عصر خودرو : جدیدترین هجمه علیه صنعت خودرو کشور که در فضای مجازی سر و صدا ایجاد کرده، «خرید خودرو صفر ممنوع» نام دارد که عده‌ای ناآگاهانه و برخی کاملا آگاهانه به ترویج آن پرداخته و با ترفندهای تبلیغی مختلف، افزایش تعداد طرفداران این کمپین را از افتخارات خود می‌دانند.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، این نخستین‌بار نیست که صنعت خودرو داخل مورد بی‌مهری افرادی سودجو قرار گرفته است؛ افرادی که به‌طور حتم کمر به فلج کردن این صنعت ملی بسته‌اند و از بی‌اطلاعی عامه مردم بهره می‌برند اما غافل از آنکه جریان‌های این‌چنینی بازخوردهایی کوتاهمدت خواهد داشت.در ظاهر این کمپین راه‌اندازی شده است تا کیفیت خودروهای داخلی افزایش و قیمت آن کاهش یابد. بی‌تردید صنعت خودروی کشور برای بقای خود نیاز به جلب رضایت مشتریان و تولید خودروهای کیفی همگام با استاندارهای ملی و جهانی دارد اما این امر با تحریم میسر نخواهد شد زیرا لطمه به صنعت خودرو خسارت‌های جبران‌ناپذیری به همراه خواهد داشت که از آن می‌توان به بیکاری و خروج ارز هنگفتی از کشور اشاره کرد.
در برابر راه‌اندازی کمپین «خرید خودرو صفر ممنوع»، پرسش‌های مختلفی مطرح می‌شود: خودرو صفر نخریم تا رکود صنعت خودرو بیشتر و بازار فروش برخی خودروهای وارداتی بی‌کیفیت داغ‌تر شود؟! خودرو صفر نخریم تا خودروسازان و قطعه‌سازانی که از دوران تحریم بیشترین آسیب را دیدند اما به حرکت خود ادامه دادند، در روزهای خوب و نویدبخش آینده به انزوا کشیده شوند و بازار را تقدیم به خارجی‌هایی کنند که طمع به تصاحب آن دوخته‌اند؟! خودرو صفر نخریم تا تولید خودرو کاهش یابد و جایگاه صنعت خودرو کشور که با تلاش مردم و خودروسازان به روزهای خوب گذشته بازگشته، تنزل پیدا کند و میدان را به رقیبانی که از هیچ ترفندی برای سبقت فروگذاری نمی‌کنند، بسپاریم؟! خودرو صفر نخریم تا... چه شود؟؟
انتظار کاهش قیمت و افزایش کیفیت خودروهای تولید داخل یکی از وعده‌های غیرکارشناسانه‌ای بود که در روزهای منتهی به رفع تحریم‌های اقتصادی علیه کشور شکل گرفت. این درحالی است که براساس برآورد فعالان صنعت خودرو، لغو تحریم‌ها تاثیر 30 درصدی روی فعالیت خودروسازان خواهد داشت. اتفاقی که به گفته استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با وعده‌هایی که برای دوران پس از تحریم داده شده، انتظارات مردم افزایش یافته است. از آنجایی که انتظارات برآورده نیست، این‌گونه حرکت‌ها شکل گرفته است.
کمپین برای ضربه زدن به صنعت خودرو
امرالله امینی در گفت‌و گو با صمت اظهار کرد: مردم انتظار دارند در این شرایط قیمت خودرو کاهش پیدا کند، این درحالی است که قیمت‌گذاری خودرو براساس اصول خاصی انجام می‌شود.وی با اشاره به این نکته که خودرو صنعت‌ساز است، به‌گونه‌ای که صنایع دیگر را به همراه خود دارد، بیان کرد: وجود صنعت خودرو در کشور امری لازم و ضروری است و همگان به آن اذعان دارند زیرا به صورت سالانه نزدیک به یک میلیون و 500 هزار دستگاه خودرو در کشور موردنیاز است.به گفته امینی در انتظار قرار دادن مردم برای دوران پس از تحریم، رویکرد اشتباهی است زیرا قرار نیست اتفاق خاصی بیفتد و یکی از اثرات آن ایجاد کمپین‌های کنونی است. در دروان پس از تحریم قاعده باید بر این مبنا باشد که بهره‌وری افزایش پیدا کند، کیفیت خودروها بالا رود، بازار رقابتی باشد و.... به نظر می‌رسد این پیام‌ها در فضای مجازی، توسط گروه‌هایی مشخص برای ضربه زدن به صنعت خودرو شکل گرفته است.
