به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»، اما همین توضیحات کوتاه در مورد هر سه نوع مقدمه قابل نوشتار کافی است تا پیش‌زمینه‌ای از خودرویی که قصد داریم در موردش بنویسیم، در ذهن شما شکل بگیرد. در مطلب پیش‌رو، شرحی از ملاقات با جیپ سیمرغ مونتاژ ایرانی که شبیه به یک نسخه خاص از جیپ گلادیاتور بازسازی شده و یا به بیان دیگر، سیمرغ افسانه‌ای که در لباس گلادیاتورها رخ‌نمایی می‌کند را خواهید خواند.

گلادیاتور را بشناسید
تقریبا 2 سال پیش از اینکه جیپ در سال 1965 میلادی با وانت‌بارهای خانواده ویلیز خداحافظی کند، نسل تازه‌ای از پیک‌آپ‌ها را بر اساس اتاق SJ به بازار عرضه کرد که از نظر ابعاد بزرگ‌تر از خانواده ویلیز بودند. پلت‌فرم SJ عضوی از خانواده یا همان لاین‌آپ‌FSJ ا(Full Size Jeep) بود که شامل واگونیر، گرند واگونیر، چروکی، گلادیاتور، سری J و... می‌شود و همانطور که در بالاتر نیز گفته شد، وانت‌باری که قرار است در این صفحه مورد بررسی قرار دهیم نیز در همین زمره قرار می‌گیرد. در واقع ابعاد بزرگ، بدنه مجزا از شاسی (اصطلاحا Body on frame)، موتورهای حجیم با توان دینامیکی بالا و در نهایت سواری راحت مهم‌ترین صفات این سری از محصولات جیپ بودند که این مشخصات در قیاس با خانواده ویلیز، یک انقلاب در برند خودروسازی Jeep محسوب می‌شد؛ همچنین استفاده از امکانات رفاهی بیشتر، طراحی داخلی و ارگونومی بهتر کابین و مسائلی از این قبیل موجب این شد که امروزه از واگونیر یا به طور کلی خانواده SJ به عنوان نخستین SUV لوکس دنیا نام ببریم. هرچند که واگونیر عرضه‌شده به ایران که تحت عنوان جیپ آهو شناخته می‌شود به دلیل کاهش هزینه‌های ساخت دستخوش پاره‌ای از تغییرات در سطح امکانات شد و به همین خاطر تنها در صورت مشاهده یک واگونیر مونتاژ مبدأ دست‌نخورده متوجه این قضیه خواهید شد. اما از قضیه اصلی دور نشویم؛ گلادیاتور، سیمرغ یا سری J به عنوان پیک‌آپ ساخته‌شده بر اساس پلت‌فرم SJ شناخته می‌شود که در ظاهر و حتی برخی از مشخصات فنی، شباهت‌های فراوانی به برادرانشان واگونیر و چروکی دارند. اما چرا سه نام؟! در واقع این پیک‌آپ در ابتدا (یعنی سال 1962) با عنوان «Gladiator» ‌روی خط تولید جیپ قرار گرفت و سپس در سال 1971 میلادی تصمیم بر آن شد که نام این سری از محصولات به سری J تغییر پیدا کند. در نتیجه پیک‌آپ‌های سری SJ تولید شده از سال 1972 الی 1988 تحت عنوان سری J شناخته می‌شوند. طبق شواهد موجود، این پیک‌آپ از اوایل دهه 50 شمسی در ابتدا به صورت وارداتی به بازار کشور عرضه شد و سپس با آماده‌شدن زیرساخت‌های مونتاژ چند ماه بعد ‌روی خط تولید شرکت پارس‌خودرو (که پیش از آن تحت عنوان شرکت سهامی جیپ در ایران فعالیت می‌کرد) قرار گرفت و از آنجا که این خودروساز از بدو شروع به فعالیت عادت به انتخاب اسامی ملموس‌تر برای خودروهایی که به ایران عرضه می‌کرد داشت، گلادیاتور یا همان جیپ سری J در بازار ایران «سیمرغ» نام گرفت.

