بررسی پروسه طراحی و ساخت نسل اول مزدا MX-5 میاتا؛ به نام ژاپن، با طعم انگلیسی‌ به کام جهان!

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»،  به‌تازگی تصاویر جالبی از پروسه طراحی و ساخت این خودرو که نزدیک به 10سال به طول انجامیده منتشر شده که بد نیست با نیم‌نگاهی به آنها، با فلسفه وجودی و نکات جالب طراحی میاتا آشنا شویم.

پا در جای پای بریتانیایی‌ها
از اواخر دهه 70 میلادی بود که محصولات انگلیسی همانند ترایمف، ام‌جی، آستین هیلی و لوتوس به طور کلی از بازار رودسترهای کوچک رخت بربستند و حتی به جز لوتوس، بقیه برندهای مذکور به تدریج ورشکست شدند. خلأ به وجود آمده در بازار توسط‌ هاچ‌بک‌های سریعی همانند فولکس واگن گلف GTi و رنو 5 آلپین پر شد. مزدا از سال 1979 تصمیم داشت تا با توجه به موفقیت مدل RX-7، یک خودرو اسپرت کوچک برای تکمیل این مدل روانه بازار کند. پروژه P729 در همان سال با هدف ساخت یک رودستر کوچک و مناسب برای بازار آمریکا و جهان آغاز شد. از همان ابتدا معیار مدیران مزدا برای ساخت یک خودرو اسپرت سبک، محصولات بریتانیایی دهه 60 میلادی بود. برای همین کار، تحقیق و بررسی روی نکات بارز و جذاب ترایمف اسپیتفایر، آستین هیلی اسپرایت، MG Midget و لوتوس Elan آغاز شد. از هر یک از این خودروها یک دستگاه خریداری شده، به خود کمپانی تحویل داده شد. علاوه بر این، تحقیقات گسترده‌ای پیرامون سنجش نیازهای بازار آمریکا و همچنین موارد مربوط به زیبایی‌شناسی آغاز شد. از سال 1982، پروسه طراحی پیش‌نمونه‌ها کلید خورد. در این دوره چندین استودیو مشغول طراحی شدند که استودیو واقع در توکیو، استودیو اصلی مزدا در هیروشیما و استودیو آمریکای این شرکت اصلی‌ترین مراکز طراحی بودند.
هدف بازار آمریکا
مرکز توکیو مشغول طراحی یک خودرو اسپرت موتور وسط و دیفرانسیل عقب شد. قرار بود تا مزدا چیزی شبیه به تویوتا MR-2 را نیز مد نظر قرار دهد. استودیو هیروشیما مبنای کار را ‌روی یک پلت‌فرم موتور جلو و دیفرانسیل جلو قرار داد که می‌توانست از نظر هزینه طراحی و تولید بسیار به‌صرفه باشد. استودیو آمریکایی واقع در کالیفرنیا اما طرح سنتی دیفرانسیل عقب، موتور جلو را در دستور کار قرار داد. در نهایت در سال 1984 هر یک از این استودیوها یک طرح نهایی در دست داشتند که می‌توانست در صورت تایید، روانه خط تولید شود. طرح استودیو توکیو بسیار تیز و پر از خطوط شکسته بود و دقیقا تداعی‌کننده یک خودرو اسپرت مدرن دهه هشتادی بود. طرح نهایی هیروشیما بسیار محافظه‌کارانه و پر از قوس‌هایی بود که یادآور خودروهای اسپرت قدیمی بودند و طرح استودیو کالیفرنیا هم ترکیبی از این دو بود. در نهایت هر سه استودیو ماکت گلی طرح نهایی خود را ساختند و در ماه آگوست همان سال، در مرکز اصلی طراحی مزدا به نمایش گذاشتند. با وجود آنکه طرح توکیو بسیار جذاب و فضایی بود و طرح هیروشیما هم بسیار واقع‌گرایانه بود، مدیران مزدا شیفته ظاهر دوست‌داشتنی و اصطلاحا Retro طرح کالیفرنیا شدند. ترکیب چراغ‌های مخفی‌شونده در کنار جلوپنجره‌ای که بسیار شبیه به لبخندی زیبا بود و فرم کلی بدنه، همه و همه در حقیقت یادآور لوتوس Elan بودند. طرح کالیفرنیا مشهور به Duo 101 به عنوان طرح برتر انتخاب شده، مراحل نهایی ساخت و طراحی آن آغاز شد.

