عصر خودرو- پس از توافق برجام و حضور خودروسازان خارجی در کشور انتظار می‌رفت که مذاکرات با سرعت بالایی پیش رود و در چند ماه مذاکره، قراردادهای نهایی امضا شود اما انتخابات امریکا باعث شد تا خارجی‌ها دست به عصاتر حرکت کنند و اکنون که رییس‌جمهور جدید امریکا انتخاب شده این شرکت‌ها باز در انتظار تعیین مواضع ترامپ به سر می‌برند که این موضوع به‌نوعی وضعیت قراردادهای خودرویی را بلاتکلیف کرده است.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، باراک اوباما، رییس‌جمهور امریکا در ژانویه کاخ ریاست‌جمهوری را ترک کرده و قدرت را به دونالد ترامپ می‌سپارد؛ ترامپی که در شعارهای انتخاباتی خود بارها مواضع ضدایرانی خود را اعلام کرده و این موضوع باعث شده سرمایه‌گذاران خارجی ازجمله خودروسازان، چند ماهی پس از آغاز ریاست‌جمهوری ترامپ نیز منتظر بمانند تا پس از اطمینان خاطر از تمکین امریکا از برجام، مذاکرات خود با خودروسازان ایرانی را نهایی کنند. در یک سال گذشته خودروسازان اروپایی بیشترین تمایل را برای سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو ایران نشان داده‌اند به گونه‌ای که تکلیف فرانسوی‌ها مشخص شده اما برخی دیگر ازجمله آلمانی‌ها روند مذاکرات خود را کند کرده‌اند. در حال‌حاضر خودروسازان آلمانی از جمله فولکس واگن که حضورش در ایران مورد استقبال قرار گرفته، سرمایه‌گذاری بالایی در بازار امریکا دارد و بر همین اساس منتظر است تا سیاست ترامپ در برابر ایران مشخص شود و بعد شریک اصلی خود در کشور را انتخاب کند. شرکت نیسان نیز همین رویه را در پیش گرفته بنابراین پیش‌بینی می‌شود در یکی دو ماه آینده قراردادی با این خودروسازان به امضا نرسد.
قراردادهای جدید، شاید 3 ماه دیگر
پیش‌بینی زمان تصمیم‌گیری خودروسازان خارجی برای حضور در ایران دشوار است اما آنطور که یک کارشناس صنعت خودرو می‌گوید این خودروسازان همچنان در تردید به سر برده و برای سرمایه‌گذاری در ایران به نتیجه نرسیده‌اند. به نظر می‌رسد رییس‌جمهور جدید امریکا پس از دریافت قدرت و انجام مذاکره با کشورهای اروپایی و روسیه، مواضع خود در برابر ایران را تغییر دهند که البته این دوره زمانبر است و پیش‌بینی می‌شود شرایط به نفع ایران پیش برود. حسن کریمی‌سنجری اظهار میکند خودروسازانی که سرمایه‌گذاری بالایی در امریکا دارند به‌گونه‌ای عمل خواهند کرد که سرمایه‌گذاری آنها در امریکا به خطر نیفتد زیرا میزان سرمایه‌گذاری این شرکت‌ها در ایران در مقایسه با امریکا بسیار اندک است. بنابراین به نظر می‌رسد این شرکت‌ها تا مشخص شدن سیاست‌های ترامپ منتظر می‌مانند و شاید تا 3 ماه آینده و پایان سال شمسی نخستین نشانه‌های آن مشخص شود.
