عصر خودرو- کمرنگ بودن ارتباط صنعت خودرو و دانشگاه یکی از انتقادهای واردشده به مدیران این صنعت است. هرچند نگاهی کلی به اقدامات انجام شده در زیرمجوعه‌های آنها نشان از امر دیگری دارد اما در سال‌های گذشته به دلیل نبود شفافیت در بیان اقدامات انجام شده در این صنعت، همواره صنعت خودرو متهم اصلی کمرنگی این ارتباط است.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، انجام اقدامات موازی، نبود تمایل برای ارتباط دوجانبه و به ثمر نرسیدن فعالیت‌های انجام شده در این بخش‌ها بهانه‌ای بود تا در گفت‌وگو با مدیران آموزش ایرانخودرو و ساپکو دلایل این امر را بررسی کنیم که در این گزارش ضمن بررسی این موارد، نکته‌هایی به صورت شفاف مطرح شد که نشان داد صنعت خودروچندان هم با دانشگاه بیگانه نبوده و حتی در برخی موارد که تعداد آن هم کم نیست، پیشگام در برقراری این ارتباط بوده است.
مدیر آموزش ایرانخودرو در این گفت‌وگو با رد هرگونه اظهارنظر مبنی بر نبود باور همکاری با دانشگاه در میان مدیران صنعت خودرو اظهار کرد: مصداق این ادعا حضور تعداد زیادی از مدیران صنعت خودرو در جریان این همکاری است به طوری که درحال‌حاضر چند پروژه را به صورت پایان‌نامه تحصیلی اینترشیپ پیش می‌برند و در چند نمایشگاه بین‌المللی صنعت خودرو، دستاوردهای حوزه ارتباط با دانشگاه را به منصه‌ظهور گذاشته‌اند.
خلیل میرخانی با اشاره به ارائه آخرین دستاوردهای ارتباط صنعت خودرو با دانشگاه‌ها در کنفرانس توسعه منابع انسانی نیز افزود: در حوزه نرم‌افزار و مدیریت، قابلیت‌های خوبی در حوزه دانشگاه وجود دارد که به خوبی نیز از آنها استفاده کردیم و در زمینه کسب دانش نیز در حال پیشبرد همکاری‌ها با دانشگاه‌هایی همچون دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، امیرکبیر، دانشگاه صنعتی‌شریف و دانشگاه علم و صنعت هستیم.
وی ادامه داد: هرچند ممکن است در زمینه انجام طرح‌هایی همچون توسعه پلتفرم و طراحی مکانیزم‌های خودرویی ضعف دانش در حوزه دانشگاه نیز وجود داشته باشد.
مدیر آموزش ایرانخودرو با اشاره به سرمایه‌گذاری ایرانخودرو در زمینه همکاری با دانشگاه در زمینه طراحی پلتفرم اظهار کرد: ایجاد شرکتهای دانش‌بنیان به‌صورت همکاریهای مشترک جزو سیاست‌های تدوین شده است و با برخی از دانشگاه‌ها بر سر توسعه محصول جدید و طراحی پلتفرم کار مشترکی در حال انجام است اما اینکه دانشگاه‌ها طرحی را به عنوان طراحی پلتفرم در اختیار داشته باشند و با خودروساز وارد همکاری مشترک شوند هنوز برنامه‌ریزی در این زمینه انجام نشده است.
میرخانی درباره سهم ایرانخودرو از همکاریهای مشترک با دانشگاه‌ها نیز گفت: درحال‌حاضر ارتباط صنعت خودرو به‌ویژه ایرانخودرو با دانشگاه‌ها در حال گسترش است هرچند در ایده‌آل‌ترین وضعیت قرار ندارد اما جای بهبود بیشتر نیز وجود دارد.
