عصر خودرو- اطلاعات و صورت‌های مالی منتهی به پایان آذر سال جاری سه شرکت خودروساز بزرگ کشور (ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو) که در سایت کدال سازمان بورس منتشر شده نشان از زیان انباشته بیش از ۴۳ هزار میلیارد تومانی سه شرکت یاد شده تا پایان فصل پاییز دارد، این در شرایطی است که زیان تولید نیز در بازه مذکور به مرز ۵/ ۱۶هزار میلیارد تومان رسیده است.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از دنیای اقتصاد، طبق گزارش مالی یاد شده؛ خودروسازان تا پایان شهریور 40هزار میلیارد تومان زیان انباشته را ثبت کرده بودند که این رقم با افزایش 5/ 7 درصدی به 43 هزار میلیارد رسیده است. بر این اساس زیان تولید نیز با در مقایسه با 9 ماهه سال گذشته رشد 36درصدی را نشان می‌دهد.زیان تولید خودروسازان سال گذشته در همین بازه زمانی بیش از 12هزارمیلیارد تومان بود. به این ترتیب در شرایطی خودروسازان در فصل پاییز نیز در مدار زیان دهی قرار گرفتند که شورای رقابت در هفته گذشته تحت فشار سازمان بازرسی و همچنین مسوولان صنعتی کشور با عقب نشینی از آزادسازی برخی محصولات خودرویی بر رویه پیشین این شورا تاکید کرد.
رضا شیوا رئیس شورای رقابت در نشست خبری که در روز پایانی دی برگزار کرد به نوعی آب پاکی را روی دست مدیران خودروساز ریخت و اعلام کرد این شورا با توجه به افت قیمت خودرو برای اینکه رفتاری هیجان انگیز در بازار انجام ندهد مجوزی برای افزایش قیمت خودروسازان در سه ماهه پایانی سال صادر نخواهد کرد. این در حالی است که به گفته شیوا براساس استعلام این شورا از بانک مرکزی نرخ تورم بخشی برای محصولات ایران خودرو و خودروسازی سایپا در بازه زمانی سه ماهه از آخرین مجوز افزایش قیمت ( آبان ماه 99) رشدی حول و حوش 14 درصد را به خود دیده است.
خودروسازان در سال جاری با مجوز وزارت صمت سه بار اقدام به افزایش قیمت کردند این در شرایطی است که تصور می‌شد با روند صعودی قیمتها، از زیان انباشته یا در نهایت از زیان تولید در سال‌جاری کاسته شود، حال آنکه ظاهرا مجوز افزایش قیمت نیز نتوانسته تاثیر زیادی بر زیاندهی تولیدکنندگان داشته باشد. به گفته کارشناسان و فعالان صنعت خودرو زیاندهی تولید تنها با آزادسازی قیمتها قابل تحقق است؛ این در حالی است که این امر مخالفان جدی در دولت و حتی قوه‌قضائیه دارد. به این ترتیب با عقب‌نشینی شورای رقابت از تغییر رویه قیمتگذاری باید در انتظار ضرر و زیان بیشتری از ناحیه تولید در دو ماه پایانی سال و همچنین سال 1400 باشیم. حال سوالی که مطرح می‌شود این است چرا شورای رقابت که چندی پیش مجوزی برای آزادسازی قیمت 18 خودروی کم تیراژ را صادر کرده بود از تصمیم خود برگشته و نه تنها مجوز یاد شده را تا پایان سال به حالت تعلیق در آورده است، بلکه به مدیران خودروساز اعلام کرده آنها تا پایان سال جاری مجوزی برای افزایش قیمت محصولات پرتیراژ تولیدی خود نیز دریافت نخواهند کرد؟ همان‌طور که عنوان شد بخشی از این مساله مربوط به انتقاداتی می‌شود که بعد از مجوز افزایش قیمت محصولات کم تیراژ متوجه شورای رقابت شد. این اقدام شورای رقابت در آن مقطع حتی با مخالفت علیرضا رزم‌حسینی وزیر صمت نیز روبه‌رو شد. رزم‌حسینی این اقدام را باعث افزایش قیمت خودروها در بازار عنوان کرد و آن را ناشی از بی‌تدبیری اعضای شورای رقابت دانسته بود.