ایجاد فضایی جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی
آنطور که کارشناسان ایرانی و خارجی می‌گویند، تعهد به برجام لازم‌الاجراست و هرشخصی که رییس‌جمهور امریکا شود، ملزم به رعایت آن خواهد بود بنابراین ترامپ نمی‌تواند از آن سرپیچی کند. به باور عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی برخی مسائل داخلی باعث شده تا خودروسازان خارجی مذاکرات کندی با خودروسازان داخلی داشته باشند. محمدقلی یوسفی در گفت‌وگو با صمت بیان میکند که پس از روی کار آمدن رییس‌جمهور جدید امریکا، اتفاق خاصی رخ نخواهد داد و برخی مشکلات موجود همچون گذشته درونی است. به دیگر سخن اگر شرایطی فراهم شود که سرمایه‌گذاران خارجی برای سرمایه‌گذاری در کشور احساس امنیت کنند بنابراین اینکه چه شخصی رییس‌جمهور امریکا شود، شرایط را تغییر نمی‌دهد زیرا در اروپا و امریکا قوانینی وجود دارد که روسای جمهور بر اساس آن عمل می‌کنند. به گفته این استاد دانشگاه در حال حاضر نگاه اقتصادی به صنعت خودرو وجود ندارد و این موضوع باعث شده کارشناسان اقتصادی که در این صنعت فعالیت داشته و مشاوره می‌دادند، امروز در این صنعت نباشند بنابراین این صنعت به صورت یک بنگاه اقتصادی اداره نمی‌شود و بیشتر نگاه فنی به این صنعت وجود دارد. وی معتقد است که در گذشته سرمایه‌گذاران فرانسوی و ژاپنی به راحتی در کشور جذب شده بودند و اکنون نیز لازم است تمهیداتی اندیشیده شود تا خارجی‌ها بازهم حاضر به سرمایه‌گذاری در کشور شوند. از آنجایی که کشورهای اروپایی و امریکا در رکود اقتصادی به سر می‌برند، می‌توان از آنها به سرمایه‌گذاری در داخل دعوت کرد به گونه‌ای منافع طرف ایرانی و خارجی تامین شود و با انتقال فناوری بتوانیم محصولات داخلی را علاوه بر کشور در بازارهای خارجی نیز عرضه کنیم. یوسفی به این پرسش که اثرگذاری سیاست‌های ترامپ برای تعیین تکلیف خودروسازان خارجی که از یک طرف تمایل به سرمایه‌گذاری در ایران دارند و از طرفی حاضر نیستند امنیت سرمایه‌گذاری‌شان در امریکا به خطر بیفتد، چه زمانی مشخص می‌شود، اینگونه پاسخ می‌دهد: ترامپ فردی است که خارج از نظامی سیاسی به ریاست‌جمهوری امریکا رسیده است بنابراین اگر حرف‌هایی به زبان آورده بدون تجربه سیاسی بوده و ایدئولوژی مشخصی نداشته است. پس از در اختیار گرفتن موقعیت متوجه خواهد شد که از برجام هیچ‌کدام از کشورها ضرر نکرده‌اند بنابراین به نظر نمی‌رسد متفاوت عمل کند. البته امکان دارد در ابتدای کار سختگیری کند اما این روند ادامه خواهد داشت. وی ادامه می‌دهد: انتظار بهبود روند وجود دارد. پس از پذیرفته شدن برجام این انتظار وجود داشت که وضعیت به مرور زمان عادی شود اما اگر قرار باشد روابط با امریکا همچون گذشته باقی بماند و سرمایه‌گذاران دیگر کشورها تمایل به حضور در ایران نداشته باشند، مشکلی رفع نخواهد شد. در شرایط به وجود آمده اروپایی‌ها حاضر به سرمایه‌گذاری در کشور خواهند شد اما ما نیز نباید فرصت را از دست بدهیم و با یک اشتباه بهانه دست دولت امریکا دهیم که اروپایی‌ها را قانع کند تا ارتباط خود با ایران قطع کنند. به باور عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، ایران تمام قوانین را رعایت کرده و یک کشور مانند امریکا حتی اگر بخواهد برجام را برهم بزند، دیگر کشورها را در مقابل خود خواهد دید. بنابراین این رویه به ضرر امریکا تمام خواهد شد. براساس این گزارش، در حال‌حاضر گروه صنعتی ایران‌خودرو با پژو و همچنین گروه خودروسازی سایپا با سیتروئن قرارداد همکاری امضا کرده‌اند. تکلیف رنو نیز برای سرمایه‌گذاری در کشور مشخص شده و این خودروساز فرانسوی با ایدرو تفاهمنامه‌ای امضا کرده است. از همکاری فرانسوی‌ها که بگذریم از آنجایی که خودروسازان دیگر کشورها از جمله آلمانی‌ها و ژاپنی‌ها برای تولید خودرو در کشور تمایل دارند اما این شرکت‌ها از سیاست‌های امریکا تبعیت می‌کنند، به نظر می‌رسد این خودروسازان همچنان جانب احتیاط را حفظ خواهند کرد و روند مذاکرات‌شان به کندی پیش رود. از آنجایی که ترامپ ماه ژانویه قدرت را در دست می‌گیرد بنابراین در سال جاری میلادی تکلیف این قراردادها مشخص نخواهد شد اما پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال شمسی یعنی تا 3 ماه آینده، این خودروسازان نیز با خیالی آسوده از تعهد امریکا در برابر برجام، قراردادهای خود را با خودروسازان داخلی نهایی کنند.