ضرورت تعریف قطب سوم ارتباط
مدیر آموزش ایرانخودرو با تاکید بر اینکه ارتباط صنعت و دانشگاه یک ارتباط دوسویه نیست، افزود: برقراری ارتباط صنعت و دانشگاه یک رابطه 3 سویه بوده و لازم است دولت به‌عنوان مجری برقراری این ارتباط، وارد این موضوع شود بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که دانشگاه به‌صورت یک‌جانبه اقدام به سرمایه‌گذاری کند یا خودروساز به عنوان صنعت، سرمایه‌گذاری یک‌سویه انجام دهد یا حتی یک سویه اقدام به حمایت از دانشگاه یا سرمایه‌گذاری در صنعت شود. این ارتباط سه‌جانبه است و بی‌شک ارتباط دوجانبه در کوتاهمدت دستاورد خوبی به همراه نخواهد داشت.
میرخانی با بیان اینکه شاید الگوی ارتباط صنعت و دانشگاه شرکتهای خودروساز اروپایی باشند که پژوهش‌ها و پروژه‌های خود را با همکاری دانشگاه‌ها انجام می‌دهند، تصریح کرد: الگوپذیری از این کشورها امکانپذیر است اما در بلندمدت محقق می‌شود بنابراین برای اجرای این روند در کوتاهمدت و به نتیجه رسیدن، به یک قطب سوم و قانون‌گذار مشخص نیاز داریم.
وی با تاکید بر اینکه مشکلات مربوط به کمرنگ بودن ارتباط صنعت و دانشگاه به سیاست‌های اجرایی برمی‌گردد، ادامه داد: بهترین اقدامی که در این فضا می‌توان انتظار داشت این است که در چارچوب قراردادهای جدیدی که شرکتهای خودروساز با خارجی‌ها منعقد می‌کنند، دانشگاه نیز سعی کند در این قراردادها حضور داشته و از تجربه آنها با هدف توسعه دانش فنی خود استفاده کرده و بخشی از انتقال دانش فنی که در حال انجام است را بومی کند.
تاثیر مثبت توسعه ارتباطات بر قطعه‌سازان
مدیر آموزش ایرانخودرو با بیان اینکه کادر دانشگاهی باید بیشتر در پروژه‌های سخت ورود کند، تصریح کند: به‌طور قطع بهترین و مفیدترین اثر ارتباط صنعت و دانشگاه بر قطعه‌سازان نمود خواهد داشت. قطعه‌سازان باید با استفاده از پروژه‌های تحقیقاتی خود، نسبت به کاهش هزینه‌های تولید، افزایش بهره‌وری، بهینه‌سازی مواد، طراحی محصول و تغییرات مهندسی خود اقدام کنند.
میرخانی ادامه داد: در این شرایط صنعت می‌تواند از ارتباط ایجاد شده با دانشگاه‌ها بهترین استفاده را ببرد از سوی دیگر خودروساز نیز به‌عنوان ذی‌نفع می‌تواند ورود کرده و حمایت‌هایی انجام دهد اما ساخت و ایجاد چنین طرح‌های توجیهی که منجر به بهبود کیفیت و کاهش قیمت تمام شده تولیدات شود و جریان را برای قطعه‌سازان اقتصادی کند جریانی است که نیازمند توسعه بیشتر خواهد بود.
وی یکی از حوزه‌هایی که تاکنون روی آن کار شده اما جای کار بیشتری برای آن وجود دارد را توسعه ارتباط مجموعه قطعه‌سازان با صنعت خودرو دانست و افزود: ممکن است در کشور حدود 5 خودروساز بزرگ و دست‌اندرکار داشته باشیم که بتوانند با چندین دانشگاه و مراکز عالی ارتباط داشته باشند اما در قطعهسازی حدود هزار قطعه‌ساز کوچک و بزرگ وجود دارد که می‌توانند به صورت فردی یا کنسرسیوم‌های مشترک روی کیفیت قطعات و دوام مجموعه‌ها سرمایه‌گذاری‌های مشترکی به صورت پروژه‌های دانشگاهی داشته باشند.
مدیر آموزش ایرانخودرو ارتباط صنعت خودرو و دانشگاه را تنها متمرکز به خودروساز ندانست و اظهار کرد: بیشترین حوزه‌های تمرکز فعالیت‌های انجام شده، دانشگاه‌هایی بوده‌اند که با خودروسازان طرف حساب بوده و تمایل بیشتری برای همکاری با خودروسازان داشته‌اند. بنابراین اگر دانشگاه‌ها، دانشجوها را بیشتر به بازاریابی پژوهشی و اجرای پروژه‌های مشترک با قطعه‌سازان سوق دهند، صرفه اقتصادی بالاتری برای صنعت و دستاوردهای بهتری برای دانشگاه به همراه خواهد داشت.