اتاق‌های مختلف این پیک‌آپ
این پیک‌آپ در طی سالیان تولیدش دستخوش تغییرات ظاهری فراوانی شده بود. در واقع نسخه اصلی گلادیاتور با جلوپنجره مربعی‌شکل در وسط و چهار چراغ جدا از جلوپنجره شناسایی می‌شود که البته این جلوپنجره ‌روی نخستین سری از واگونیر نیز نصب شده بود. همچنین این نمونه دارای سپرهای کوتاه، چراغ خطرهای دایره‌ای‌شکل و بچه‌گلگیرهای متصل به گلگیر است که در کل نمایی بسیار کلاسیک و دهه شصتی دارد. گلادیاتور در دهه 60 میلادی در نسخه‌هایی متفاوت به بازار عرضه می‌شد که J200 از فاصله محورهای کوتاه بهره می‌برد و تا سال 1965 ‌روی خط تولید قرار داشت. J2000 و J300 نیز از فاصله محور بلند بهره می‌بردند و در نهایت J3000 و J4000 نخستین نمونه‌هایی بودند که با فاصله بین دو محور بلندترِ 3.3 متری به بازار عرضه می‌شدند. همچنین لازم به ذکر است که گلادیاتور در دو نسخه دیفرانسیل عقب یا دو‌دیفرانسیل (با اکسل عقب چهار‌چرخ آپشنال!) قابل سفارش بود و جیپ چند نوع اتاق بار مختلف برای آن ارائه می‌کرد. اما با ورود به دومین سال از دهه 70 میلادی و خداحافظی با عنوان «گلادیاتور»، پیک‌آپ جیپ (که در بسیاری از بازارها تحت عنوان Jeep pickup شناخته می‌شد!) با دو نسخه J2000 و J4000 تا سال 1973 ‌روی خط تولید قرار داشت و سپس از سال 1974 تا 1988، دو مورد J10 و J20 بودند که سبد پیک‌آپ‌های جیپ را تشکیل می‌دادند. در واقع J10ها دو نسخه با فاصله محور بلند و کوتاه داشتند و ظرفیت بارگیری آن نیم تن اعلام شده بود. اما سری J20 که تنها با فاصله بین دو محور بلند تولید می‌شد، ظرفیت بارگیری مجاز سه‌چهارم تُن را داشت و به غیر از این، با گیربکس بزرگ‌تر (برخوردار از ضرایب قدرتی‌تر) دیفرانسیل کلاچدار عقب و لگن بزرگ به چشم می‌خورد. پارس خودرو هم در طی چند سالی که سیمرغ را ‌روی خط تولید داشت، نسخه‌های متفاوتی از این خودرو را به بازار عرضه کرد که در این بین نمونه‌های تک‌کابین، دو‌کابین، اتاق کوتاه، اتاق بلند و... به چشم می‌خورد اما امروزه بیش از 95 درصد از سیمرغ‌های سالم از نوع تک‌کابین با فاصله محور بلند هستند که از اواخر دهه 50 شمسی تا اواسط دهه 60 به بازار عرضه می‌شدند و طبق شواهد موجود، با توجه به فاصله بین دو محور، بهره‌گیری از دیفرانسیل کلاچدار دانا 60 در عقب و توپی‌های 8 پیچ، عمده سیمرغ‌های موجود در کشور از نوع J20 هستند. هرچند که با وجود ظرفیت سه‌چهارم تن، بسیاری از افراد خبر از حمل 5 تُن بار با این خودرو داده‌اند!
کمی از بحث فنی
همانطور که در بالاتر گفته شد، عمده سیمرغ‌های موجود در ایران از نوع J20 بوده که علی‌رغم وجود چندین گزینه 6 و 8 سیلندر برای این پیک‌آپ، پارس خودرو سیمرغ را با موتور 258 اینچ مکعبی AMC به بازار کشور عرضه کرد. در واقع این پیشرانه 6 سیلندر خطی که حجمی معادل 4.2 لیتر دارد، موتوری مشترک با جیپ آهو (واگونیر) و چروکی چیف‌های 6 سیلندر موجود در ایران است که پیشرانه‌ای نسبتا کم‌استهلاک و با گشتاور کافی (نزدیک به 290 نیوتن‌متر) محسوب می‌شود. بدین ترتیب با توجه به بهره‌گیری از دیفرانسیل‌های قدرتی (دانا 44 در جلو و دانا 60 کلاچدار در عقب) و گیربکس قدرتی، سیمرغ خودرویی پر‌زور به شمار می‌آید که جدای از قابلیت باربری بسیار خوب و ایده‌آل، در صورت بهره‌گیری از تایرهای مناسب، یک آفرودر قابل نیز هست که گیربکس کمکی آن با قابلیت انتخاب از بین سه وضعیت دو‌چرخ، چهار‌چرخ سبک و چهار‌چرخ سنگین، جای مانور خوبی را برای شما فراهم می‌سازد. البته لازم به ذکر است که سیمرغ نیز همچون بسیاری از خودروهای آمریکایی مونتاژ‌شده در ایران دارای دو نسخه آمریکایی و کانادایی است که نمونه‌های آمریکایی تنها مربوط به دهه 50 هستند و با جلوپنجره چراغ گرد شناخته می‌شوند اما در دهه 60، منحصرا نمونه‌های کانادایی که با جلوپنجره‌های چراغ مستطیلی شناسایی می‌شوند، در بازار فروخته شدند. نمونه‌های کانادایی در بخش سرسیلندر تغییراتی نسبت به آمریکایی‌ها دارد و پوسته موتور آن نازک‌تر است؛ همچنین میل‌لنگ کانادایی اندکی سبک‌تر بوده و لیور گیربکس کمک آن در کنار پای راننده (به جای سمت راست کنار شاگرد) قرار گرفته است.
یک نسخه خاص؛ یک بازسازی خاص!
