عصر خودرو- بازدید سرزده مسئولان در کشور سابقه طولانی دارد اما مهمترین تحولات سینوسی صنعت و بازار خودرو ایران طی سال های اخیر از روزهای پایانی سال ۱۴۰۰ و بازدید سرزده رییس جمهور از ایران خودرو آغاز شد.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، رییس جمهور در این بازدید سرزده، دستورات مهمی را صادر کرد که از آن جمله می توان به رشد تولید 50 درصدی، توقف تولید خودروهای قدیمی، ترخیص قطعات تکمیل خودروهای ناقص، رفع موانع واردات خودرو، حذف قرعه کشی،خصوصی سازی خودروسازان و .. اشاره کرد. مدیران عامل خودروسازی ها نیز در واکنش به این دستورات در حضور سرزده اعلام کردند که همه بند ها با دقت اجرا خواهد شد. در نتیجه این بازدید سرزده، برخی بخش های دستور با تجمیع آمار خودروهای ناقص به کل تولیدات و ... تا حدی محقق شد اما بخش های مهمی نظیر حذف قرعه کشی( که اکنون در قالب سامانه یکپارچه همچنان ادامه دارد)، خصوصی سازی خودروسازان، رفع موانع واردات خودرو و ... هنوز بعد از گذشت بیش از دو سال اجرایی نشده و دستاورد این بازدید سرزده، اتفاقاتی در صنعت خودرو بود که بدون این بازدید ممکن بود کمی به تعویق بیافتد و هنوز برخی خودروهای قدیمی روی خط تولید حضور داشته باشند!
رکورددار بازدیدهای سرزده طی یک سال اخیر، رییس سازمان استاندارد بوده است که در پی الزامات استانداردهای 85گانه خودرو هم برای وارداتی ها و هم تولیدی ها مجبور به دو بازدید سرزده شده است. نخستین مرحله بازدید سرزده رییس استاندارد در هفته نخست مردادماه 1402 اتفاق افتاد که در پی آن دستور ترخیص 1133 خورد ووارداتی از گمرک از سوی این مقام مسئول صادر شد و با این حال تاکنون در بهترین حالت حدود 250 خودرو آماده شماره گذاری و تحویل به مشتریان شده که همه چانگان CS35پلاس هستند.
خبر احتکار خودروها در پارکینگ های دو خودروساز بزرگ یعنی ایران خودرو و سایپا دومین زمینه حضور سرزده مسئولی از سازمان استاندارد را فراهم کرد و در حالی که به نظر می رسد اسلام پناه؛ مدیر سازمان ملی استاندارد از حضور سرزده خسته شده بود، معاون این سازمان یعنی محمدرضا درگاهی در روز سه شنبه 11 مهرماه به صورت سرزده از پارکینگ های ایران خودرو و سایپا بازدید کرد و خودروهای که عمدتا به دلیل موانع استانداردی امکان شماره گذاری و تحویل به مشتریان نداشتند ناگهان با این بازدید سرزده از موانع گذر کردند و مقرر شد تا در سریعترین زمان ممکن به مشتریان تحویل داده شوند.
در این میان تنها تصور کنید ده ها هزار مشتری چشم انتظار تحویل خودروشان هستند اما هم خودروساز در اجرای استانداردهای جدید الزامی سختی می کشد و مجبور به تعویض شماره گذاری و زمان تحویل است و هم مسئولان اداره استاندارد مجبور به تحمل سختی و حضور سرزده می شوند تا در نهایت به صورت دستوری، ناگهان و بدون رویه سیستماتیک، روند ورود خودروها به بازار برای مدت کوتاهی آزاد شود و پس از اتمام این بازدید های سرزده مشکلات به رویه سابق خود بازگردند.
شنیده ها از گمرکات بیانگر این موضوع است که پس از ترخیص دستوری 1133 خودرو در بازدید سرزده رییس سازمان ملی استاندارد، سخت گیری های عجیب روی استاندارد های عجیبتر هنوز هم مانعی است که بعضا تا چند ماه می تواند ترخیص خودروها را با مشکل مواجه کند و حتی برخی خودروها صرفا به دلیل نداشتن یک آپشن ساده مثل نمایشگر وضعیت دنده، شاید نتوانند به کشور وارد شوند و ملزم به عودت می شوند. این موضوع برای خودروهای تولید داخل نیز صدق می کند و ممکن است تا مدت زمان کوتاهی قدرت حضور سرزده مدیران استاندارد موجب رفع برخی مشکلات شود اما آیا در نهایت نباید سیستم مدون و درستی این رویه را مدیریت کند و حتما نیاز به ضحرو سرزده برای حل چنین مشکلاتی است؟
استاندارد های 85گانه خودرو ایران، مانند استاندارد آلایندگی موضوعات جذاب و همسو با کشورهای روز دنیا هستند اما این استاندارد ها قرار است خودروسازان و گمرک هایی را مدیریت کنند که ده ها سال عقب تر از دنیا حرکت می کنند و همین مساله هیچ دستاوردی جز کاهش سرعت واردات یا عرضه خودروهای تولیدی را به همراه نخواهد داشت و همواره باید منتظر بمانیم و ببینیم چه زمانی حجم زیادی از خودروها در گلوگاه ورودی بازار گیر می کنند تا با یک بازدید سرزده ناگهان معجزه کنیم و قوانین و استاندارد ها منعطف شوند!
امیرحسین برخورداری