فعالیت کانون نمایندگان آموزشی زنجیره تامین در ساپکو
در عین حال مدیر آموزش و توسعه ساپکو با اشاره به همکاری 600 سازنده فعال با این شرکت گفت: این سازندگان با معیارهای مختلفی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و توانمندیهای فراوانی دارند براین اساس حدود 2سال است که اقدامی با عنوان ارزیابی جامع انجام شده تا ایرادها مشخص شود.
علی فرشیدفر با تاکید بر اینکه ارتقای کیفیت از رویکردهای کلان ساپکو در دو سال گذشته است، افزود: بی‌شک ارتباط بیشتر با دانشگاه‌ها و فرآیندی که باید پیگیری شود، باید از سوی قطعه‌سازان انجام شود در این صورت تمام اتفاق‌ها روی روند جدید متمرکز می‌شود این در حالی است که واحد آموزش سازندگان ساپکو نیز در حال برنامه‌ریزی آموزشی است.
وی دعوت از شرکتهای خارجی طراح، تامین‌کنندگان مواد و قطعات خودرو با هدف برگزاری سمینارها و دوره‌های آموزش‌های تخصصی برای قطعه‌سازان داخلی را از اقدامات انجام شده در شرکت ساپکو اعلام و اظهار کرد: برگزاری نشست‌های مشترک بین قطعه‌سازان داخلی و قطعه‌سازان معتبر خارجی، حمایت از ایجاد قراردادهای سرمایه‌گذاری مشترک (جوینت ونچر) بین قطعه‌سازان داخلی و خارجی و حمایت از ادامه تحصیل و اعطای بورسیه به همکاران مشتاق به ادامه تحصیل در دانشگاههای معتبر با هدف حفظ ارتباط با دانشگاها و روزآمدی دانش همکاران از دیگر اقدامات ساپکو با هدف توسعه ارتباط صنعت خودرو با دانشگاه است.
وی با اشاره به فعالیت کانون نمایندگان آموزشی زنجیره تامین در ساپکو نیز اظهار کرد: در این کانون نمایندگان با ما در ارتباط هستند و رویکردهای سازمان به اطلاع آنها رسانده می‌شود و دوره‌ها و همچنین سیستم‌های جدید اطلاع‌رسانی می‌شود.
دو هدف راه‌اندازی دانشگاه جامع علمی کاربردی ساپکو
مدیر آموزش و توسعه ساپکو با تاکید بر اینکه آموزش‌ها با محور کیفیت، ساخت، خودکفایی و طراحی مهندسی انجام خواهد شد، تصریح کرد: از امسال درنظر داریم آموزش‌هایی در مباحثی همچون مدیریت مسائل غیرفنی و غیرتخصصی را انجام دهیم. ضمن آنکه آموزش‌هایی برای سازندگان دوره‌های مهارت، مونتاژ، رنگ و موتور ارائه می‌شود.
فرشیدفر با تاکید براینکه ایرانخودرو به‌عنوان تجربه موفق موضوعات خاص به قطعه‌سازان معرفی و از آنها خواسته می‌شود تا بازدیدهایی را با هدف آشنایی بیشتر انجام دهند، ادامه داد: ارتقا و توسعه، نظارت بر عملکرد، ارزیابی و ارتقای سازندگان و همچنین موضوع گریدبندی نیز همواره در دستور کار قرار داشته و دارد.
وی حمایت از مراکز آموزشی و موسسات را مسئولیت اجتماعی ایرانخودرو اعلام و تصریح کرد: ساپکو با ارائه قطعات داغی خودرو، موتور و سایر قطعات حمایت خود را از این مراکز اموزشی انجام می‌دهد ضمن آنکه این شرکت همواره میزبان کارآموزان زیادی از دانشگاههای متفاوت است و همواره نظارت دقیقی بر کارآموزان فعال در این شرکت انجام می‌دهد.
