پایگاه اطلاع رسانی عصر خودرو - حکایت یک سقوط پیش‌بینی نشده

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، طی سال 1394، درمجموع 892,600 دستگاه انواع خودروی سواری (شامل خودروهای شاسی‌بلند و کراس‌اوور) در کشور تولید شده است که نسبت به سال 1393، افت 6.9درصدی را نشان می‌دهد. البته صنعت خودرو ایران طی ماه‌های پایانی سال با افزایش تولید تلاش کرد این روند منفی را تا حدی جبران کند اما درنهایت نتوانست بر مشکلات خود که بیش از هر چیز ناشی از کاهش تقاضا در بازار بود غلبه کند و سال را با کاهش تولید به پایان رساند.
مشکل اصلی خودروسازان ایرانی در سال گذشته، کاهش قابل‌توجه تقاضا در بازار خودرو است و این مسئله باعث شد خودروسازان ایرانی با وجود برطرف شدن بخشی از مشکلات خود که پیش از این از تحریم‌ها ناشی شده بود، نتوانند به سطح تولید موردنظر خود برسند و آمار تولید یک میلیون دستگاهی که پیش از این برنامه‌ریزی شده بود، محقق نشد.
ایران‌خودرو هرچند همچنان عنوان‌دار بزرگ‌ترین خودروساز کشور است، اما شاهد کاهش تولید 5.4درصدی بوده است. در کنار ایران‌خودرو، شرکت‌های اصلی بازار نیز همگی شاهد کاهش تولید بوده‌اند که در این میان مدیران خودرو بیشترین حجم کاهش را با 20درصد تجربه کرده است.

* سهم تولیدکنندگان خودرو از حجم تولید سال 1394

* سهم تولید خودروهای سواری در مقایسه با دیگر خودروها در سال 1394

برترین‌های بازار
دور نیست دورانی که سایپا با بهره‌گیری از قدرت پراید حاکم بلامنازع بازار خودرو کشور بود اما در سال‌های اخیر به دنبال کاهش تولید پراید و البته معرفی طیفی جدید از محصولات از سوی ایران‌خودرو، شاهد بازگشت آبی‌های جاده مخصوص به صدر جدول تولیدکنندگان ایرانی هستیم و این روند در سال 1394 نیز ادامه پیدا کرد. ایران‌خودرو در سایت‌های مختلف تولیدی خود درمجموع 484,941 دستگاه انواع خودرو سواری تولید کرد که هرچند نسبت به سال 93 شاهد کاهش 5.4درصدی بود اما درنهایت توانست جایگاه این شرکت را در صدر جدول تولیدکنندگان ایرانی تثبیت کند. در رده دوم سایپا جای گرفته است؛ شرکتی که هرچند همچنان طیفی از ارزان‌ترین خودروهای کشور را در لیست تولیدات خود دارد اما نتوانست در زمینه تولید از پس رقیب سنتی خود برآید و درنهایت طی سال 1394 با تولید 328,168 دستگاه انواع خودرو، سال را با افت 7.5درصدی به پایان رساند.
این دو شرکت مدت‌هاست رتبه‌های اول و دوم بازار را بین خود تقسیم کرده‌اند و عملا جدال سایر شرکت‌ها برای دستیابی به رده سوم است. برای این رده، جدال سختی میان کرمان خودرو و مدیران خودرو وجود داشته و این دو شرکت نیز در سال‌های اخیر رتبه‌های سوم و چهارم را میان خود تقسیم کرده‌اند. در سال 94، برنده این جدال کرمان خودرو بود؛ شرکتی که به لطف تنوع برندهایش توانست مدیران خودرو را شکست دهد و با تولید 39,130 دستگاه خودرو، مدیران خودرو را با 33,870 دستگاه تولید شکست دهد.

