به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از فارس، میزگرد خصوصی‌سازی صنعت خودرو با همت بسیج دانشجویی دانشگاه‌های خواجه نصیرطوسی، امام صادق(ع) و تهران در محل سازمان بسیج دانشجویی و با حضور  سیداحسان خاندوزی عضو هیات علمی دانشگاه  علامه طباطبایی،‌میلاد بیگی مدیرگروه صنعت اندیشکده امیرکبیر و محمدرضا منصوری نماینده مردم ساوه و زرندیه و عضو کمیسیون صنایع مجلس  برگزار شد.

* هدف از خصوصی‌سازی خودرو چیست؟

میلاد بیگی در این نشست ابتدا بخشی از سخنان مقام معظم رهبری در دیدار استادان دانشگاه‌ها در سال 96 درمورد مساله اصل 44 را قرائت کرد مبنی بر اینکه قرار بود خصوصی‌سازی تقویت بخش خصوصی و وارد کردن سرمایه‌ها در اقتصاد را دنبال کند این مساله مطرح شد و همه به به کردند اما در عمل پیشرفتی نداشت البته همه می‌خواستند ولی اشکال علمی در آن وجود داشت.

وی در ادامه گفت: باید به این سوال پاسخ دهیم که با خصوصی‌سازی خودرو می‌خواهیم چه کنیم آیا با واگذاری به بخش خصوصی به سمت طراحی پلتفرم، افزایش کیفیت ، کاهش قیمت و جلب رضایت مشتری پیش می‌رویم و آیا واگذاری در شرایط  کنونی ما را به این اهداف می‌رساند.

* خصوصی‌سازی برای تامین کسری بودجه مرگبار است

وی با اشاره به گزارش موسسات مختلف در مورد خصوصی‌سازی از جمله  موسسه UNDP که در سال‌های قبل منتشر شده است، گفت: موج خصوصی‌سازی از دهه 1980 میلادی شروع شد که رهبر آن آمریکا و اتحادیه اروپا بودند و بعد گزارش‌هایی درمورد خصوصی‌ سازی‌های دهه 80 از سوی این سازمان منتشر شد که در آن اشاره شده است که یکی از کارهای مرگبار در خصوصی‌سازی این است که نیت و هدف دولت‌ها از واگذاری برای تامین کسری بودجه باشد و این بدترین حالت است.

وی با بیان این سوال که چه شد که امسال   مجددا بحث خصوصی‌سازی شرکت‌های بزرگ دولتی پیش کشیده شد به نظر من در جلسه سران سه قوه دولت برای تامین کسری بودجه خود این مساله را مطرح کرد و در آنجا مصوب شد که به اندازه ده هزار میلیارد تومان از اموال دولتی برای جبران کسری بودجه واگذار شود و بعد  از آن گفته شد دو شرکت ایران خودرو و سایپا را واگذار می‌کنیم اما نیت اصلی برای تامین کسری بودجه بود و سایر  اولویت‌های توسعه‌ کشور در ذیل آن قرار می‌‌گیرد.

* بدون انحصارزدایی خصوصی‌سازی شکست می‌خورد

مدیر بخش خودرو اندیشکده امیرکبیر گفت: شرکت هپکو و نیشکر هفت تپه واگذار شد اما کسانی که این بنگاه‌ها را خریدند زمین‌های آن را فروخته و شرکت را نابود کردند. 

بیگی همچنین گفت: در بخشی از گزارش UNDP آمده است که در شوروی بعد از فروپاشی مواردی از خصوصی‌سازی‌های ناموفق بوده است و این گزارش می‌گوید تا زمانی که بازار به کارآمدی نرسیده است و انحصارزدایی از یک صنعت نشده است اگر به سمت خصوصی‌سازی و واگذاری برویم منجر به شکست می‌شود.

* مسئولان هنوز نمی‌دانند قیمت تمام شده خودرو چقدر است

وی با بیان این سوال که صنعت خودروسازی ما الان در چه وضعیتی است و میزان شفافیت در این صنعت چقدر است، گفت: بحران ارزی که بوجود آمد به صنعت خودروسازی تسری پیدا کرد، قیمت خودرو افزایش یافت و هنوز مسئولان صنعت بازرسی و نهادهای امنیتی نمی‌دانند قیمت تمام شده خودروسازی ما چقدر است و این به خاطر عدم شفافیت در این صنعت است.

بیگی همچنین با بیان اینکه علت زد و بندهای خودروسازی چیست، گفت: قطعا دلیل این موارد عدم شفافیت است و ما نمی‌دانیم به چه قیمتی و در چه بنگاهی کار می‌کنیم؛ حتی اعضای هیات مدیره شرکت‌های خودروسازی و شرکت‌های زیرمجموعه خودروسازان مشخص نیست و وقتی افکار عمومی  این را مطالبه کرد مدیرعامل برکنار شده ایران خودرو بعد از کلی چالش به صورت فله‌ای یکسری اسامی را در فایل اکسل به عنوان اعضای هیات مدیره  شرکت‌های زیرمجموعه اعلام کرد که مشخص نبود چه کسی در چه موقعیتی است و چقدر دریافتی و کارایی دارد.

