام قطعه‌سازان بود که استراتژی ما هم در همین زمینه بود اما متأسفانه تاکنون توفیقی در این زمینه نداشتیم. به این دلیل که به فرهنگ برمی‌گردد که در ایران فرهنگ کار تیمی وجود ندارد.»

اکنون دست کم شرایط بین‌المللی ایجاد ارتباط و شراکت را میان صنایع ایران با سایر کشورها تسهیل کرده است. حالا در این میان وجود یک کنسرسیوم قدرتمند در یکی از صنایع زیرمجموعه دومین صنعت بزرگ کشور تا چه حد می‌تواند ایفای نقش کند؟

قربانی در این باره معتقد است: «ما اگر بخواهیم با هدف ورود به بازار جهانی اقدام به تشکیل کنسرسیوم کنیم، بسیار خوب است، زیرا ما باید شورا یا کنسرسیوم‌هایی را در داخل کشور داشته باشیم که در حقیقت به‌عنوان نماینده‌ای از مجموع شرکت‌ها در مذاکرات جهانی و زنجیره تأمین جهانی ورود کنند.اما من اعتقاد دارم که پیش از این باید به روشنی اهداف و برنامه‌ها را با کارشناسی تدوین کنیم ولی اساساً اگر هدف صادرات باشد با توجه به تأکید دولت بر این موضوع، یکی از راه‌ها تشکیل کنسرسیوم است به‌ویژه اینکه در سند 1404 برای قطعه‌سازی سهم میلیارد دلاری برای صادرات در نظر گرفته شده است.»

رضایی نیز در پاسخ به این پرسش اظهار می‌کند: «اکنون در دنیا کنسرسیوم‌ها به دلیل اینکه هزینه طراحی و توسعه پایین‌تر بیاید، جایگاه خوبی دارند. تکنولوژی‌های تازه ایجاب می‌کند که کنسرسیوم‌ها به وجود بیایند. با وجود کنسرسیوم توان طراحی و مهندسی بالاتر می‌رود، زیرا به‌صورت جزء ما شاهد رشد نخواهیم بود و آقای خسروتاج درخواست درستی را مطرح کرده‌اند.‌»‌ ‌

همچنین نجفی‌منش با بیان اینکه شرکت‌های کوچک قطعاً نمی‌توانند با شرکای خارجی کار کنند، می‌گوید: «چند راه برای توسعه وجود دارد؛ اول اینکه شرکت‌های کوچک با یکدیگر ادغام شوند یا شرکت‌های کوچک به شرکت‌های بزرگ داخلی بپیوندند یا شرکت‌های کوچک با شرکت‌های بزرگ بین‌المللی ادغام شوند.»