ایران‌خودرو و موفقیت با تکیه بر پژو
ایران‌خودرو هرچند خودروهایی با برند ملی را در طیف محصولات خود دارد اما همچنان اتکای اصلی این شرکت به محصولاتی با برند پژو است و به کمک همین محصولات توانسته عنوان نخست بازار را از آن خود کند.
پرتیراژترین محصول ایران‌خودرو در سال 94، پژو 206 است؛ خودرویی که با گشایش روابط ایران‌خودرو و پژو توانسته بار دیگر تیراژ تولید بالای خود را به دست آورد و مهم‌تر اینکه همچنان بازار کشش لازم برای خرید این خودرو را دارد. پژو 206 درمجموع با تولید 120,602 دستگاه سهمی 25درصدی از تولیدات ایران‌خودرو را به خود اختصاص داده است. پس از این خودرو، پژو 405 و پژو پارس دیگر محصولات پرتیراژ ایران‌خودرو هستند و به این ترتیب 71درصد از تولیدات ایران‌خودرو را خودروهایی با برند پژو شامل می‌شوند. این در حالی است که این شرکت در سال‌های اخیر تلاش زیادی برای توسعه محصولات برند ملی خود کرده است اما سهم کمتر از 25درصدی این محصولات نشان می‌دهد ایران‌خودرو راه درازی تا جدایی کامل از پژو در پیش دارد ضمن آنکه نباید فراموش کنیم محصولات ملی این شرکت نیز اشتراکات زیادی با محصولات قدیمی پژو دارند.
در میان سایت‌های خارج از تهران ایران‌خودرو، فعال‌ترین سایت تولیدی این شرکت در خراسان است که با تولید بیش از 98هزار دستگاه خودرو توانسته سهمی 20درصدی را در تولیدات ایران‌خودرو به دست آورد. این سایت تولیدی زمانی بیشترین تمرکز خود را بر تولید سوزوکی گذاشته بود اما به‌مرور با متنوع‌سازی تولیدات توانسته سهم قابل‌توجهی را به دست آورد. از سوی دیگر باید به سایت تبریز نیز اشاره کرد؛ این سایت تولیدی پیش از این تمرکز خود را بر تولید وانت پیکان گذاشته بود اما پس از آنکه این خودرو از خط تولید کنار گذاشته شد، توانست با تولید سمند جایگاه خود را در میان سایت‌های تولید ایران‌خودرو حفظ کند. ایران‌خودرو در سال گذشته درمجموع 674 دستگاه ‌هایما و 55 دستگاه دانگ‌فنگ نیز تولید کرده است تا پای خودروهای سواری چینی نیز به خطوط تولید ایران‌خودرو باز شود. این محصولات هرچند سهمی بسیار اندک در طیف محصولات این شرکت دارند اما به نظر می‌رسد با عرضه انبوه خودروی H30 Cross دانگ‌فنگ، شاهد افزایش سهم این خودروها خواهیم بود.

*سهم خودروهای مختلف در سبد محصولات ایران‌خودرو در سال 1394

سایپا و پراید؛ 2 یار جدانشدنی
سایپا در سال‌های نه‌چندان دور با اتکا به پراید توانسته بود حاکم بازار ایران شود و در روزهایی که ایران‌خودرو پیکان را از خط تولید خارج کرده بود و البته آردی و روآ هم نتوانسته بودند توجه بازار را به خود جلب کنند، با تولید بیش از 400هزار دستگاه پراید در سال رتبه نخست خودروسازان داخلی را از آن خود کرده بود. این وضعیت اما در سال‌های اخیر تغییر کرده است و حتی عرضه مدل‌های جدید پراید از سوی سایپا و تولید خودروهایی در بازه 20 تا 30 میلیون تومانی نیز نتوانست به کمک سایپا بیاید و این شرکت به‌مرور سهم بازار خود را از دست داد. بخشی از مشکلات سایپا ریشه در گرفتاری‌های مالی این شرکت دارد اما از سوی دیگر به نظر می‌رسد خریداران خودرو نیز با توجه به عرضه خودروها با شرایط خرید مناسب، خرید محصولاتی در بازه 30 تا 40 میلیون تومانی را ترجیح می‌دهند و این مسئله باعث شده سهم سایپا از بازار خودروهای داخلی کم شود و جایگاه خود را به ایران‌خودرو واگذار کند.
هرچند سایپا در سال‌های اخیر تلاش زیادی برای متنوع‌سازی طیف محصولات خود کرده است و در این زمینه شرکای متعددی به‌ویژه از چین را به یاری گرفته اما همچنان پراید و تیبا اصلی‌ترین تولیدات این شرکت هستند به‌گونه‌ای که این دو خودرو درمجموع بیش از 84درصد از تولیدات سایپا را شامل می‌شوند و در این میان پراید به‌تنهایی سهمی 61درصدی دارد و اتفاقا یکی از دلایل اصلی افت سایپا در مقابل ایران‌خودرو نیز تمرکز بیش‌ازحد بر تولید این محصول و نبود محصولی جایگزین برای آن است به‌گونه‌ای که با افت تولید پراید، سایپا نیز شاهد افت بوده است. سایپا علاوه بر این دو محصول و البته از طریق زیرمجموعه‌اش پارس‌خودرو، محصولات رنو را نیز در لیست تولیدات خود دارد، هرچند آمار تولیدات رنو در پارس‌خودرو در حدی نیست که بتواند روند تغییرات تولید دیگر محصولات سایپا را تغییر دهد. همان‌گونه که پیش‌بینی می‌شد، تولید محصولات رنو در سال 1394 در پارس‌خودرو با افزایش مواجه شده است و به 32,084 دستگاه رسید که نسبت به سال93 افزایش 102درصدی را نشان می‌دهد. این روند با توجه به گفته‌های مدیرعامل رنو‌پارس در سال جاری نیز ادامه پیدا خواهد کرد ضمن آنکه پارس‌خودرو در سال جاری از وضعیت بهتری نیز برخوردار خواهد بود چراکه این شرکت ساندرو را در طیف محصولات خود دارد که هرچند در سال پیش عرضه شده است اما روند تولید آن در سال جاری افزایش خواهد داشت و به این ترتیب پیش‌بینی می‌شود رنو بتواند نقش پررنگ‌تری در محصولات سایپا بازی کند.
سایپا علاوه بر اینها، محصولات چینی را نیز در خطوط تولید خود دارد که در میان آنها مدل‌های مختلف برلیانس محور اصلی فعالیت‌های سایپا با سرزمین اژدهای زرد است. سایپا در ابتدا امید زیادی به عرضه محصولات برلیانس در بازار داشت و البته شروع امیدوارکننده‌ای را نیز برای این برند شاهد بودیم اما روند نهایی سال گذشته نشان می‌دهد محصولات برلیانس نتوانسته‌اند آنگونه که انتظار می‌رفت موفق عمل کنند و درمجموع تولیدات این برند سهم اندکی را از بازار خودروهای تولید شده در ایران در اختیار گرفتند. درمجموع و در سال94 تعداد 10,040 دستگاه از مدل‌های‌ هاچ‌بک و صندوق‌دار محصولات برلیانس در خطوط تولید سایپا تولید شده است که سهم 3درصدی را از تولیدات این شرکت نشان می‌دهد؛ سهمی که قطعا به‌هیچ‌عنوان خوشایند مدیران سایپا نیست. در کنار این، سایپا در تعداد محدود و در سایت بن‌رو، مدل‌های S300 را از برند زویتی نیز تولید می‌کند که با آمار تولید 1,323 دستگاهی نمی‌توان آن را گزینه‌های جدی برای بازار ایران دانست.

