عصر خودرو- دولت با تعیین تعرفه ۴۵درصدی برای واردات خودرو سیاست حمایت از خودروسازان کشور را درپیش گرفته، این در حالی است که ایران خود را برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی آماده میکند و در این شرایط بر مبنای تحلیل کارشناسان تعیین تعرفه واردات زیانبار خواهد بود.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت ، تعرفه واردات خودرو به طور سالانه تعیین می‌شود و برای سال 95 نیز همانند سال گذشته تعرفه 45درصدی درنظر گرفته شده است. تعرفه دیواری حمایتی است که بازار داخل را در اختیار خودروسازان قرار می‌دهد و شرایط را برای ورود محصولات خارجی به بازار کشور دشوار میکند. تکیه خودروسازان به دیوار تعرفه آنها را از بازار رقابت دور کرده و در این شرایط تحلیلگران بر این باورند تعرفه واردات خودرو باید بر اساس برنامه‌ای مشخص به شکل پلکانی کاهش پیدا کند و خودروسازان باید خود را برای مواجه شدن با بازارهای جهانی و رقابت در این بازار رنگارنگ آماده کنند.
پایش شاخص‌ها در صنعت خودرو
آنطور که یک کارشناس صنعت خودرو می‌گوید دولت باید همراه با شاخص‌هایی مشخص برای خودروسازان برنامه‌ای تعریف کند که برای نمونه تکلیف خودروسازان برای 5 یا 10سال آینده مشخص باشد در طول این سالها نیز شاخص‌ها پایش شود. حسن کریمی‌سنجری اظهار میکند: این برنامه باید شامل توانبخشی ارتقای صنعت خودرو در ساخت داخل و رقابتی کردن قیمت و کیفیت باشد و در این مدت تعرفه از 45درصد به 5درصد کاهش یابد. اگرچه برای صنعت خودرو در افق 1404 هدف‌گذاری‌هایی شده اما به این برنامه انتقادهایی وارد است. نخست آنکه این سند بسیار ایده‌آل بوده و برای اجرا با وضعیت صنعت خودرو کشور همخوانی ندارد. علاوه بر آن جای خالی کارشناسان داخلی خودرو و همچنین مشاوران خارجی در تدوین این سند احساس می‌شود.
وی با بیان اینکه در شرایط فعلی نمی‌توان تعرفه‌ای مشخص برای سال‌های مختلف در صنعت خودرو درنظر گرفت بلکه این تعرفه باید متناسب با برنامه زمانبندی شده و وظایفی مشخص کاهش یابد، تصریح میکند: در حال‌حاضر موضوع عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی مطرح است و شخصیت‌های بزرگی در جهان بر این موضوع تاکید دارند. اگر قرار باشد ایران به این جامعه جهانی بپیوندد این پرسش به میان می‌آید که آیا صنعت خودرو کشور از توان رقابت برخوردار است؟ این صنعت باید در زمانی مشخص برای نمونه 5 تا 7 سال خود را به فضای رقابتی برساند بنابراین در نهایت باید تعرفه برداشته شود. به باور این کارشناس صنعت خودرو تعرفه ایده‌آل برای فضایی توسعه‌یافته صفردرصد است. برای نمونه ترکیه برای واردات خودروهای اروپایی تعرفه‌ای در نظر نگرفته است اما از سویی خودروهای ترک نیز بدون تعرفه به کشورهای اروپایی از جمله فرانسه وارد می‌شود. در این مدل تعامل، فرانسوی‌ها به‌راحتی به ترکیه آمده و به دلیل کمتر شدن قیمت تمام‌شده محصول (پایین بودن حقوق و دستمزد و حضور بسیاری از قطعه‌سازان مادر در ترکیه)، برخی خودروهای خود را در این کشور به تولید می‌رسانند. کریمی‌سنجری معتقد است اگر خودروسازی تصمیم به تولید خودرو در ایران داشته باشد، علاوه بر آنکه برای واردات قطعات به شکل سی‌کی‌دی باید تعرفه پرداخت کند، برای واردات محصول نهایی نیز باید تعرفه بپردازد. وجود تعرفه به‌عنوان معظلی در صنعت خودرو معرفی می‌شود اما حذف ناگهانی آن نیز به زیرساخت‌های لازم نیاز دارد تا در فضای موجود مشکلی به وجود نیاید. تعرفه باید به شکل پلکانی کاهش پیدا کند و توسعه صنعت هم اتفاق بیفتد.
بسترسازی پیوستن به سازمان تجارت جهانی
هنگامی‌که سخن از تعرفه به میان می‌آید از سازمان تجارت جهانی نیز نام‌برده می‌شود. به گفته یک پژوهشگر در صنعت خودرو موضوع تعرفه واردات ارتباط مستقیمی با پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی دارد و در این شرایط تعرفه باید پایین باشد. بهاره عریانی با اشاره به این موضوع که در حال‌حاضر تعرفه 45درصد بوده و از طرفی دیگر شرط داخلی‌سازی 40درصدی برای همکاری با خودروسازان خارجی گذاشته شده است، می‌گوید: این دو مورد از موانع نقض پیوستن به سازمان تجارت جهانی است. برای نمونه چین یکی از کشورهایی است که با داخلی‌سازی این قانون را نقض میکند. به‌طور کلی هر فرآیندی که تجارت بین کشورها را کندتر کند، ممنوع است. وی می‌افزاید: صنعتگران کشور در سال‌های تحریم به فناوری‌های روز دست نیافتند بنابراین از نظر فناوری عقب هستیم. از سویی به‌دلیل تعرفه بالا امکان ورود خودروهای خارجی به کشور کاهش یافته بنابراین بین محصولات داخلی و خارجی رقابت وجود نداشته است و قیمت خودروها به نسبت سطح جهانی رقابتی نیست. به باور عریانی در این وضعیت نتیجه عضویت در سازمان تجارت جهانی به صنعت خودرو آسیب می‌رساند. برای پیوستن به این سازمان دوره‌ای به نام بسترسازی وجود دارد که برنامه‌ریزی‌های لازم برای آماده شدن صنعت خودرو در این دروه انجام می‌شود. اکنون که زمزمه‌های پیوستن به این سازمان به گوش می‌رسد، باید برنامه‌ای میان‌مدت تعریف شده تا براساس آن به خودروسازان فرصت داده شود که به بهبود کیفیت بپردازند و در این مدت تعرفه نیز کاهش یابد. تعرفه در بلندمدت زیانبار است و باید به جای تعرفه ابزار دیگری اندیشیده شود. براساس این گزارش، صنعت خودرو به برنامه‌ای مشخص برای کاهش تعرفه واردات خودرو نیاز دارد تا خودروسازان با کاهش این حمایت‌ها، خود را آماده ورود به بازارهای رقابت جهانی کنند. تا زمانی که تعرفه واردات بالا باشد و خودروهای خارجی به سختی وارد کشور شوند، نمی‌توان انتظار ایجاد بازار رقابتی در صنعت خودرو کشور داشت.
