عصر خودرو- آخرین روز از تیرماه سال جاری، سکانداران گروه صنعتی ایران خودرو و گروه خودروسازی سایپا اعلام کردند برخی از شرکت های زیرمجموعه خود را تا پایان سال جاری واگذار خواهند کرد؛ واگذاری ای که به اعتقاد کارشناسان در صورت اجرایی شدن، فقط از زیان این شرکت ها می کاهد و سرمایه تازه ای برای آنها در پی نخواهد داشت.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از فرصت امروز، مجمع عمومی سالانه دو خودروساز بزرگ کشور علاوه بر خبرهایی از مشارکت های آینده این شرکت ها، حاوی خبرهایی مبنی بر کوچک سازی این شرکت ها نیز بود. هاشم یکه زارع، مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو در این روز اعلام کرد 28شرکت زیرمجموعه این گروه به فروش خواهد رسید. همچنین مهدی جمالی، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا نیز از فروش دو شرکت ایران کاوه و سایپادیزل خبر داد. فروش شرکت های زیرمجموعه ای که طی سال های اخیر فقط به هزینه های مالی خودروسازان اضافه کرده و تقریباً سودی برای آنها نداشته است، می تواند به چابک سازی آنها کمک کند اما واقعیت این است که کارشناسان یک تئوری را درباره فروش شرکت های زیرمجموعه مطرح می کنند که فروش شرکت های زیرمجموعه را با توجه به زیان انباشته بالای برخی از آنها، بیشتر دوری باطل می دانند، زیرا میزان زیان انباشته برخی از این شرکت ها بیش از ارزش واقعی آنها بوده و از سوی دیگر آنها بدون وابستگی به نام ایران خودرو و سایپا ارزش چندانی ندارند و در حقیقت استفاده از رانت دولتی است که آنها را ارزشمند می کند.
فروش دارایی ها بدون برنامه
حالا براساس این تئوری، این پرسش مطرح می شود که فروش شرکت های زیرمجموعه خودروسازان که از زمان روی کار آمدن محمدرضا نعمت زاده به عنوان وزیر صنعت دولت یازدهم همواره مطرح بوده، چقدر قابلیت اجرایی دارد و آیا سودی برای آنها در پی خواهد داشت؟
بهرام شهریاری، کارشناس صنعت خودرو، در پاسخ به این پرسش به «فرصت امروز» می گوید: «ابتدا باید دانست که شیوه فروش چیست. در همه جای دنیا مرسوم است که براساس میزان سوددهی یک شرکت، ارزش آن را تعیین می کنند. روش دیگر این است که تراز مالی شرکت ها براساس دارایی ها و بدهی ها مورد نظر قرار می گیرد که در شرکت های زیان ده اصولاً پولی به دست فروشنده نخواهد رسید.»
او می افزاید: «باید در نظر داشته باشیم شرکت های زیرمجموعه خودروسازان دولتی ایران بدون وابستگی به آنها تقریباً ارزشی ندارند و از سوی دیگر همان طور که خودروسازان موجب ساقط شدن فعالیت بسیاری از قطعه سازان شدند، می توانند این شرکت ها را نیز پس از فروش از ادامه فعالیت ساقط کنند. بنابراین در فروش این شرکت ها نگرانی های بسیاری وجود دارد و فروش این شرکت ها در بهترین حالت فقط خودروسازان را از زیر بار بخشی از زیان انباشته خود رهایی می بخشد.»
شهرام آزادی، استاد دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، نیز در این زمینه در گفت وگو با «فرصت امروز» اظهار می کند: «زیان انباشته برخی از شرکت های زیرمجموعه با آگاهی خود خودروسازان است. مثلاً یک شرکت قطعات را زیرقیمت تمام شده به خودروساز اصلی می فروخته است، بنابراین زیان حاصل با آگاهی خودروساز بوده و قابل انتقال به خودروساز اصلی است. در فروش این شرکت ها، آن چیزی که اهمیت دارد، پتانسیل تولید و مزیت های شرکت در ارزیابی ها است، اگر این شرکت ها پتانسیل لازم را داشته باشند ممکن است سرمایه جدید برای خودروساز اصلی در پی داشته باشد.»
او درباره اجرایی شدن فرآیند فروش شرکت های زیرمجموعه خودروسازان، تصریح می کند: «به اعتقاد من با توجه به تغییر و تحولاتی که امسال و سال آینده در صنعت خودرو خواهیم داشت، بخشی از کمبود نقدینگی خودروسازان با سرمایه گذاری خارجی تأمین خواهد شد، فروش شرکت های زیرمجموعه استراتژیک و با برنامه نبوده است و شرکت های ایران خودرو و سایپا امید بیشتری به سرمایه گذاری خارجی دارند تا واگذاری دارایی های شان در داخل کشور.»
خصوصی سازی تنها راه چابک سازی
آن گونه که کارشناسان می گویند فروش این شرکت ها در بهترین حالت از زیان انباشته خودروسازان می کاهد، آن هم درحالی که شرکت های فروخته شده سرانجام خوشایندی نخواهند داشت. براین اساس می توان پرسید چاره به سوددهی رسیدن خودروسازان توامان با فعال ماندن شرکت های فروخته شده چیست؟
شهریاری در این زمینه معتقد است: «بهترین راه، واگذاری خودروسازی ها به بخش خصوصی است، زیرا بخش خصوصی به دنبال منافع شخصی خود نخواهد بود بلکه منافع سازمان و توسعه را در نظر می گیرد. واگذاری صنعت خودرو به بخش خصوصی با توجه به ادبیات اقتصادی و بنگاه داری که بخش خصوصی دارد، موجب چابک سازی این شرکت ها خواهد شد.»
