عصر خودرو : حدود 10 سال از عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی به عنوان عضوی ناظر می‌گذرد.سازمانی که اگرچه به اعتقاد کارشناسان، عضویت در آن مزیت‌هایی همچون تقویت جایگاه ایران در بازارهای بین‌المللی و منطقه‌ای،توسعه اقتصادی ناشی از افزایش تجارت خارجی، دسترسی بدون تبعیض به بازارهای جهانی، به‌دست آوردن بازار مناسب برای کالاهای تولیدی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، توسعه صادرات غیرنفتی و...به همراه دارد.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، از طرفی دیگر پیوستن عجولانه به این سازمان می‌تواند مشکلات بسیاری را برای کشور به همراه داشته باشد که افزایش بیکاری و از بین رفتن صنایع نوپا، نمونه‌هایی از پیوستن ناآگاهانه به سازمان تجارت جهانی خواهد بود.از آنجا که در سال 1404 معادل 4درصد ارزش تولید ناخالص داخلی کشور مربوط به صنعت خودرو خواهد بود، بی‌تردید این صنعت از تبعات مثبت یا منفی پیوستن به این سازمان تاثیر می‌پذیرد.تحلیلگران بر این مهم اتفاق‌نظر دارند که «پیوستن به سازمان تجارت جهانی برای هر کشوری که تمایل به این موضوع دارد هم فرصت و هم تهدید به حساب خواهد آمد.»
عضویت در سازمان تجارت جهانی در نیمه‌های راه
به اعتقاد دبیر انجمن خودروسازان ایران، با توجه به شرایط کسبوکار کشور، ایران از آمادگی لازم برای پیوستن به این سازمان برخوردار نیست.احمد نعمت‌بخش اظهار کرد: براساس قوانین موجود، شرکت‌هایی که به سازمان تجارت جهانی می‌پیوندند، برای تعدیل تعرفه‌های واردات، چند سالی به آنها فرصت داده می‌شود و در مذاکراتی که با کارشناسان این سازمان انجام می‌دهند، برای معقول کردن تعرفه‌ها زمان تعیین می‌کنند.وی ادامه داد: البته تعرفه خودرو نسبت به بسیاری از کشورها بالا نیست اما برای کاهش آن نیاز به زمان‌گیری از سازمان تجارت جهانی است اما شرایط کسبوکار کشور مانند نرخ بهره‌های بانکی باید کاهش یافته و سایر مولفه‌ها نیز متناسب با آن تغییر کند.به گفته نعمت‌بخش، در حال‌حاضر خودروهایی نظیر پراید، سمند و تیبا به کشورهای مختلفی همچون عراق و سوریه صادر می‌شود. این درحالی است در این کشورها خودروسازان بزرگی مانند کیا و هیوندایی به همراه خودروسازان چینی حضور دارند که این نشان می‌دهد توانسته‌ایم محصولات خود را صادر و به‌نوعی رقبای خود را کنار بزنیم. دبیر انجمن خودروسازان ایران اعتقاد دارد که در این شرایط به نظر می‌رسد، حرکت به سمت عضویت در سازمان تجارت جهانی نابود شدن صنعت کشور نیست بلکه باید به این نکته توجه کنیم که نصف بیشتر راه را رفته‌ایم، به شرط آنکه سایر مولفه‌های کسبوکار طبیعی شده و حالت عادی پیدا کند که در این زمینه مشکلی به وجود نخواهد آمد.
ثبات ماهیت خودروسازان
در حال‌حاضر بیش از 150 کشور به عضویت سازمان تجارت جهانی درآمده‌اند و در بین آنها کشورهایی که از نظر اقتصادی در سطحی پایین‌تر از ایران قرار دارند نیز دیده می‌شوند. بر همین اساس یک کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: هیچ ایرادی ندارد که ایران عضو سازمان تجارت جهانی شود زیرا کشورهایی به مراتب با آمادگی کمتر و اقتصادی ضعیف‌تر از ایران، عضو این سازمان شده و از منابع و مزایای آنها بهره می‌برند. بنابراین در صورت عضویت برای صنعت خودروی کشور اتفاق بدی رخ نخواهد داد.
به گفته سعید لیلاز، اگر هم‌اکنون ایران در بازارهای جهانی ادغام شود، تنها مالکیت خودروسازان تغییر خواهد کرد و به ماهیت و طرز کار آنها لطمه‌ای وارد نخواهد شد که بسیار مثبت خواهد بود.
