به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از صداوسیما، قبل از سال 97 اوضاع بازار خودرو مطلوب بود و علاوه بر تولید داخل، واردات خودرو هم انجام می‌شد و مشکلی در تنظیم بازار خودرو وجود نداشت، اما بعد از تحریم و خروج خودروسازان خارجی از بازار، اوضاع نابسامان شد؛ خودرو به اندازه کافی در بازار وجود نداشت و خودروسازان نمی‌توانستند جوابگوی نیاز بازار باشند، اما به مرور زمان خودروسازان اقدام به افزایش تولید و تامین نیاز داخل کردند و در کنار این موضوع خودرو‌هایی را داخلی سازی کردند که به خودرو ملی تبدیل شد، تارا و شاهین جزو خودرو‌هایی است که خودروسازان بعد از پشت سر گذاشتن موانع، آن‌ها را تولید و طراحی کردند.

نه تنها خودروسازان، بلکه قطعه سازان نیز بعد از تحریم‌ها مشکلات متعددی داشتند. موانع موجود برای ترخیص قطعات، تامین نشدن ارز، تغییر در نحوه دریافت مالیات و همچنین نوسانات اقتصادی و سیاسی موضوعاتی است که قطعه سازان با آن دست و پنجه نرم کردند.

آرش محبی نژاد دبیر انجمن صنایع همگن قطعه سازی کشور با بیان اینکه قطعه سازان در تامین مواد اولیه با چالش‌های زیادی رو به رو هستند، افزود: چالش‌های قطعه سازان مربوط به حال حاضر نیست و مدتی است که با آن سرو کار دارند و هر روز نیز بر این چالش‌ها اضافه می‌شود. اصلی‌ترین چالش به عرضه مواد اولیه که هیچ گونه ارزبری یا وابستگی مواد خام به خارج کشور ندارد، بر می‌گردد. این مواد به قیمت پایه منفی 5 درصد فوب خلیج فارس در بورس کالا عرضه می‌شود‏, آنجا هم به دلیل کمبود عرضه معمولا به مراتب بالاتر از قیمت بین المللی به دست تولید کننده می‌رسد.

وی ادامه داد: از جمله این مواد اولیه، می‌توان به صنعت پتروشیمی یا پلیمر اشاره کرد که عمدتا از گاز اتیلن یا محصولات داخلی و برای صنایع فولاد‏, آلومینیوم، مس از سنگ معدن استفاده می‌کنند. این مواد هیچ ارزبری ندارند، اما تولید کننده باید آن‌ها را به نرخ جهانی خریداری کند، متاسفانه در کشور با تغییر و نوسانات نرخ ارز، مواد اولیه داخلی زودتر از مواد اولیه خارجی دچار نوسان می‌شود که اصولا افزایشی است.

محبی نژاد به تاثیر تحریم‌ها اشاره کرد و گفت: از لحاظ داخلی سازی و خودکفایی، تحریم‌ها خیلی به نفع صنعت خودروی کشور شده است یعنی تحریم‌ها هر چه به صنعت خودروی کشور تحمیل کرد در عوض مزیتی همچون تقویت داخلی را به همراه داشت.

دبیر انجمن صنایع همگن قطعه سازی کشور با بیان اینکه در شرایطی قرار گرفتیم که خودروسازان و قطعه سازان بین المللی در کمترین موارد هم با صنعت خودروی ایران همکاری کنند، اضافه کرد: در بدترین شرایط شاهد این بودیم که خودروسازان و قطعه سازان تحریم شوند و دیگر نتوانند مواد اولیه را تامین کنند که باعث شد تیراژ (شمارگان) تولید به نصف برسد.

وی ادامه داد: در زمان تحریم، کشور‌هایی که در خودروسازی شریک تجاری ایران بودند از جمله فرانسه، کره جنوبی، آلمان و آن‌هایی که مواد اولیه قطعات را تامین می‌کردند از جمله ژاپن و سایر کشور‌های اروپایی و حتی کشور‌های اسپانیایی به دلیل تبعیت از تحریم‌های آمریکا، قطعات نیمه ساخته و مواد اولیه به ایران ندادند و بعد از آن خیلی سخت می‌توانستیم قطعات‌های تک (پیشرفته) تامین کنیم و چاره‌ای جز اینکه در مقطعی افت تولید داشته باشیم، نداشتیم.