مدیر آموزش و توسعه ساپکو در ادامه تشریح اقدامات ساپکو با هدف توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه یادآور شد: تعریف پروژه‌های دانشگاهی و حمایت از پایان‌نامه‌های دانشجویی ارشد و دکترا از دیگر اقدامات این شرکت است، در این شرایط همکاران ساپکو به‌عنوان سرپرست پروژه تعریف می‌شوند و در دوران پروژه نیز در کنار دانشجویان خواهند بود و در تولید مواد و آزمایش آنها را حمایت می‌کنند.
فرشیدفر با اشاره به دو هدف راه‌اندازی دانشگاه جامع علمی کاربردی ساپکو ادامه داد: مسئولیت‌های اجتماعی و پرورش متخصصانی از جامعه در راستای جذب به صنعت خودرو و زنجیره تامین از اهداف ایجاد این دانشگاه است براین اساس ساپکو از کسانی که تحصیل خود را در این رشته ادامه می‌دهند، حمایت خواهد کرد.
وی تعریف پروژه‌های بزرگتر با دانشگاه‌ها را از دیگر اقدامات ساپکو در راستای توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه اعلام و تصریح کرد: انعقاد تفاهمنامه همکاری و تعریف پروژه‌هایی با دانشگاه تهران، امیرکبیر و صنعتی‌شریف از دیگر اقدامات این شرکت است. همچنین توافق می‌شود برای عارضه‌یابی پروژه‌هایی که به استادان تعلق می‌گیرد، از استادان کمک گرفته شود بنابراین پروژه در بخش صنعت تعریف شده و استادان نیز با چند دانشجوی ارشد و دکترا همکاری می‌کنند.
کمیته‌های تخصصی در ساپکو و زنجیره تامین
مدیر آموزش و توسعه ساپکو با تاکید براینکه نیمی از هزینه هر پروژه اینترشیپی که با دانشگاه‌ها انجام شود، از سوی ساپکو پرداخت خواهد شد، اظهار کرد: در نظر داریم کمیته‌های تخصصی در ساپکو و زنجیره تامین راه‌اندازی میکنیم تا قطعه‌سازانی که توانمندی خاصی دارند در کنار یکدیگر قرار گیرند که ساپکو نیز در این میان در جهت ارتقای دانش و علم این دسته از قطعه‌سازان، نقش گروه‌های حل مسئله را ایفا میکند.
فرشیدفر با بیان اینکه استادانی که در این روش مورداستفاده قرار می‌گیرند، در چند سطح قرار دارند و آموزش‌ها را به قطعه‌سازان ارائه می‌دهند، تصریح کرد: در نظر داریم با هدف مدیریت دانش از قطعه‌سازانی که دانشی مهجور مانده دارند استفاده کنیم که این روند با عنوان تقویت مدرسان مستقر در قطعه‌سازان نام دارد.
وی ادامه داد: هراقدامی که از سوی ساپکو چه در قالب آموزش‌های تخصصی و چه بحث تعریف پروژه انجام می‌شود، بدون نتیجه باقی نمی‌ماند بنابراین باید اثربخشی پروژه‌ها رصد شده و در برنامه‌ها قرار گیرد. در بحث پروژه‌هایی که انجام می‌شود نیز پروژه‌های اینترشیپ براساس نیاز انجام شده که در جلسات بررسی نماینده تخصصی ساپکو، نماینده ایرانخودرو، نماینده دانشگاه و نماینده قطعه‌سازان وجود دارد و پس از جمع‌آوری امضاها پروژه‌های تعریفی آغاز می‌شود. اما اگر اشل پروژه بزرگتر از اینترشیپ باشد، اموری به عنوان طرح و برنامه خواهیم داشت و امور به صورت سیستمی انجام می‌شود.
وی در پایان به فعالیت موسسه‌ای به‌عنوان موسسه آموزشی و پژوهشی صنعت خودروسازی زیرمجموعه دانشگاه جامع علمی کاربردی ساپکو با هدف توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه از سوی صنعت خودرو اشاره کرد.