پیغام کمپین خرید خودرو صفر ممنوع به خودروسازان
خریداران خودرو به عنوان مصرف‌کنندگان اصلی این محصول حق دارند در ازای پولی که پرداخت می‌کنند، خودروی با کیفیت و امن در اختیارشان قرار بگیرد، بنابراین به گفته معاون کالا و خدمات انجمن ملی حمایت حقوق مصرف‌کنندگان، تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان موفق می‌دانند که باید در برنامه‌ریزی‌های خود عوامل موثر بر رفتار مصرف‌کننده را در نظر بگیرند و خریداران را از طریق همین عوامل تحت تاثیر قرار دهند.صادق بشیری در گفت‌وگو با صمت به توضیح عوامل و عناصر تاثیرگذار بر رفتارهای مصرف‌کنندگان پرداخت و تصریح کرد: ویژگی‌های محصول، نوع محصول، شیوه‌های قیمت‌گذاری، روش‌های پرداخت، امکانات، تسهیلات، روش‌های ترغیبی و ترفیعی، سابقه ذهنی مصرف‌کنندگان از جمله این عوامل هستند و در این شرایط کمپین نخریدن خودرو صفر یک رفتار از طرف مصرف‌کنندگان به حساب می‌آید.وی با اشاره به این موضوع که در سال‌های گذشته بی‌اعتمادی به تولید و عرضه‌کنندگان شکل گرفته است و بازگرداندن اعتماد دوباره زمان‌بر بوده و نیاز به ابتکارعمل دارد، تشکیل این کمپین را حاوی پیغام پرمعنایی دانست و تصریح کرد: این کمپین به خودروسازان یادآوری میکند که زمان تجدیدنظر در رویکردها و رویه‌های گذشته فرا رسیده است.به باور بشیری خودروسازان داخلی به هر دلیلی در ساخت خودروهای قدیمی ساخت داخل گیر افتاده‌اند، این درحالی است که واردات خودروهای چینی با تنوع و امکانات متفاوت، انتظارات مصرف‌کنندگان را تغییر داده و زمان آن فرا رسیده تا خودروسازان تولیدات خود را با انتظارات مشتریان تنظیم کنند زیرا مصرف‌کنندگان در بازار نقش محوری و کلیدی بازی می‌کنند.معاون کالا و خدمات انجمن ملی حمایت حقوق مصرف‌کنندگان تصریح کرد: در شرایط فعلی کاهش قیمت، افزایش کیفیت، بهبود کیفیت خدمات، تسهیلات فروش، قراردادهای فروش منصفانه و بهره‌گیری از روش‌های ترغیبی از انتظارات مردم است. خودروسازان تصمیم دارند با کاهش ندادن قیمت خودرو بتوانند هزینه‌های شرایط نامساعد تولید را پوشش دهند. البته تولید و عرضه خودرو باید صرفه اقتصادی داشته باشد تا چرخ فعالیت خودروسازان بچرخد. رکود بازار خودرو بیشتر از رکود کلی اقتصاد تاثیر می‌گیرد و درحال‌حاضر توافق هسته‌ای بعد از گذشت 12 سال شرایط متفاوتی را به‌وجود آورده است.
وی با اشاره به این نکته که وضعیت بازار صنعت خودرو به‌گونه‌ای شکل گرفته که 2 شرکت بزرگ خودروسازی کشور بار بسیاری از مسائل را به دوش می‌کشند، این درحالی است که آنها مسئولیت اشتغال بخش بزرگی از تحصیلکرده‌های کشور را به عهده دارند، ادامه داد: برای نمونه اگر به دلیل کاهش تیراژ تولید ناشی از تحریم، شرکتهای خودروسازی نیروهای خود را تعدیل می‌کردند، کاملا مشخص است چه هزینه‌های گزافی در قالب پرداخت حقوق بیکاری به سازمان تامین اجتماعی تحمیل می‌شد.به گفته بشیری افزایش قیمت مواد اولیه، کهنه بودن فناوری‌های تولید قطعه، تیراژ تولید غیراقتصادی و... باعث شده تا قیمت تمام شده محصول در صنعت خودرو افزایش یابد. این درحالی است که برخی از واردکنندگان نوپا با واردات از کشور چین یا کره جنوبی موفق شوند با حاشیه سود بالا نخست سهم زیادی از بازار خودروهای داخلی را به تسخیر خود درآورند و دوم، با فروش محصولات جدیدتر و به‌روزتر منفعت بیشتری نسبت به خودروسازان اصلی کشور کسب کنند.معاون کالا و خدمات انجمن ملی حمایت حقوق مصرف‌کنندگان به خودروسازان توصیه کرد: خودروسازان بزرگ کشور بیش از 90 درصد سهم بازار خودروهای زیر 50 میلیون تومان را در اختیار دارند و این فرصت طلایی اگر به‌درستی مدیریت و ترجیحات و انتظارات مشتریان به خوبی درک نشود، تاثیرهای منفی آن روی انتخاب مصرف‌کنندگان جبران‌ناپذیر خواهد بود. این خودروسازان باید فعالیت تیمی بازیابی اعتماد بین مصرف‌کنندگان را تشکیل دهند.وی افزود: خودروسازان در تولید خودرو هزینه‌هایی را پرداخت می‌کنند که منجر به افزایش قیمت می‌شود. بیش از 15 درصد قیمت خودرو هزینه بهره بانکی است. اگر هزینه‌های مالیات، بیمه و... را به آن اضافه کنیم، بیش از 30درصد قیمت خودرو در ردیف مبالغی قرار می‌گیرد که وارد صندوق خودروساز نمی‌شود.