*سهم خودروهای مختلف در سبد محصولات سایپا در سال 1394

جدال خصوصی‌ها برای رتبه سوم
هرچند در تعریف رایج بنگاه‌ها نمی‌توان ایران‌خودرو و سایپا را بنگاه‌های دولتی دانست اما با توجه به آنکه دولت و به‌طور مشخص ایدرو سهم زیادی در تعیین مدیرعامل این دو شرکت و البته سیاستگذاری‌های آنها دارد، نمی‌توان آنها را به‌طور کامل شرکت‌هایی سهامی عام نیز دانست و با این تعریف عملا شرکت‌های دولتی محسوب می‌شوند. در مقابل اما شرکت‌هایی همچون مدیران خودرو و کرمان خودرو شرکت‌های با مالکیت خصوصی هستند و در تعریف‌های رایج نیز به‌عنوان شرکت‌های خصوصی از آنها یاد می‌شود. کرمان خودرو هرچند در پرونده کاری خود سابقه همکاری با برندهایی همچون دوو و فولکس (شعبه برزیل) را دارد، اما در سال‌های اخیر تمرکز خود را به‌طور کامل روی محصولات چینی قرار داده است و با برندهای لیفان و جک تلاش دارد جای پای خود را در بازار خودروهای داخلی محکم کند. از سوی دیگر مدیران خودرو از بدو تاسیس تاکنون همکاری مستقیمی با چری چین داشته است و محصولات این شرکت را به بازار عرضه می‌کند. این دو شرکت در سال‌های اخیر رقابت زیادی برای کسب رتبه سوم بازار ایران داشته‌اند و حاصل این تقابل، دست‌به‌دست شدن چندباره جایگاه سوم بازار ایران میان این دو شرکت است. تا چندی پیش مدیران خودرو به لطف عرضه محصولات ارزان‌قیمت چری و البته با همکاری شریک چینی خود در زمینه تامین مالی، توانسته بود جایگاهی بالاتر از کرمان موتور را در اختیار بگیرد اما در سال‌های اخیر کرمان خودرو توانسته با افزایش تنوع محصولاتش جایگاه سوم را در اختیار بگیرد. در سال 1394، کرمان خودرو موفق به تولید 39,130 دستگاه انواع خودرو شد که هرچند با کاهش تولید 8.1درصدی همراه بود اما درنهایت آماری بالاتر از مدیران خودرو با تولید 33,870 دستگاه داشت ضمن آنکه نباید فراموش کنیم مدیران خودرو افت تولید 20درصدی را تجربه کرده است که در میان 4 شرکت تولیدکننده اول بازار، بالاترین میزان افت است.
محور تولیدات این شرکت در حال حاضر محصولات جک است و در این میان مدل کراس‌اوور S5 با تولید 14,232 دستگاه توانست سهمی 36درصدی را در طیف محصولات کرمان خودرو از آن خود کند. اگر این سهم را در کنار تولید مدل‌های J5 جک به‌عنوان دومین خودرو پرتیراژ کرمان خودرو قرار دهیم، درمجموع محصولات برند جک سهم بیش از 65درصدی را در طیف محصولات کرمان شامل می‌شود. در رتبه سوم محصولات برتر کرمان خودرو، بار دیگر یک کراس‌اوور حضور دارد؛ محصولی که البته نسبت به S5 قدیمی‌تر است اما همچنان با حضور کراس‌اوور‌های دیگر چینی توانسته به لطف قیمت مناسب خود در مقابل رقبا، جایگاه خود را حفظ کند. لیفان X60 در حالی با آمار تولید 8,716 دستگاهی در رتبه سوم ایستاده است که برادر کوچک‌تر آن، لیفان X50 اندکی بیش از 4 هزار دستگاه تولید شده و به این ترتیب X60 می‌تواند امیدوار باشد جایگاه خود را در سال بعد حفظ کند. کرمان خودرو البته سدان 820 را نیز از محصولات کرمان در خط تولید خود دارد که امسال شاهد افزایش عرضه آن خواهیم بود ضمن آنکه با معرفی مدل‌های اتوماتیک S5 در تابستان، کرمان خودرو می‌تواند سهم بازار بیشتری را در رده کراس‌اوور‌های تولید داخل از آن خود کند و حتی چشم به سهم‌ هایما ایران‌خودرو و CS35 سایپا و تیگو5 مدیران خودرو بدوزد.

