عصر خودرو- همکاری با خودروسازان خارجی و تولید محصولات آنها به صورت مشترک علاوه بر تولید خودروهای جدید و با کیفیت خارجی، یک پیامد مثبت دیگر برای خودروسازان داخلی دارد و آن داخلی‌سازی ۴۰درصدی قطعات و افزایش آن در سال‌های آینده است.
داخلی‌سازی یعنی بهره‌گیری از توان داخلی، جلوگیری از خروج ارز، اشتغالزایی، دستیابی به دانش فنی و ده‌ها امتیاز مثبت که چرخهای صنعت خودرو را با وابستگی کمتر، بهتر می‌چرخاند. شرط داخلی‌سازی و توانمندسازی خودروسازان داخلی تنها به تعامل با شرکتهای خارجی منتهی نمی‌شود. وزارت صنعت، معدن و تجارت در تازه‌ترین اقدام از تمام خودروسازان داخلی به‌ویژه آنهایی که مونتاژکار هستند و محصولات خودروسازان چینی را در کشور مونتاژ می‌کنند، درخواست کرده به سمت داخلی‌سازی حرکت و در تولید محصولات خود از قطعات داخلی نیز استفاده کنند. وزیر صنعت، معدن و تجارت در سال 93 از خودروسازان مونتاژکار درخواست کرد برای داخلی‌سازی حداقل 40درصد از قطعات خودروهای تولیدی خود، تلاش کنند. این درخواست در سال 94، رنگ و بوی جدی‌تری به خود گرفت به‌طوری‌که یکی از شروط همکاری خودروسازان داخلی به‌ویژه مونتاژکارها برای تولید در ایران، افزایش عمق ساخت داخل آنها بود. بر این اساس آنها در این مدت فرصت داشته‌اند که برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهند تا در سال 95 به‌طور جدی برای تولید محصولات خود از قطعات داخلی بهره ببرند، به‌گونه‌ای که این موضوع در نخستین جلسه شورای سیاستگذاری خودرو که هفته گذشته برگزار شد، مورد تاکید قرار گرفت.
خودروسازان میزان داخلی‌سازی را گزارش می‌دهند
به گفته مشاور خودرویی وزیر صنعت، معدن و تجارت در این جلسه علاوه بر موضوعاتی نظیر آمار و برنامه تولید، در ارتباط با داخلی‌سازی خودروهای تولیدی در کشور نیز سخن به میان آمد. خودروسازان هر چند ماه یکبار آماری از میزان داخلی‌سازی خود ارائه می‌دهند که به‌دنبال آن شورای سیاستگذاری خودرو در جلسه‌ای خاص به بررسی این آمار ارائه شده از سوی خودروسازان می‌پردازد. بیوک علیمرادلو اظهار کرد: سیاست وزارت صنعت، معدن و تجارت سوق دادن خودروسازان مونتاژکار به سمت داخلی‌سازی است زیرا مونتاژکاری ارزش‌افزوده‌ای به همراه ندارد. بنابراین شرکت‌هایی که تصمیم به تولید خودرو دارند، باید ساخت داخل خود را افزایش دهند و در این میان دولت نیز در قالب تعرفه، از آنها حمایت خواهد کرد. وی با بیان اینکه سال گذشته برخی خودروسازان برای ساماندهی ساخت داخل محصولات خود فرصت خواستند تا از سال 95 برنامه داخلی‌سازی خود را به اجرا درآورند، گفت: برنامه داخلی‌سازی قطعات خودرو از سال 94 در دستور کار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفته است و امسال اجرایی می‌شود. براین اساس خودروسازان نیز موظف هستند هرسال گزارشی از برنامه داخلی‌سازی خود به وزارتخانه ارائه دهند. علیمرادلو ادامه داد: وزارت صنعت، معدن و تجارت وظیفه دارد تولید در کشور را افزایش دهد که این موضوع منطبق با اصول اقتصاد مقاومتی است. بر همین اساس وزارت صنعت، معدن و تجارت تعرفه‌ها را به‌گونه‌ای تعیین کرده تا حمایت از تولید داخل را به همراه داشته باشد و در این راستا تعرفه‌ها هر سال افزایش خواهد یافت تا خودروسازان ملزم به افزایش داخلی‌سازی شوند.