شاید کمتر کسی در ایران به بازسازی یک خودروی پیک‌آپ بپردازد اما زمانی که سخن از الگوبرداری از یک نسخه خاص و آماده‌سازی خودرو بر اساس نمونه‌ای کمیاب پیش می‌آید، داستان عوض می‌شود. در واقع مالک خوش‌ذوق این خودرو آقای «اشکان عبداللهی» که از همکاری صمیمانه ایشان در تهیه این گزارش تشکر می‌کنیم، یک دستگاه سیمرغ 1365 نه‌چندان سالم را خریداری کرده تا این وانت‌بار دوست‌داشتنی را از نظر ظاهر به نسخه Honcho شبیه کند و این پروسه در حدود 4 ماه به طول انجامیده است. اما پیش از اینکه خواسته باشیم نیم‌نگاهی به روند بازسازی و زیر و بم این خودرو بیندازیم، ببینیم که ‌هانکو چیست؟! در طی دهه‌های 70 و 80 میلادی، جیپ سری J چند تریم پکیج خاص داشت که با قیمتی بالاتر و برای مشتریان خاص‌پسندش ارائه می‌شد. این نسخه‌ها اصولا از نظر تریم‌رنگی، تودوزی، امکانات، سپرها و نکات دیگر با نمونه‌های فابریک تفاوت‌هایی داشتند.‌ هانکو (Honcho) نیز یک تریم پکیج برای سری J پیک‌آپ است که در حد فاصل بین 1976 الی 1983 میلادی به بازار عرضه می‌شد و هرچند که مشخصه‌های این نسخه برای هر سال با سال دیگر متفاوت بود اما تقریبا تمامی‌ هانکوهای تولید شده از خطوط و طرح طلایی رنگ بغل بدنه و تودوزی Levi’s بهره می‌بردند. لازم به ذکر است که عمده ‌هانکوهایی که طی این 7 سال به بازار عرضه شدند از نوع «اسپرت ساید» با اتاق بار پله‌دار و J10 اتاق کوتاه بودند؛ هرچند که گفته می‌شود تعداد نسبتا محدودی از J20 نیز با این تریم روانه بازار شد. همچنین باید به این موضوع نیز اشاره کرد که در سال‌های 1977 الی 1979 نسخه
Golden Eagle نیز از این خودرو به تولید رسید که خریداران می‌توانستند یک بیسیم CB Radio نیز برای آن سفارش دهند. اما خودرویی که ما در اختیار داریم همانطور که گفته شد طبق سلیقه مالک شبیه به نسخه Honcho درآمده است. رنگ مورد استفاده ‌روی آن از کاتالوگ‌های موجود از این خودرو به اقتباس گرفته شده و همچنین استیکر طلایی رنگ مخصوص Honcho با مدل‌سازی کامپیوتری بر اساس تصاویر موجود، در داخل کشور ساخته شده است. رینگ‌های قرار گرفته در زیر این خودرو مربوط به چروکی چیف بوده و هرچند که عمده‌ هانکوهای موجود در دنیا ازجلوپنجره چراغ گرد (که در ایران به جلوپنجره آمریکایی مشهور است) بهره می‌برند، اما با توجه به کانادایی‌بودن این خودرو، مالک تغییری در رخ اصلی آن ایجاد نکرده ‌و سیمرغ مورد بحث با جلوپنجره چراغ مستطیلی (که البته در بسیاری از ‌هانکوهای موجود در دنیا از همین جلوپنجره استفاده شده است) رخ‌نمایی می‌کند. در بخش عقب نیز شاهد چوبکاری بسیار باسلیقه و دقیق جای بار خودرو هستیم که به منظور حفظ زیبایی و سلامتش با یک چادر برزنتی ضد آب که با دو زیپ در طرفین باز و بسته می‌شود، پوشیده شده است. همچنین در قسمت بار خودرو یک صندوق چوبی تعبیه‌شده که می‌تواند نگهدارنده وسایل مورد نیاز باشد و با توجه به بهره‌گیری از حلقه قفل، نگرانی خاصی از بابت به سرقت رسیدن اشیا وجود ندارد. به غیر از اینها، در داخل کابین نیز سعی شده تا تودوزی شبیه به نمونه Levi’s انجام شود و با توجه به چرم‌شدن روکش فوقانی داشبورد و غربیلک فرمان، فضای داخلی خوبی برای این خودرو فراهم شده است.

ختم کلام
در پایان باید گفت که روند بازسازی یک خودرو‌ قدیمی پیش از هرچیز به صبر و حوصله و بعد از آن مشخص‌کردن این تکلیف که یک خودرو‌ کاملا فابریک و مشابه کارخانه می‌خواهید یا یک خودرو‌ خاص، بستگی دارد. قاعدتا خودرویی که طبق سلیقه مالک دستخوش تغییراتی در ظاهر یا حتی بخش فنی شده باشد نسبت به یک خودروی کاملا فابریک از نظر ارزش کلاسیکی دچار افت خواهد شد اما زمانی که قرار باشد یک خودرو بر اساس نسخه‌ای خاص که در زمان تولید به بازار عرضه شده است، این تغییرات را انجام دهید، داستان اندکی متفاوت خواهد بود. خصوصا زمانی که قرار به احیای یک خودروی نه‌چندان پرطرفدار (به عنوان یک کلاسیک ارزشمند) با نهایت سلیقه باشد!

نوشته و عکس: معید حمیدی