براساس اطلاعات به دست آمده از وزارت صنعت تخلف واردات خودرو در سه بخش قابل تفسیر است. یک بخش از تخلف مربوط به جابه‌جایی کالا است. یعنی واردکننده در گذشته درخواست واردات کالای دیگر را داده بود اما با افزایش قیمت خودرو در مدت ممنوعیت واردات خودرو، نوع کالا را به خودرو تغییر داده است.

نوع دوم تخلف مربوط به جابه‌جایی زمان است. به نحوی که واردات برای فرد امکانپذیر شود. سومین رویه‌ای که در بین 274 تخلف سهم بیشتری داشته است، مربوط به گرفتن کد 8 رقمی بوده است. به این شکل که ثبت سفارش همزمان با توقف واردات خودرو صورت گرفته است. افراد با رانت یا پرداخت پول به سودجویان، دسترسی غیرقانونی به سامانه ثبت سفارش خودرو پیدا کردند و توانستند با واریز پول، کد 8 رقمی که امکان واردات خودرو را به آنها می‌داد، وارد کنند.

3 گروه متخلف

تخلف هم توسط سه گروه اتفاق افتاده است. گروه اول؛ نمایندگان رسمی واردکنندگان خودرو هستند، گروه دوم نمایندگان غیررسمی که 3 درصد حق خدمات پس از فروش برای نمایندگی را واریز کردند و سومین گروه اشخاص حقیقی و حقوقی هستند که از 12 دیماه سال 95 واردات خودرو توسط آنها ممنوع شده بود.

طبق گفته غلامحسین محسنی اژه‌ای، معاون اول و سخنگوی قوه قضائیه ایران، پنج نفر از مقامات وزارت صنعت، از جمله یک مدیرکل در ارتباط با ثبت «غیرقانونی» سفارش خودرو بازداشت شده‌اند. اما نکته مهم آن است که به جز یک واردکننده که تعداد زیادی خودرو ثبت سفارش کرده است سایر واردکنندگان و مدیر شرکت بازداشت نشده‌اند.

مجتبی خسروتاج رئیس سازمان توسعه تجارت  در گفت و گو با «ایران» درباره تخلف‌های صورت گرفته در موضوع واردات خودرو، گفت: تمام کسانی که در لیست ثبت سفارش دهندگان خودرو‌های وارداتی هستند، تخلف کردند و مراجع قضایی با آنها برخورد خواهند کرد. لیست متخلفان واردکننده خودرو که منتشر شده کامل است و هیچ مجموعه‌ای از قلم نیفتاده است. این لیست توسط حراست وزارت صنعت، معدن و تجارت کشور تهیه شده است.

از آنجا که لیست متخلفان واردکننده خودرو زیاد بود نتوانستیم آن را در این فضای کم چاپ کنیم. لذا خوانندگان روزنامه ایران با مراجعه به سایت روزنامه ایران می‌توانند لیست متخلفان را ملاحظه کنند.

البته این روزها مسئولان قوه قضائیه اسم این تخلف را جعل گذاشتند و می‌گویند این اقدام تخلف محسوب نمی‌شود.

وی در مورد اینکه برخی از واردکنندگان خودرو نسبت به لیست ارائه شده، معترض هستند و می‌گویند واریز همزمان با ممنوعیت ثبت سفارش خودرو بوده است، گفت: تا زمانی که کارمزد بابت ثبت سفارش صورت گرفته، واریز نشود، آن ثبت سفارش به رسمیت شناخته نمی‌شود. لذا این صحبت واردکنندگان با کارکرد سایت ثبت سفارش خودرو مغایرت دارد و قابل قبول نیست.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه 300 خودروی خارجی که به صورت غیرقانونی وارد شده بودند پلاک نشدند، اظهار داشت: خودروهای تحویل داده شده به مردم هیچ مشکلی ندارند. اما واردکنندگان به صورت کامل مقصر هستند و باید پاسخگوی تخلف خود باشند.

در این میان محمد شریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه وزارت صنعت 4 بار تأکیدات لازم را به وزارت اطلاعات برای تخلفات ثبت سفارش اعلام کرد، گفت: به صورت همزمان نامه‌نگاری‌ها برای اطلاع‌رسانی از این تخلف به سازمان تعزیرات حکومتی، سازمان حمایت و حتی مراجع قضایی ارائه شد. علاوه‌بر این نامه‌نگاری‌های لازم برای ممنوعیت شماره‌گذاری این خودروها انجام شد. البته گمرک هم به ما اعلام کرده که از مجموع 6481 خودرویی که در ثبت سفارش آنها تخلف انجام شده حدود 4547 دستگاه از این خودروها نه اظهار و نه وارد شده‌اند. همچنین اعلام کرده‌اند که 1934 خودرو وارد کشور شده که براساس اعلام واحدهای شماره‌گذاری بیش از 300 دستگاه از این خودروها هنوز پلاک نشده است.

وی همچنین در ابلاغیه‌ای سازمان توسعه تجارت را ملزم کرد، خدمات الکترونیکی ثبت سفارش به طور دائم توسط یک کارشناس فنی رصد شود تا هرگونه حفره امنیتی، امکان تقلب و سوء‌استفاده از بین برود.

وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: این اتفاق که به هر دلیلی از سوی کاربران، کارمندان و واردکنندگان صورت گرفته، اتفاق خوبی نبوده است، چه در این دولت یا آن دولت انجام شده باشد، به همین دلیل از محضر شریف مردم ایران عذرخواهی می‌کنم و امیدوارم با تمهیداتی که اندیشیده شده است، این فساد به صفر میل کند و روش‌های ما مؤثر باشد.

مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در گفت و گو با «ایران»  در ابتدای صحبت‌هایش به تاریخی اشاره کرد که شروع تخلف‌ها با آن ثبت شد. به اعتقاد او اگر ممنوعیت‌ها به این شکل صورت نمی‌گرفت اکنون موضوع تخلف در واردات خودرو و اعتراضات مردمی روبه‌روی نمایندگی شرکت‌های واردکننده خودرو تیتر خبری رسانه‌های داخلی و خارجی نمی‌شد و دولت باید مسئولیت این تخلف را بپذیرد.

وی گفت: 12 دیماه سال 95 واردات خودرو توسط اشخاص حقیقی و حقوقی غیرنمایندگی ممنوع شد. این امر در ابتدا شکایت‌های متعددی داشت ولی متأسفانه دولت نپذیرفت. بعد از آن از اول تیرماه با بهانه اینکه سایت ثبت سفارش خودرو باید به روز شود، سایت قفل شد و در نهایت 24 تیرماه مشخص شد که با هدف ممنوعیت و بررسی دستورالعمل واردات خودرو، ثبت سفارش بسته شده است. در زمانی که سایت برای واردکنندگان بسته بود، برخی‌ها به آن دسترسی داشتند و درخواست خود را ثبت کردند. لذا نمایندگی‌های رسمی غیررسمی واردات خودرو را انجام دادند. البته برخی از واردکنندگان لیست ارائه شده را قبول ندارند و می‌گویند مدارکی دارند که نشان می‌دهد ثبت سفارش‌های آنها غیرقانونی نیست. قرار است امروز این موضوع در انجمن واردکنندگان خودرو بررسی شود.

وی با بیان اینکه شرکت‌های واردکننده خودرو 16 هزار و 700 خودرو به مردم تعهد دارند، خاطرنشان کرد: از ساعتی که لیست واردکنندگان متخلف عنوان شده است، مردم روبه‌روی نمایندگی‌ها ایستادند و خواهان خودروهایی هستند که ثبت‌نام کردند.