در شرایطی که شورای رقابت معتقد است باید از بروز رفتار هیجانی در بازار جلوگیری کرد و بر اساس همین منطق اجازه افزایش قیمت محصولات تولیدی خودروسازان را تا پایان سال تعلیق کرده است به نظر میرسد دود این مساله به چشم شرکتهای خودروساز برود زیرا همان‌طور که رئیس شورای رقابت اعلام کرد تورم‌بخشی خودروسازان حدود 14 درصد است و زمانی که به رغم این تورم به آنها اجازه افزایش قیمت داده نمی‌شود این مساله به آن معنا است که چاه زیان انباشته شرکتهای خودروساز عمیق‌تر خواهد شد.
مدیران خودروساز بارها اعلام کرده‌اند انباشت زیان در شرکتهای تحت مدیریت‌شان تنها یک دلیل دارد و آن اصرار سیاست‌گذار کلان به اجرای سیاست قیمتگذاری دستوری است.
همان‌طور که عنوان شد تغییر زمان قیمتگذاری از سالانه به فصلی در سال جاری و صدور سه مجوز افزایش قیمت از سوی شورای رقابت هر چند نتوانست جلوی حرکت خودروسازان را در جاده زیان بگیرد اما تا حدودی از سرعت حرکت آنها در این جاده کاست. قیمتگذاری فصلی محصولات تولیدی شرکتهای خودروساز این امیدواری را برای مدیران ارشد این شرکت‌ها به وجود آورده بود که تداوم این روند با توجه به کاهش نرخ تورم و کنار رفتن ابرهای تیره از افق آینده اقتصادی کشور شرایط را برای شرکتهای خودروساز به گونه‌ای رقم بزند که آنها بتوانند از چاه زیان خارج شوند. اما این امید با سخنان رضا شیوا در نشست خبری آخرین روز از اولین ماه زمستان تبدیل به سراب شد و به نظر میرسد از حالا قابل پیش‌بینی باشد که شرکتهای خودروساز در صورت‌های مالی که برای سه ماه پایانی سال در سایت کدال منتشر می‌کنند زیان انباشته بیشتری را به ثبت برسانند.
جزئیات زیاندهی خودروسازان
حال سراغ جزئیات زیاندهی سه شرکت بزرگ خودروسازی کشور یعنی ایرانخودرو، سایپا و پارس‌خودرو می‌رویم. سه شرکت یادشده تا پایان آذر در مجموع بیش از 16 هزار و 500 میلیارد تومان زیان تولید را در صورت‌های مالی خود به ثبت رسانده‌اند. در میان این سه شرکت خودروساز ایران‌خودرویی‌ها بیشترین زیان تولید را داشته‌اند که این امر البته به تیراژ بالا و تنوع محصول این شرکت نسبت به سایپا و پارس‌خودرو بازمی‌گردد. صورت‌های مالی ایرانخودرو در ارتباط با وضعیت این شرکت در سه ماهه فصل پاییز که در سایت کدال منتشر شده است، نشان می‌دهد زیان این خودروساز در بخش فروش محصولات تولیدی به بیش از 5 هزار و 700 میلیارد تومان رسیده است. درآمد ایرانخودرو تا پایان آذرماه 99 به بیش از 43 هزار و 700 میلیارد تومان بالغ می‌شود اما این خودروساز بیش از 49 هزار و 500 میلیارد تومان نیز هزینه کرده است. ایرانخودرو تا پایان آذرماه سال‌جاری 326 هزار و 408 دستگاه خودرو تولید کرده و متوسط قیمت محصولات فروخته‌شده توسط این خودروساز حدود 134 میلیون تومان بوده است. اما ایران‌خودرویی‌ها به‌طور کلی چه میزان زیان کرده‌اند؟ صورت‌های مالی این خودروساز نشان می‌دهد این شرکت تا پایان آذرماه زیان تولیدی نزدیک به 11 هزار و 450 میلیارد تومان را در صورت‌های مالی خود درج کرده است. این میزان زیاندهی جمع زیان انباشته بزرگترین خودروساز کشور را به بیش از 25 هزار و 800 میلیارد تومان رسانده است.
آن‌طور که مدیران ارشد ایرانخودرو ادعا می‌کنند و آن را در صورت‌های مالی خود منعکس کرده‌اند، این شرکت در تمام محصولات تولیدی خود با زیان مواجه بوده است. آبی‌های جاده‌مخصوص از ناحیه فروش 240 هزار و 830 دستگاه خودرو از اعضای خانواده پژو بیش از 4هزار و 600 میلیارد تومان زیان کرده‌اند.