* سهم محصولات کرمان خودرو در سبد محصولات این شرکت در سال 1394

مدیران خودرو نیز در فهرست خودروسازان داخلی در رتبه سوم ایستاده است. این شرکت که روزگاری محور فعالیت‌های خود را بر خودروی ارزان‌قیمت MVM110 بنا کرده بود، به‌مرور تلاش کرد با افزایش تنوع مدل‌هایش سهم بیشتری از بازار خودروهای سدان، ‌هاچ‌بک و البته کراس‌اوور را به دست آورد هرچند درنهایت همه اینها نتوانست آمار تولید این شرکت را در سال جاری افزایش دهد. طی سال‌های اخیر و با معرفی مدل‌های جدید، به‌مرور سهم مدل 110 از طیف محصولات مدیران خودرو کم شده است و با عرضه نمونه‌های جدید این خودرو با پسوند S از سوی مدیران خودرو همچنان شاهد کاهش تولید این خودرو هستیم به‌گونه‌ای که در سال پیش تنها 1,770 دستگاه از مدل‌های 110 و 2,474 دستگاه از مدل‌های 110S تولید شده است که در مقایسه با آمار بیش از 10هزار دستگاهی مدل 110 در سال گذشته افت شدیدی را نشان می‌دهد و اگر این مسئله را در کنار افت فروش پراید قرار دهیم می‌توان گفت بازار خودرو ایران به‌مرور از مدل‌های ارزان‌قیمت در حال فاصله گرفتن است. مدیران خودرو تنوع مناسبی از خودروها را ارائه می‌کند و به همین دلیل آمار تولید این شرکت میان مدل‌های مختلف پخش شده است.
در این میان مدل ‌هاچ‌بک 315 با آمار تولید 7,415 دستگاه پرتیراژترین خودروی مدیران خودرو است و این مسئله را در کنار پژو 206 می‌توان نشانه‌ای از علاقه بازار ایران به ‌هاچ‌بک‌های داخلی دانست. پس از 315، کراس‌اوور X33 قرار دارد که 6,690 دستگاه از آن تولید شده است. مدل‌های فیس‌لیفت شده X33 در سال گذشته به بازار عرضه شد و با برخورداری از آپشن دنده اتوماتیک توانست جایگاه این مدل را در بازار ارتقا دهد. پس از این دو خودرو سدان 550 جای دارد؛ خودرویی که به‌عنوان نمونه‌های فیس‌لیفت شده 530 عرضه شد و البته به لطف ظاهر بهتر و آپشن‌های جدید از جمله گیربکس اتوماتیک توانست جایگاه 530 را از آن خود کند.

* سهم هریک از مدل‌های چری در سبد محصولات مدیران خودرو در سال 1394

* مقایسه حجم تولید در سال‌های 93 و 94

مروری بر تولید خودروهای سواری ایران در سال ۱۳۹۴

حکایت یک سقوط پیش‌بینی نشده

برچسب ها

مطالب مرتبط