محبی نژاد گفت: امروز یک فاصله معناداری با افزایش تولید در صنعت خودرو داریم در صورتی که قرار بود هر سال افزایش تولید و صادرات و همچنین خودرو تجاری داشته باشیم.

دبیر انجمن صنایع همگن قطعه سازی کشور با تاکید بر اینکه اقتصاد و افزایش شمارگان (تیراژ)، دستوری نمی‌شود و نیازمند یک برنامه منسجم و حمایت هدفمند است، گفت: باید تصدی گری دولتی، حمایت راهبردی و منطقی در کشور داشته باشیم. گام نخست در افزایش تولید اصلاح قیمت گذاری و گام دوم بحث نقدینگی است؛ نقدینگی حکم خون در رگ‌های این صنعت است و اکنون با بحران نقدینگی در این صنعت رو به رو هستیم.

محبی نژاد با تاکید بر اینکه قیمت گذاری دستوری باید تغییر کند، گفت: باید زیر ساخت را برای افزایش تولید فراهم کرد، زیرا توانمندی افزایش تولید وجود دارد، اما زیرساخت آماده نیست. اکنون این امکان وجود دارد که 2 میلیون خودرو در سال تولید شود به شرطی که زیر ساخت‌ها فراهم شود.

فعالان این صنعت می‌گویند باید موانع تولید از سر راه تولید کنندگان برداشته شود تا با توان بیشتر اقدام به داخلی سازی قطعات کنند و در صنعت خودرو به خودکفایی کامل برسیم.

آقای سلمان ابراهیمی نژاد عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار گروه صنعت خبرگزاری صدا و سیما، افزود: در سال‌هایی که خودرو قیمت گذاری دستوری شد، زیان خودروسازان افزایش یافته و توسعه محصولاتشان نیز کم شد اکنون که دوباره صحبت از قیمت گذاری دستوری و ورود مجدد شورای رقابت به این عرصه شده است، این زیان بیشتر از گذشته خواهد شد و در مقابل بخش تقاضا مجدد تحریک می‌شود و فرصتی برای افراد فرصت طلب فراهم خواهد شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت با اشاره به راهکار موجود برای سامان دادن به بازار خودرو، گفت: عرضه خودرو در بورس کالا یکی از راهکار‌های درست در به تعادل رسیدن عرضه و تقاضای خودروست؛ فقط تداوم این عرضه باعث می‌شود قیمت‌ها به تعادل برسد و البته باید همان شرایط قبل شامل شرط نداشتن پلاک فعال و ... اعمال شود.

ابراهیمی نژاد افزود: زمانی که عرضه خودرو در بورس کالا تداوم داشته باشد قیمت‌ها به تعادل می‌رسد و بلافاصله افرادی که از این رانت استفاده کردند، محروم می‌شوند و خودرو به مصرف کننده واقعی می‌رسد.

به گفته این کارشناس صنعت خودرو، از دیگر دلایل افزایش زیان خودروسازان، عملکرد ضعیت آنهاست که باعث شده زیان آن‌ها اکنون به 150 هزار میلیارد تومان برسد.

مازیار بیگلو دبیر انجمن قطعه سازان با تاکید بر رفع موانع در صنعت خودرو، افزود: خود تحریمی‌ها از بحث قوانین تا مجوز‌های دست و پا گیر و همچنین شرایطی که برای گرفتن مواد اولیه و ارز مورد نیاز واحد‌های تولیدی گذاشته می‌شود و قوانین متغییر و خلق الساعه، بر این صنعت تاثیر گذاشته است.

بیگلو گفت: لازم است با فرآیند مانع زدایی، فرآیند خود تحریمی داخلی از بین رود که با این اتفاقات می‌توانیم روند مثبت تولید را حفظ کنیم.

در نهایت می‌توان گفت آنطور که کارشناسان صنعت خودرو می‌گویند، رفع موانع تولید در صنعت خودرو، با خروج دولت از قیمت‌گذاری آغاز می‌شود و با حذف جریان جواز خودروسازی، قطعه‌سازی و حذف دخالت‌های مانند الزام به استفاده از قطعه سازان خاص، آزادی فضای کسب و کار را در این صنعت رقم خواهد زد که می‌تواند به رشد اقتصادی منجر شود.