عصر خودرو- شرط صادرات ۳۰درصدی خودروهای تولید مشترک با خودروسازان خارجی، خودروسازان کشور را به جهش صادرات خودرو خوش‌بین کرده و در این شرایط برخی کارشناسان معتقدند بخشی از بازار هدف صادراتی خارجی‌ها، کشورهایی در منطقه است که ایران از نظر سیاسی با آنها رابطه‌ای ندارد.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت ، در قراردادهای خودرویی که به امضا رسیده، فرانسوی‌ها پیشتاز بوده‌اند و همکاری آنها با خودروسازان کشور قطعی شده است، بنابراین محصولات مشترک با شرکت‌ها زودتر به بازار ایران و دیگر کشورها صادر خواهد شد. در همین‌حال برای وظیفه صادراتی که به عهده این شرکت‌ها گذاشته شده، یک پرسش مطرح می‌شود که مقصد صادرات آنها کدام کشورها خواهد بود.
آنطور که اعداد و ارقام نشان می‌دهد و حتی نگاهی به خودروهای در حال تردد در کشور مشخص میکند، خودروسازان ژاپنی و کره‌ای گوی سبقت را از خودروسازان جهانی ربوده‌اند و محصولات این کشورها به دلیل کیفیت بالا اکنون نه تنها در آسیا که در اروپا و امریکا نیز طرفداران بسیاری دارد. یکه‌تازی آسیایی‌ها در تصاحب بازار نشان می‌دهد شرکای خارجی خودروسازان کشور برای ورود به بازارهای منطقه و کشورهای همسایه ایران، راه دشواری در پیش دارند. از آنجایی که مدیران ارشد این شرکت‌ها از جمله پژویی‌ها اظهار کرده‌اند ایران را به هاب صادرات خودرو تبدیل می‌کنند اکنون این پرسش مطرح می‌شود که سیاست فرانسوی‌ها برای تصاحب بازار چه خواهد بود؟
صادرات خودرو از ایران به فرانسه
به گفته استاد دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی‌شریف، شرکت‌های خودروساز فرانسوی برای جذب بازار صادراتی بیشتر در کشورهای افریقایی متمرکز شده‌اند به گونه‌ای که در کشورهای ثروتمندی از جمله کشورهای عربی حضور قابل ملاحظه‌ای ندارند. علاوه بر آن در کشورهای آسیای میانه که بازار هدف صادراتی خودروسازان کشور است، شرکت‌هایی مانند پژو و رنو صادرات محصول نداشته‌اند بنابراین این ناحیه پس از آغاز تولید مشترک برای صادرات در اختیار ایران باقی می‌ماند. محمدتقی احمدیان در گفت‌وگو با صمت با بیان اینکه در حال‌حاضر خودروسازان کره‌ای و ژاپنی بیشترین بازار را در بین بازار کشورهای آسیایی از جمله ایران و اروپایی در اختیار دارند، به عنوان یک نمونه پرداخت و اظهار کرد: در کشوری مانند آلمان، خودروسازان بزرگی فعالیت می‌کنند، مصرف‌کنندگان بیشتر از خودروهای آلمانی یا کره‌ای و ژاپنی استفاده می‌کنند بنابراین خودروسازان فرانسوی حضور پررنگی در کشورهای افریقایی دارند. با توجه به شرایط موجود از آنجایی که در قراردادهای خودرویی خارجی‌ها باید 30درصد محصولات مشترک را تولید کنند، خودروسازان کشور از 70درصد باقیمانده باید به دنبال کشورهایی باشند که از نظر سیاسی روابط مناسبی با کشور دارند. وی افزود: برای حضور در این بازار رقابت اهمیت بسیاری دارد و از آنجایی که کشورهای اصلی صادرات خودرو از سوی خودروسازن داخلی شامل سوریه و عراق می‌شود، باتوجه به جنگی که در این کشورها وجود دارد، صادرات خودروهای تولید مشترک به این دو کشور دشوار خواهد بود. در حال‌حاضر ترکیه به پایگاهی برای تولید خودروسازان خارجی تبدیل شده و علاوه بر تامین بازار خود به صادرات نیز می‌پردازد. احمدیان در ارتباط با فعالیت این کشور همسایه معتقد است ترکیه در جذب سرمایه‌گذار خارجی موفق عمل کرده به گونه‌ای که شرکت‌های مختلف آلمانی‌ها در بخش‌های مختلفی ازجمله لوازم‌خانگی و... در این کشور سرمایه‌گذاری کرده‌اند و ترکیه موفق شده این محصولات را به کشورهای همسایه خود از جمله ایران صادر کند. دلیل موفقیت ترکیه به باز گذاشتن بازار برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی بازمی‌گردد. وی به این پرسش که با پیش‌بینی