دوری‌گزینی مردم از رفتارهای هیجانی
به‌نظر می‌رسد کمپین «خرید خودرو صفر ممنوع» نمادی از اعتراض به کیفیت پایین قطعات خودرو است، به‌گونه‌ای که مردم با خودرو مشکل ندارند و تولید قطعات نامرغوب تاثیر منفی روی اذهان مردم گذاشته است. در این بین استادیار دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت اعتقاد دارد که از این کمپین‌ها نتیجه و خروجی مناسبی حاصل نمی‌شود.سلمان ابراهیمی‌نژاد در گفت‌وگو با صمت با اشاره به این نکته که در صنعت خودرو و قطعهسازی کشور مزیت رقابت وجود دارد اما گاهی سیاست‌ها اجازه نمی‌دهند که در این صنایع برنامه‌ریزی‌های بلندمدت اتفاق بیفتد تا در نهایت کیفیت قطعات افزایش پیدا کند، اظهار کرد: صنعت خودرو در دنیا به عنوان صنعتی مادر معرفی می‌شود. هنگامی‌که در سال 2008م در اروپا رکود اقتصادی به‌وجود آمد و مصرف‌کنندگان قدرت خرید خود را از دست دادند، ابتدا صنعت خودرو و مسکن از این موضوع آسیب دیدند و با رکود این 2 صنعت، تمام اقتصاد دنیا با رکود مواجه شد.وی افزود: هنگامی‌که برای خودروهای تولید داخلی مشکلی به‌وجود می‌آید، این مشکل در یک نقطه خاص نیست. برای مثال هنگامی‌که شرکت تویوتا برای یک میلیون دستگاه تولید خود فراخوان می‌دهد، امکان دارد ایراد فنی تمام این خودروها در بخش موتور باشد اما در ایران مشکلات خودروها با یکدیگر متفاوت است؛ مشکل یک خودرو در فرمان، دیگری در کیسه هوا و... دیده می‌شود؛ چند عامل در آن دخالت دارند که می‌توان به مشکل قطعه‌سازان در بخش کنترل کیفی و استفاده از فناوری‌های قدیمی اشاره کرد.به باور ابراهیم‌نژاد برای قطعه‌ساز امکان برنامه‌ریزی بلندمدت وجود ندارد زیرا با تغییر سیاست‌ها، باید روند فعالیتش را تغییر دهد.این استاد دانشگاه راه‌اندازی جریان‌ها و کمپین‌هایی که مبنای مطالعاتی ندارد را غیرسازنده توصیف کرد و گفت: از آنجایی که تاکنون مطالعه گسترده در زمینه اقتصادی و مدیریتی انجام نشده است، صدور حکم و اظهارنظر در زمینه ایجاد کمپین یا تعطیل کردن صنعت خودرو غیرکارشناسانه است و مشکلاتی در بخش اشتغال و... به همراه خواهد داشت. برگزاری این کمپین‌ها سازنده نخواهد بود و نتیجه مثبتی را به دنبال نخواهد داشت. تعطیل کردن صنعت خودرو علاوه بر آنکه در اشتغال نیروی کار فعال در این صنعت مشکل به وجود می‌آورد، به سیستم‌های مهندسی مرتبط با این صنعت و در تحقیقات اختلال به وجود می‌آورد.وی به مردم و حامیان این کمیپین پیشنهاد کرد تا در شرایط فعلی باید از دامن زدن به رفتارهای هیجانی که مبنای علمی و اقتصادی ندارد، بپرهیزند زیرا ممکن است این برخوردها در کوتاهمدت نتایجی را درپی داشته باشد اما در دوره‌ای معیوب اثر آن دوباره به جامعه و مصرف‌کننده باز خواهد گشت.براساس این گزارش، راه‌اندازی کمپینی برای تحریم خرید خودروهای صفر حتی اگر نتیجه‌بخش نباشد اما زنگ خطر و هشداری است که خودروسازان باید صدای آن را بشنوند زیرا این کمپین با استقبال و حمایت مردم روبه‌رو شده است؛ مردمی که هرکدام به عنوان یک خریدار به حساب می‌آیند و در صورت بی‌توجهی خودروسازان، شدت گرفتن ریزش تعداد خریداران دور از ذهن نیست.