افزایش رقابت‌پذیری در صنایع
«برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی باید سازوکاری اندیشیده شود که ازجمله می‌توان به تعرفه‌ها و استثناهایی برای مبادله بین کشورهای مختلف اشاره کرد.» این، گفته دبیر انجمن تخصصی صنایع همگن نیرو محرکه و قطعهسازی کشور است که اعتقاد دارد، پیوستن به این سازمان اگر تنها با نگاه هدف باشد، کشور ضربه سختی خواهد خورد اما اگر به عنوان وسیله‌ای برای اعتلای اقتصاد و صنعت درنظر گرفته شود، در این صورت موفقیت به همراه خواهد داشت و نیاز به مقدمات و زیرساخت‌های لازم دارد.
آرش محبی‌نژاداظهار کرد: برای عضویت در این سازمان باید تعرفه‌ها به‌گونه‌ای تنظیم شود که سطح تعرفه کالاهایی که توانایی ساخت داخل آن بالاست، تا حد ممکن بالا نگه داشته شود و تعرفه آنچه ساخت داخل ندارد، پایین بیاید تا تولید داخل لطمه نبیند.به گفته وی، برای کشوری که تعادل صادرات و واردات آن در محصولات غیرنفتی با یکدیگر همخوانی ندارد، به طور یقین عضویت در این سازمان برابر با نابودی تولید داخل خواهد بود.بنابراین امکان افزایش صادرات غیرنفتی یکی از پیش‌زمینه‌هاست.همچنین اقتصاد داخلی باید به‌گونه‌ای آزاد شود که قیمت ارز تابع مقررات اقتصاد آزاد باشد.این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه سازمان تجارت جهانی مشخص نمی‌کند که بهره بانکی یک کشور 30 درصد باشد یا 2 درصد، بلکه به تعرفه‌های بین‌کشوری و قوانین جامع مدونی که بین کشورهای عضو این سازمان وجود دارد، حکم میکند، ادامه داد: در این شرایط هر کشوری براساس منافع ملی کشور خود، مقدمات کار را فراهم کرده و به این سازمان می‌پیوندد.در شرایطی که سازوکار اقتصاد آزاد در کشور فراهم نیست، پیوستن به سازمان تجارت جهانی و تبعیت از قوانین آن به جز ضربه به تولید داخل و انهدام صنایع ملی ثمره‌ای نخواهد داشت.به گفته محبی‌نژاد، پیوستن به این سازمان خوب است زیرا ما را در سطح تجارت بین‌المللی و همچنین در سهولت و تسهیل مراوده‌های خارجی کمک کرده و رقابت‌پذیری در صنایع را بالا می‌برد.دبیر انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعهسازی کشور ادامه داد: نگاه در این بخش باید وسیله‌ای در جهت اعتلای صنعت و اقتصاد کلان ملی باشد و زمینه‌های پیوستن به این سازمان به‌طور فوری در کشور فراهم شود.کاهش نرخ بهره‌های بانکی، پیروی نرخ ارز از اقتصاد آزاد، پایین نگه‌نداشتن نرخ ارز به شکل دستوری از جمله این زمینه‌هاست.محبی‌نژاد معتقد است صنعت خودرو اگر بدون مطالعه و برنامه در معرض پیوستن به سازمان تجارت جهانی قرار گیرد، جزو نخستین صنایعی است که آسیب خواهد دید.
به گفته وی، صنعت خودرو تنها صنعتی است که در کنار پول ملی و صنایع نظامی مورد تحریم مستقیم قرار گرفت.این صنعت در کنار محرومیت‌های خارجی، با محرومیت‌های داخلی بسیاری روبه‌رو شد.از طرف دیگر اگر مزیت‌های نسبی صنعت خودرو به‌خوبی شناخته، برنامه‌ریزی مدونی انجام و الزامات و پیش‌زمینه‌های پیوستن به این سازمان نسبت به منافع ملی رعایت شود، صنعت قطعهسازی و در نگاهی کلان‌تر صنعت خودرو به یکی از ارزآورترین صنایع کشور تبدیل خواهد شد و شاید به اندازه ده‌ها چاه نفت برای کشور سودآوری به همراه داشته باشد.دبیر انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعهسازی کشور پیوستن یا نپیوستن به سازمان تجارت جهانی را 2 لبه تیز یک شمشیر توصیف کرد و با تاکید بر این موضوع که با رعایت مصالح ملی و پیش‌فرض‌های لازم، این امر کار درستی خواهد بود اما بدون آن پر خطاترین فعالیت در شرایط کنونی است، گفت: در کشورهایی که درحال توسعه هستند، پیوستن به سازمان تجارت جهانی به عنوان یک وسیله برای اعتلای اقتصاد کشورشان به شمار رفته است. در شرایط فعلی که ایران انبوهی از ارزهای صادرات نفتی، محصولات پتروشیمی و پالایشگاهی را از کشورهای هدف طلب دارد، اگر تعرفه‌ها بدون توجه به منافع ملی کشور پایین بیاید، کشور از کالاهای وارداتی پر خواهد شد.
