به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از دنیای اقتصاد، این اتفاق دو ریشه دارد؛ نخست اینکه عدد پایه تولید در سال 97 و نسبت به 96، افت داشته و دوم آنکه خودروسازان توانسته‌اند طی سال جاری تا حد قابل توجهی از شوک‌های اولیه تحریم خارج و به یک ثبات نسبی در تیراژ برسند. در سال 97 و به دلیل اختلاف شدید تیراژ در مقایسه با سال قبل از آن، نرخ رشد منفی تولید خودروسازان اعداد و ارقام بالایی را ثبت کرد، اما طی سال جاری با توجه به هضم شوک‌های ابتدایی تحریم و کاهش عدد پایه تولید (در سال 97) این نرخ تک رقمی شده است.اما تک رقمی شدن نرخ رشد منفی تولید خودروسازان چند پرسش را نیز ایجاد کرده است که مهم‌ترین آنها به مسائل کیفی و نحوه تامین قطعات مربوط می‌شود. به‌عنوان مثال، این پرسش برای افکار عمومی ایجاد شده که خودروسازان در این شرایط سخت تحریم، قطعات خارجی موردنیاز خود را چگونه و با چه هزینه‌ای تامین می‌کنند؟ پرسش دیگر اینکه کیفیت قطعات تامینی در چه سطحی قرار دارد؟ آیا کیفیت فدای تیراژ شده است؟ و در نهایت اینکه قطعه‌سازان داخلی با توجه به طلب بیش از 20 هزار میلیارد تومانی شان از خودروسازان و اوضاع مالی نامناسب، چگونه و با چه کیفیتی قطعات را تامین می‌کنند؟در حال حاضر قطعه‌سازی کشور اوضاع چندان مناسبی به لحاظ مالی ندارد و حتی برخی از به کما رفتن آن صحبت به میان می‌آورند، بنابراین نحوه تامین قطعات داخلی محل پرسش قرار دارد. قطعه‌سازان ماه‌هاست به دنبال دریافت تسهیلات از دولت هستند و هرچند وقت یک‌بار بابت پرداخت نشدن 844 میلیون یورو تسهیلات ارزی وعده داده شده (از سوی دولت) گلایه می‌کنند. آنها چندین بار بابت تعطیلی خطوط تولید و بیکاری کارگران‌شان نیز هشدار داده‌اند، بنابراین در چنین وضعی، چگونگی تامین قطعات و کیفیت آنها، به محل پرسش افکار عمومی و کارشناسان تبدیل شده است.
  تداوم رشد تولید ماهانه خودرو

طبق آمارهای منتشره در صورت‌های مالی خودروسازان، آنها توانسته‌اند در 9 ماه امسال 602 هزار و 458 دستگاه انواع محصول سواری را به تولید برسانند. این آمار سبب شده تیراژ خودروهای سواری حدود 8 درصد کاهش پیدا کند. در این بین، سایپا ضمن آنکه بیشترین تیراژ را در 9 ماه سال جاری به خود اختصاص داده، توانسته پس از مدت‌ها نرخ رشدش را مثبت کند. طبق آمار، نارنجی‌های جاده مخصوص تا پایان آذر امسال 268 هزار و 412 دستگاه انواع محصول سواری را به تولید رسانده‌اند که نشان از افزایش تیراژ 3/ 9 درصدی آنها در مقایسه با 9 ماه سال گذشته دارد. پارس‌خودرو اما به‌عنوان زیرمجموعه سایپا و سومین خودروساز بزرگ کشور، تنها 72 هزار و 740 دستگاه محصول سواری را در 9 ماه امسال تولید کرده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 6/ 32 درصد افت را نشان می‌دهد. در نهایت ایران‌خودرویی‌ها نیز با توجه به تیراژ 258 هزار و 186 دستگاهی‌شان در 9 ماه امسال، با 2/ 16 درصد افت نسبت به مدت مشابه سال گذشته مواجه شده‌اند.صورت‌های مالی خودروسازان اما حکایت از تداوم بهبود رشد ماهانه تولید آنها دارد. بر این اساس، ایران‌خودرویی‌ها توانسته‌اند در آذر امسال 47 هزار و 836 دستگاه انواع محصول سواری را به تولید برسانند و در مقایسه با آبان بیش از 27 درصد افزایش تیراژ داشته باشند.سایپا نیز تیراژی 36 هزار و 713 دستگاهی در سومین ماه پاییز امسال داشته که در مقایسه با ماه قبل از آن، بالای 5/ 36 درصد رشد را به خود می‌بیند. از آن سو پارس‌خودرویی‌ها نیز 11 هزار و 23 دستگاه محصول سواری را در آذر به تولید رسانده‌اند تا در مقایسه با آبان، حدود 5/ 57 درصد رشد کنند. در مجموع، تیراژ آذرماه خودروسازان 95 هزار و 527 دستگاه بوده که از رشد 7/ 33 درصدی در مقایسه با آبان‌ماه حکایت دارد.