شما فرانسوی‌ها برای صادرات خودروهای خود از ایران موفق نخواهند بود بنابراین تولید محصول در کشور چه نفعی برای آنها دارد، گفت: نیروی انسانی و کارگر ارزان خودروسازان خارجی را به سرمایه‌گذاری در کشور ترغیب می‌کنند و این شرکت‌ها حتی اگر در بخش 30درصد صادرات هم موفق نشوند، از 70درصد باقیمانده تولید که به بازار 80میلیون تومانی ایران عرضه خواهد شد، بهره می‌برند. این استاد دانشگاه ادامه داد: از سویی اگر موفق به صادرات این خودروها نشوند از آنجایی که هزینه تمام‌شده در ایران برای این شرکت‌ها کمتر خواهد بود، احتمال دارد 30درصد خودروهای صادراتی را به کشور خود ببرند. البته در کشورهای اروپایی به دلیل بالا بودن قیمت سوخت، مردم ترجیح می‌دهند از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند به گونه‌ای که مسافرت با هواپیما در این کشورها به صرفه و ارزانتر است. احمدیان شروع همکاری خودروسازان خارجی برای تولید خودروسازان داخلی را به فال نیک گرفته اما بر این باور است خودروسازان خارجی باید هرچه زودتر در صدد تاسیس مراکز تحقیقات مشترک برای تولید خودروهای متنوع برآیند و به جای تولید طولانی‌مدت یک خودرو، مدل‌های جدید را طراحی و به بازار عرضه کنند.
بازارهای آسیایی خودروسازان فرانسوی
در مقابل استاد دانشگاه صنعتی شریف که معتقد است خودروسازان فرانسوی برای صادرات خودروهای مشترک با خودروسازان ایرانی با مشکل روبه‌رو می‌شوند زیرا بازارهای صادراتی آنها در آسیا محدود است. استاد دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت نظری دیگر گونه دارد. جواد مرزبان‌راد در گفت‌وگو با صمت با تشریح بازار صادراتی خودروسازان فرانسوی توضیح داد: خودروسازان فرانسوی در کشورهای آسیایی صادرات داشته‌اند به گونه‌ای که در گذشته شرکت رنو خودروهایی ازجمله «ال 90» را به روسیه صادر می‌کرد. ترکیه نیز یکی از محل‌های صادرات خودروسازان فرانسوی بود به گونه‌ای که خودرو مگان محصول رنو به ترکیه صادر می‌شد و پس از راه‌اندازی سایت در ترکیه، مگان و نیومگان به کشورهای دیگر نیز صادر شد. به گفته این استاد دانشگاه، خودروسازان فرانسوی از جمله پژو و رنو در بخش صادرات فعال هستند اما صادرات آنها نسبت به خودروسازان کره‌ای و ژاپنی در مقیاس وسیع نیست زیرا در حال‌حاضر در منطقه و کشورهای همسایه با ایران نیز کره‌ای‌ها و ژاپنی‌ها بازار را در اختیار گرفته‌اند. وی در این‌باره که فرانسوی‌ها از طریق ایران می‌توانند به چه بازارهایی برای صادرات دست یابند، گفت: به طور قطع خودروسازان فرانسوی برای صادرات محصولات مشترک علاوه بر عرضه خودروهای مشترک به بازارهای هدف خود، این خودروها را به کشورهایی مانند عربستان و امارات که رابطه آنها با ایران قطع شده، صادر خواهند کرد.
مرزبان‌راد معتقد است در امضای یک قرارداد شرط‌های مختلفی گذاشته می‌شود که در قراردادهای خودرویی نیز به همین صورت است. برای نمونه در قرارداد با خودروسازان خارجی ممکن است 10 شرط تعیین شود و آنها از عهده انجام شرط صادرات برنیایند و دلیل نداشتن موفقیت خود را اینگونه توجیه کنند باقی شرط‌ها عملی شدند بنابراین ایرادی ندارد که در صادرات موفق نباشیم. این موضوع باید شفاف‌سازی شود و شرط‌ها نباید به گونه‌ای تعریف شود که در زمان اجرا خودروسازان خارجی بتوانند از لابه‌لای شرایط از تعهد به برخی شرط‌ها سر باز بزنند. براساس این گزارش، نیروی کار و انرژی ارزان‌قیمت در ایران خودروسازان خارجی را به سرمایه‌گذاری در کشور ترغیب میکند اما در این میان باید به این مسئله توجه داشت که در امضای قراردادها برای بی‌تعهدی به هر بند غرامت‌هایی درنظر گرفته شود تا خارجی‌ها در صورت نداشتن موفقیت در اجرا از جمله شرط صادرات، به راحتی از زیر بار مسئولیت خود شانه خالی نکنند.