متوسط قیمت فروش اعضای این خانواده در صورت‌های مالی ایرانخودرو 77 میلیون و 300 هزار تومان درج شده است. فروش خانواده سمند نیز برای ایران‌خودرویی‌ها همراه با ضرر بوده است. آبی‌های جاده‌مخصوص تا پایان آذر 99 در مجموع 40 هزار و 439 دستگاه از اعضای خانواده سمند را به فروش رسانده‌اند و از محل فروش این تعداد دستگاه خودرو حدود هزار و 176 میلیارد تومان ضرر کرده‌اند. متوسط قیمت خودروهای فروخته‌شده از خانواده سمند در حدود 74 میلیون و 500 هزار تومان بوده است. دنا و رانا دو محصول دیگری هستند که با ضرر توسط این خودروساز به فروش رسیده‌اند. زیان ایران‌خودرویی‌ها از ناحیه فروش 29 هزار و 892 دستگاه دنا بالغ بر 33 میلیارد و 300 میلیون تومان می‌شود. فروش 8 هزار و 557 دستگاه رانا نیز بیش از 164 میلیارد تومان زیان به این خودروساز تحمیل کرده است. تولید دانگ‌فنگ در ایرانخودرو متوقف شده است اما این خودروساز از ناحیه فروش 107 دستگاه از این محصول مونتاژی چینی تا پایان آذرماه زیانی در حدود 5میلیارد تومان را تحمل کرده است. خودروسازی سایپا به‌عنوان دومین خودروساز بزرگ کشور زیانی در حدود 672میلیارد و 550 میلیون تومان را از محل اختلاف «مبلغ فروش» با «مبلغ بهای تمام‌شده» در صورت‌های مالی خود مربوط به سه ماهه سوم سال‌جاری ثبت کرده است. اما زیان تولید نارنجی‌های جاده‌مخصوص که در صورت‌های مالی آنها تا پایان آذرماه 99 نیز منعکوس شده، بیش از 3 هزار و 850 میلیارد تومان است و این میزان زیان جمع زیان انباشته این خودروساز را تا پایان آذر 99 به بیش از 13هزار میلیارد تومان می‌رساند. سری به جزئیات زیاندهی سایپا می‌زنیم.
نارنجی‌های جاده‌مخصوص از ناحیه فروش 136 هزار و 991 دستگاه تیبا بیش از 900 میلیارد تومان زیان دیده‌اند. در حالی‌که تولید پراید سواری متوقف شده است و سایپایی‌ها تنها تولید و فروش مدل وانت آن (پراید151) را در دستور کار دارند، صورت‌های مالی ارائه شده توسط مدیران این خودروساز به سازمان بورس تا پایان آذرماه امسال نشان می‌دهد از فروش 68 هزار و 917 دستگاه خودرو از اعضای خانواده پراید بیش از 19 میلیارد تومان زیان متوجه دومین خودروساز بزرگ کشور شده است. حال به سراغ پارس‌خودرو می‌رویم، این خودروساز به‌رغم سود بیش از 72 میلیارد و 800 میلیون تومانی که از اختلاف «مبلغ فروش» و «بهای تمام‌شده» به حساب این خودروساز واریز شده است اما همچنان زیان تولیدی در حدود هزار و 248 میلیارد تومانی را در صورت‌های مالی خود تا پایان آذرماه به ثبت رسانده است. این میزان زیان، جمع زیان انباشته پارس‌خودرویی‌ها را به بیش از 4 هزار و 110 میلیارد تومان می‌رساند.بهای تمام‌شده در تولید تمام محصولات حاضر در سبد محصولاتی سومین خودروساز بزرگ کشور بیش از قیمت فروش آنها بوده است. پارس‌خودرویی‌ها از ناحیه فروش 4 هزار و 255 دستگاه محصولات گروه S200 (ساینا) نزدیک به 11 میلیارد تومان زیان کرده‌اند. این خودروساز که پیشتر برای خودروسازی سایپا شرکت مادر خود پراید را مونتاژ می‌کرد همچنان زیان مونتاژ این محصول را در صورت‌های مالی خود درج میکند. سومین خودروساز بزرگ کشور از ناحیه مونتاژ 23 هزار و 702 دستگاه پراید نزدیک به 67 میلیارد و 500 میلیون تومان زیان دیده است. پارس‌خودرویی به‌رغم اینکه محصولات گروه Q200 را هم در سبد محصولاتی خود دارند اما در صورت‌های مالی خود در مقابل ردیف این خودرو خط تیره قرار داده‌اند و مشخص نیست چه تعداد از محصول را تا پایان آذر ماه تولید کرده‌اند و از این محل آیا سود کرده‌اند یا همانند سایر محصولات تولیدی این خودروساز تولید گروه Q200 نیز با زیان همراه بوده است.