اما نگاهی به جزئیات آمار تولید خودروهای سواری در 9 ماه امسال بیندازیم تا مشخص شود سه خودروساز بزرگ کشور چه افت‌و‌خیزی در این بازه زمانی داشته‌اند. در بین محصولات ایران‌خودرو، گروه پژو (به جز پژو 2008) تیراژی 182 هزار و 881 دستگاهی طی 9 ماه امسال داشته که این آمار نشان از کاهش 6/ 3 درصدی تیراژ پژویی‌ها در مقایسه با 9 ماه سال گذشته دارد. آمار موردنظر، پژو 206، 405، پارس و 207 را شامل می‌شود و به نظر می‌رسد در این بین، بیشترین سهم تولید از آن 206 باشد. ایران‌خودرویی‌ها اما آمار پژو 2008 را خارج از خانواده پژو منتشر می‌کنند و صورت‌های مالی آنها نشان می‌دهد خودروی موردنظر روندی نزولی در 9 ماه امسال داشته است. طبق آمار، تا پایان آذر امسال 5هزار و 140 دستگاه پژو 2008 در ایران خودرو به تولید رسیده که نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته کاهش 1/ 7 درصدی را نشان می‌دهد. از پژو که بگذریم، ایران‌خودرو در تولید سمند با افزایش تولید مواجه شده ‌است. بنابر آمار منتشره، این شرکت طی 9 ماه امسال، 36هزار و 398 دستگاه سمند را به تولید رسانده‌ و این آمار سبب افزایش 5/ 6 درصدی تولید محصول موردنظر نسبت به مدت مشابه سال گذشته شده است. آن‌طور که آمار تولید منتشره در صورت‌های مالی ایران خودرو روایت می‌کند، این شرکت همچنان در تولید دنا روندی نزولی دارد. ایران خودرویی‌ها تا پایان آذر امسال، 20 هزار و 425 دستگاه دنا را به تولید رسانده‌اند تا نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته 2/ 28 درصد کاهش تولید در این محصول را تجربه کنند.

نزولی شدن تولید دنا در حالی است که دیگر محصول ایران‌خودرو یعنی رانا توانسته رشد را در کارنامه‌اش به ثبت برساند. طبق گزارش ارائه‌شده به بورس، در 9 ماه امسال پنج هزار و 253 دستگاه رانا در ایران‌خودرو به تولید رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد 89 درصدی را نشان می‌دهد.در بین محصولات مونتاژی ایران خودرو اما دانگ‌فنگ در آذر ماه به خطوط تولید این شرکت بازگشته است. آمار تولید ایران‌خودرو نشان می‌دهد در سومین ماه پاییز هشت دستگاه دانگ فنگ در این شرکت مونتاژ شده و این در حالی است که ماه قبل از آن خبری از دانگ فنگ نبود. در مجموع تا پایان آذر ماه 2 هزار و 139 دستگاه دانگ فنگ در ایران خودرو مونتاژ شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، از افت 87 درصدی حکایت دارد. در بین دیگر مونتاژی‌های ایران‌خودرو اما هایمای چینی تیراژی چهار هزار و 543 دستگاهی در 9 ماه امسال از خود به جا گذاشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 57 درصد افت تولید داشته است.
  سراتو برگشت؟