* تقسیم کار دو خودروساز بزرگ؛ انحصار دولتی را به انحصار خصوصی تبدیل می کنیم؟

وی با بیان اینکه برای همه ما اظهر من الشمس است که ایرانسل و همراه اول انحصار دارند اما در عین حال رقابتی بین آنها وجود دارد اما در صنعت خودروسازی رقابت وجود ندارد و یک تقسیم کار نانوشته بین خودشان ایجاد شده است و انگار خودروسازی یک بنگاه است و بین خودشان بازار را تقسیم کرده‌اند که خودروهای تا 30 میلیونی در اختیار سایپا ، خودروهای از 30 تا 45 میلیون در اختیار ایران خودرو، از 45 تا 70 میلیون خودروهای چینی و بقیه خودروهای وارداتی گران قیمت باشند و این بازار تقسیم شده است و هیچ یک در بازار دیگری مزاحم نمی‌شود و انحصار حتی در بازار هم وجود دارد و سوال این است که آیا می‌خواهیم با واگذاری خودروسازی انحصار دولتی را به انحصار بخش خصوصی تبدیل کنیم؟

الان گفته می‌شود در ایران خودرو بلوک 20 درصدی دست یک بخش خصوصی است، سیاست‌گذار ناله می‌کند که سهام را به بخش خصوصی واگذار کردیم در حالی که انحصار ایجاد کرده است؛ آیا شرکت کروز که قطعه‌سازی می‌کند و در حال حاضر قطعه دارد؟ باید فکری به حال انحصار داخل کشور شود و تا این انحصار وجود دارد خصوصی‌سازی صورت نمی‌گیرد. همچنین تابع سود بنگاه چگونه است، سیاست تعرفه واردات خودرو چه می‌شود و اینها سوالاتی است که در مورد واگذاری خودروسازان به بخش خصوصی وجود دارد. چگونه خودورسازان خودورهای قدیمی را از خط تولید خارج نمی‌کنند زیرا آنها نگران مشتری هم نیستند بازار،‌ بازار تقسیم و تضمین شده برای آنها وجود دارد.

* اگر کسی 17 درصد سهام دولت در سایپا را بخرد عملا بقیه مالکیت شرکت را به دست می‌آورد

به گفته بیگی قیمت خودرو نسبت به قدرت خریدهای مختلف در جامعه تفاوت دارد در حالی که به سمت طراحی پلتفرم و افزایش کیفیت حرکت نکرده‌ایم؛ مساله بعدی اشتغال مازاد در بنگاه‌های خودروسازی است که این با مساله امنیت ملی  گره خورده است که با واگذاری این خودروسازان نکند با بیکاری کارگران آنها مساله امنیت ملی ایجاد شود.

مدیر بخش خودرو اندیشکده امیرکبیر گفت: الان در سایپا دولت 17 درصد ، بخش خصولتی 15 درصد و بقیه بخش‌ها 40 درصد سهام را در اختیار دارند و اگر کسی بتواند 17 درصد سهامی که دولت می‌خواهد واگذار کند را خریداری کند عملا مالکیت 40 درصد بقیه را هم بدست می‌آورد؛ زیرا یک شرکت اصلی  خودروسازی وجود دارد و شرکت‌های زیرمجموعه اقماری برای خود درست کرده است که آن شرکت‌های اقماری سهام شرکت مادر را خریده‌اند و اگر کسی 17 درصد سهام را خریداری کند مالک 40 درصد بقیه هم می‌شود. در حال حاضر دولت به صورت غیرمستقیم آن 40 درصد را هم در اختیار دارد؛ بنابراین تا شفاف‌سازی صورت نگیرد واگذاری این شرکت‌ها با چالش همراه می‌شود.

بیگی با بیان اینکه ایران خودرو و سایپا یک بخش از صنعت خودروسازی است، گفت: زنجیره ارزش صنعت بین 16 تا 20 درصد مربوط به صنعت خودرو سازی است و واگذاری شرکت‌های هپکو  و نیشکر هفت تپه باعث ایجاد مشکلاتی در این صنایع شد.

* فساد پس از خصوصی‌سازی هم در شرکت‌ها باقی می‌ماند

این کارشناس خودرو همچنین با بیان اینکه فرانسه 15 درصد سهام پژو سیتروئن را از جنرال موتور خریداری کرده و آن را اداره می‌کند، گفت: در چین نیز خودروسازی دارای دو بخش دولتی و خصوصی است که وظیفه هر بخش مشخص است. حال سوال اساسی در واگذاری صنعت خودرو مسئول رگولاتوری و  تنظیم مقررات در بخش خودرو باید چه کسی باشد و دولت چگونه حکمرانی خود را در این مورد اجرا کند. باید منطق ما روشن شود وگرنه پیشرفتی در خصوصی‌سازی نخواهیم داشت.

بیگی در بخش دیگری با اشاره به سخنان استگلیتس اقتصاددان برنده جایزه نوبل گفت: تا ساختار دولت عوض نشود نمی‌توان با فساد مقابله کرد زیرا حتی اگر شرکت‌های دولتی هم خصوصی شوند باز فساد در آنها وجود دارد بنابراین باید ساختار تغییر کند.