نهایی شدن طرح
مدیران مزدا طرحی را انتخاب کرده بودند که از نظر ظاهری، المان‌هایی قدیمی و نوستالژیک داشت. عزم مسئولان این شرکت برای ساخت یک محصول تماما نوستالژیک و وفادار به اصول اساسی جزم شد. به همین جهت و با توجه به ایده اولیه استودیو کالیفرنیا، همزمان با تکمیل پروسه طراحی، پلت‌فرمی دیفرانسیل عقب و موتور‌جلو در دست طراحی قرار گرفت. در این دوره طرح نهایی بدنه خودرو چندین بار دچار بازبینی قرار گرفت. با توجه به تغییر کلیت زبان طراحی مزدا در این دوران و روند رو به رشد افزایش منحنی‌ و زوال تدریجی خطوط تیز در طراحی خودروها، بیشتر خطوط تیز و صاف بدنه نیز به تدریج گردتر شدند. علاوه بر این، مهم‌ترین نکته‌ای که نظر مدیران مزدا را به خود جلب کرده بود، یعنی شباهت دوست‌داشتنی مزدا میاتا به نسل اول لوتوس Elan، سبب شد تا طراحان به سمت افزایش این شباهت بروند. در مرحله بعدی پیش‌نمونه‌های تقریبا نهایی‌شده در تست‌هایی گروهی با محصولات دیگر مزدا همانند RX-7 و همچنین رقبایی همانند تویوتا و هوندا به صورت مخفیانه شرکت کردند و نقاط ضعف و قدرت پیش‌نمونه‌ها شناسایی شد. در این میان اما اصلی‌ترین مقایسه‌ها باز هم بین مزدا میاتا و محصولات کلاسیک بریتانیایی انجام شد. باز هم چند دستگاه ترایمف، فیات X1/9، لوتوس و MG به استودیو آورده شدند تا در مراحل نهایی طراحی نیز مدنظر قرار گیرند. در نهایت طرح نهایی MX-5 در سال 1986 آماده شد و به تدریج تست نهایی روی آن صورت گرفت. معرفی میاتا در سال 1989 و استقبال همگانی از همان سال سبب شد تا سنجش درست مدیران مزدا از نیاز بازار و همچنین یافتن دقیق تمامی نقاط قوت رقبا و اجداد خودروهای اسپرت مدرن، اثبات شود.

در حاشیه تصویر لوتوس Elan به عنوان الهام بخش اصلی طرح کالیفرنیا دیده می‌شود و در پایین هم پلت‌فرم در حال تست مزدا در پوشش یک هوندا

طرح نهایی میاتا که قرار شد بدون تغییر در سراسر جهان عرضه شود

تست پیش نمونه میاتا در کنار اسپیتفایری که به نوعی الهام بخش عملکرد فنی این خودرو بود و به طور مستمر در استودیو طراحی نیز حضور داشت

مراحل نهایی شدن طرح مزدا در اواخر سال 1988

3 طرح نهایی 3 استودیو به ترتیب از چپ به راست طرح موتور وسط توکیو، طرح موتور جلو دیفرانسیل عقب کالیفرنیا و طرح دیفرانسیل جلو هیروشیما

طرح‌های اولیه در اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 میلادی به شدت فضایی بوده، رنگ و بوی دهه 80 میلادی داشتند