به باور مشاور خودرویی وزیر صنعت، معدن و تجارت، فول‌مونتاژ معنا و مفهومی ندارد و البته این روش از واردات خودرو کامل بهتر است و تعرفه پایین‌تری دارد اما اصرار بر این است تا خودروسازان فول مونتاژ نیز به سمت داخلی‌سازی حرکت کنند. در حال‌حاضر روش فعالیت خودروسازانی که با شرکتهای چینی همکاری دارند، بیشتر به صورت فول‌مونتاژ بوده و از داخلی‌سازی بسیار پایینی برخوردارند. در این شرایط افزایش تعرفه، آنها را به سمت داخلی‌سازی هدایت میکند. با توجه به اظهارات علیمرادلو، مشخص می‌شود که وزارت صنعت، معدن و تجارت برای حمایت از تولید ملی، موضوع داخلی‌سازی خودروهای مونتاژی در کشور را پیگیری میکند و خودروسازان موظف هستند از تفکر مونتاژی فاصله بگیرند و سطح تولید داخل را ارتقا دهند. پس از گفت‌وگو با مشاور خودرویی وزیر صنعت، معدن و تجارت برای اطمینان از تمکین خودروسازان به‌ویژه آنهایی که خودروهای چینی را مونتاژ می‌کنند، موضوع را از دو خودروساز پیگیری کردیم. حسین شریعت، عضو هیات‌مدیره «مدیران‌خودرو» از برنامه داخلی‌سازی این شرکت از سال گذشته خبر داد وگفت: شرکت مدیران‌خودرو از سال گذشته داخلی‌سازی محصولات خود را آغاز خواهد کرد و در محصولات جدیدی که به بازار عرضه میکند، برخی از قطعات داخلی مورد استفاده قرار گرفته است.
آغاز داخلی‌سازی در خودروهای مونتاژی
علاوه بر این شرکت، چندی پیش معاون فروش و بازاریابی «کرمان‌موتور» در پاسخ به پرسش مبنی بر عمق ساخت داخل قطعات کرمان موتور نیز گفته بود که درحال‌حاضر محصولات این شرکت بین 14 تا 27درصد داخلی‌سازی شده، این در حالی است که براساس الزامات تعیین شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت هر سال باید داخلی‌سازی محصولات افزایش یابد. به گفته امیرحسین یزدانی این شرکت تا حدامکان از قطعه‌سازان داخلی خود در تولید محصولات استفاده میکند. در تولیدات کرمان‌موتور اجباری به واردات محصولات و قطعات چینی نیست و اگر واردات قطعه‌ای به صرفه نبوده و از توجیه‌پذیری بالایی برخوردار نباشد، به‌طور قطع از نمونه مشابه داخلی استفاده خواهد شد.
هدایت تولیدات ایرانی به صادرات
در این شرایط که وزارت صنعت، معدن و تجارت بر داخلی‌سازی خودروهای مونتاژی تاکید میکند، یک کارشناس خودرو نظر متفاوتی دارد. فربد زاوه در اظهار کرد: داخلی‌سازی خودروهای مونتاژی برای مصرف‌کننده و تولیدکننده صرفه اقتصادی ندارد زیرا تیراژ تولید این خودروها پایین است و در صورت داخلی‌سازی قطعات، قیمت این خودروها افزایش می‌یابد. برای نمونه خودروی مونتاژی که تیراژ سالانه 8هزار دستگاهی در کشور دارد، ساخت داخل آن اقتصادی نیست. وی پیشنهاد داد: به همان اندازه که بر صادرات خودرو تاکید وجود دارد، باید به صادرات قطعه نیز توجه شود. در این شرایط باید قطعه‌سازان به سمتی سوق داده شوند که محصولات آنها در سطحی جهانی صادر شود که این امر در سایه همکاری با قطعه‌سازان بزرگ دنیا میسر خواهد شد. در روشی دیگر می‌توان از خودروسازانی نظیر پژو که تیراژ تولید بالایی دارند این امتیاز را گرفت تا درصد بالایی از قطعات خود را در ایران به تولید برسانند. براساس آنچه در این گزارش مورد بررسی قرار گرفت، وزارت صنعت، معدن و تجارت با جدیت موضوع داخلی‌سازی محصولات مونتاژی در کشور را پیگیری میکند و در این میان به نظر می‌رسد خودروسازان نیز همسو با وزارت صنعت، معدن و تجارت وارد عرصه شده‌اند، بنابراین امید داریم با حضور خودروسازان خارجی در کشور و الزام آنها به داخلی‌سازی، قوت‌بخشی به خودروسازان و قطعه‌سازان داخلی به حاشیه نرود و همراه با خارجی‌ها توان و ظرفیت‌های خود را افزایش
دهند.