به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری در تولید محصولات خود طی 9 ماه امسال به‌جا گذاشته است. بنابر آمار ارائه‌شده به بورس، سایپایی‌ها در تولید سراتو که محصولی مونتاژی و تحت‌لیسانس کیاموتورز کره است، با افت تولید مواجه شده‌اند. بر این اساس تا پایان آذر امسال، سه هزار و 670 دستگاه سراتو در سایپا مونتاژ شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، بیش از 70 درصد افت را نشان می‌دهد. با وجود آنکه سایپایی‌ها چند ماه پیش رسما پایان مونتاژ سراتو را اعلام کردند، در آمار تولید آذرماه آنها تولید 40 دستگاه از این خودرو به ثبت رسیده است. مشخص نیست آیا تولید این 40 دستگاه به معنای بازگشت سراتو به سایپا بوده یا اینکه تولیدی موقتی به حساب می‌آید. در بین دیگر محصولات سایپا، تیبا تیراژی 120 هزار و 932 دستگاهی را طی 9 ماه امسال از خود به‌جا گذاشته و بنابراین نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته 5/ 13 درصد افزایش تولید را به خود می‌بیند. با وجود برنامه‌ریزی سایپا برای حذف پراید اما تیراژ این محصول در 9ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته صعود کرده است. طبق صورت‌های مالی ارائه شده به بورس، پراید در 9 ماه امسال تیراژی 138 هزار و 500 دستگاهی را از خود به‌جا گذاشته و بنابراین در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته 6/ 22 درصد افزایش تولید را تجربه کرده است.

از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی چینی سایپا در 9 ماه امسال بیندازیم. طبق آمار، پارس‌خودرو به‌عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته تنها 193 دستگاه برلیانس را تا پایان آذر امسال به تولید برساند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با 9 ماه سال گذشته بیش از 98 درصد افت تولید را تجربه کرده است. پارس خودرویی‌ها اما توانسته‌اند در بازه زمانی تحت بررسی، یک هزار و 771 دستگاه کوئیک را به تولید برسانند. همچنین 16 دستگاه ساینا نیز در این شرکت به تولید رسیده که البته به‌صورت حق‌العمل کاری برای سایپا است.

همچنین آمار تولید آذر پارس‌خودرو نشان می‌دهد این شرکت در این ماه حتی یک دستگاه برلیانس را نیز تولید نکرده است. سایپایی‌ها اما تا پایان آذر امسال 423 دستگاه آریو را مونتاژ کرده‌اند و این آمار نشان می‌دهد خودروی موردنظر با افت تیراژ 5/ 92 درصدی در 9 ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته مواجه شده است. آریو در آذر امسال هیچ تولیدی نداشته و مشخص نیست غیبت آن دائم است یا دوباره به جمع سایپایی‌ها باز خواهد گشت. در نهایت اما چانگان دیگر محصول چینی سایپا، تیراژی چهار هزار و 887 دستگاهی در 9 ماه امسال داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 45 درصد افت تولید را نشان می‌دهد.

اما نگاهی هم به اوضاع تولید خانواده ال90 تا پایان آذر امسال بیندازیم و ببینیم این محصول فرانسوی چه شرایطی در تولید داشته است. طبق اطلاعات ارائه‌شده به بورس، در مجموع تیراژ خانواده تندر90 (شامل تندر معمولی، پارس‌تندر، تندر اتومات و ساندرو) طی بازه زمانی تحت‌بررسی به چهار هزار و 207 دستگاه رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده در مقایسه با 9 ماه سال گذشته 90 درصد افت داشته است. اگر آمار تولید خانواده تندر‌90 را به‌صورت جداگانه بررسی کنیم، مشخص می‌شود هر دو شرکت ایران‌خودرو و پارس‌خودرو با کاهش تولید این محصول در بازه زمانی تحت بررسی مواجه شده‌اند. بر این اساس، ایران‌خودرویی‌ها با توجه به تیراژ یک‌هزار و 287 دستگاهی خود، افتی بیش از 88 درصد را در تولید محصولات رنو طی 9 ماه امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به ثبت رسانده‌اند. در پارس‌خودرو نیز تولید محصولات خانواده رنو طی 9 ماه امسال به 2هزار و 920 دستگاه رسیده تا نسبت به مدت مشابه سال گذشته، افتی 91 درصدی دامان آن را بگیرد. صورت‌های مالی ارائه شده به بورس نشان می‌دهد تولید محصولات رنو در پارس‌خودرو به‌طور کامل متوقف شده است.