السی یا همان اعتبار اسنادی، از ابزارهای امن و شفاف پرداخت در تجارت بینالملل به شمار میرود که میتواند تضمینکننده روند انتقال وجه از خریدار به فروشنده بهصورت قانونی و منطقی باشد. ابزاری که دست دلالها را از واسطهگری کوتاه کرده و بانک به نیابت از خریدار،حلقه اتصال فروشنده و خریدار میشود. در یک خودرو بیش از هزار قطعه مورد استفاده قرار میگیرد؛ قطعاتی با مواد اولیه وارداتی که در دوران تحریم با دلالیگری و با قیمتی گزاف به دست قطعهسازان رسید و آنها را ناگزیر به افزایش قیمت کرد. اکنون که فصل لغو تحریمها آغاز شده و خریداران مواد اولیه به واسطه بانک با امنیتخاطر و سرعت بیشتری مواد مورد نیاز خود را دریافت میکنند، کاهش قیمتتمام شده خودرو دور از انتظار نخواهد بود. به گفته استاد مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی، در دورانی که امکان گشایش السی وجود نداشت، اگرچه امکان خرید قطعه از خارج بود اما هزینههای خرید به ویژه از اروپا 8 درصد افزایش یافت که اکنون با گشایش السی این میزان درصد صرفهجویی خواهد شد.
دست واسطهها کوتاه میشود
فضلالله جمالو اظهار کرد: از آنجایی که در دوران تحریم برخی شرکتها قادر به فروش مستقیم قطعات به ایران نبودند، قطعهسازان ناگزیر به همکاری با برخی واسطهها شدند که هزینههای تولید آنها را افزایش داد اما اکنون که محدودیتها برداشته و واسطهها کنار رفتهاند، به طور طبیعی بخشی از این هزینهها کسر میشود و در شرایط فعلی با رفع تحریمها و گشایش السیها به طور قطع مبلغی از قیمت تمام شده خودرو کاهش مییابد. وی در ادامه به یکی دیگر از مزیتهای گشایش السی که روی خودرو تاثیر دارد، اشاره کرد و گفت: با گشایش اعتبار اسنادی (السی) قطعهسازان میتوانند بدون واسطه با سازندگان اصلی قطعات وارد مذاکره شده و خرید قطعات متفرقه از دلالان متوقف شود. کاهش قیمت قطعات برای قطعهسازان نویدبخش خرید قطعات اصلی با قیمت پایینتر است و در این شرایط مشتریان انتظار دارند قیمت خودرو نیز پایین آید. از آنجایی که قطعهسازان در وضعیت مالی خوبی به سر نمیبرند، به نظر نمیرسد هزینههای صرفهجویی شده با گشایش السیها را در قیمت محصولات خود لحاظ کنند؛ مسئلهای که به باور این استاد دانشگاه، باید جای تولیدکنندگان بود تا تصمیم به فروش قطعات با قیمت ارزانتر کرد. به باور جمالو، در مجموع این انتظار کلی وجود دارد هنگامیکه قیمتتمام شده یک محصول براساس هر مولفهای کاهش مییابد، تاثیر آن بر قیمت نیز محسوس باشد. البته در کنار قطعهسازان، خودروسازان نیز در این زمینه تصمیمگیرنده خواهند بود. در این شرایط بهوجود آمده با گشایش السی میتوان انتظار داشت قیمتتمام شده خودرو پایین بیاید. این تسهیل در تمام صنایع خود را نشان میدهد و تنها صنعت خودرو از آن بهره نمیبرد. وی تصریح کرد: بهطورکلی با گشایش السی در روند پرداختها، تسهیل بهوجود میآید که میتواند خودرو، قطعات، مواد اولیه و... باشد. این مکانیزم پرداخت در تمام دنیا رایج بوده و در ایران نیز سالهای زیادی است استفاده میشود.
السی ابزاری کافی نیست
در دورانی که عنوان پساتحریم را یدک میکشد و دریچه بسیاری از محدودیتهای بینالمللی به روی ایران بسته و دروازههای جهانی به سمت کشور گشوده شده، بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران بر این باورند که گشایش السی اگرچه به صورت منطقی روی قیمت تمام شده بسیاری از صنایع از جمله خودرو اثر میگذارد و آن را پایین میآورد اما تا زمانیکه برخی مشکلات داخلی نظیر بهرههای بانکی و مالیاتها برطرف نشود، ابزارهایی نظیر السی و... نمیتواند کمک قابلتوجه و اثرگذاری در کاهش هزینههای تولید داشته باشد. در همین حال عضو سندیکای تولیدکنندگان قطعات خودرو اظهار کرد: گشایش السی حذف واسطهها را به همراه دارد اما تمام مشکلات صنعت خودرو را برطرف نمیکند. قیمت تمام شده یک خودرو از چند فاکتور مشخص تاثیر میگیرد که بیشتر باید مورد توجه باشند. بخشی از مواد اولیه تولید خودرو از خارج وارد میشود که بهوسیله السیها روند آن سرعت پیدا میکند. بهرام شهریاری با بیان اینکه السی باید به زمان گذشته بازگشته و با 10 درصد گشایش یابد، گفت: بخش عمدهای از مواد اولیه در داخل وجود دارد که قیمت آنها به السی ربطی ندارد اما در عمل قیمت آنها با مواد اولیه خارجی مقایسه و تعیین میشود که دولت باید بر این موارد نظارت و کنترل داشته باشد. به اعتقاد شهریاری، برای بهرهوری از گشایش السی و دیگر شرایط مثبت بهوجود آمده با لغو تحریمها، ابتدا باید ساختار نیروی انسانی شرکتهای خودروسازی اصلاح شود تا در بخش پرداخت دستمزد با مشکل روبهرو نشوند. همچنین باید با اصلاح بهره بانکی سیاستهایی اتخاذ کرد تا نرخ بهره به قیمت خودرو تحمیل نشود. مجموع این عوامل قیمت خودرو را پایین میآورد. با اصلاح این مسائل قیمت خودرو کاهش پیدا میکند، در غیراینصورت گشایش السی تاثیر زیادی نخواهد داشت و تنها دست برخی از واسطهها را کوتاه میکند. وی درباره تعداد السیهایی که در صنعت خودرو باز میشود، اظهار کرد: برای گشایش السی در صنعت خودرو نمیتوان تعدادی تعیین کرد زیرا برای واردات خودرو، قطعه، مواد اولیه و... از تعداد زیادی السی استفاده میشود که آمار آن قابل تعریف نیست. برای مثال مواد اولیه بسیاری برای تولید خودرو وارد کشور خواهد شد که هرکدام از آنها میتواند یک السی داشته باشد. براساس این گزارش، راه السیها به سمت صنعت خودرو و قطعه کشور باز شده و زمزمهها حکایت از انتظار کاهش قیمت تمام شده خودرو دارد. در این شرایط با توجه به مشکلات مالی و نقدینگی بسیاری که در صنعت قطعهسازی و خودرو مشاهده میشود، ایجاد توقع کاهش قیمت خودرو در مردم شایسته نیست زیرا به رکود بازار دامن میزند. البته نباید صرفه اقتصادی بهدست آمده از این امکان بینالمللی برای صنعتگران خودرو را نادیده گرفت اما بهتر است فرصت بیشتری در اختیار تولیدکنندگان قرار داد تا پس از تطبیقپذیری با شرایط، تصمیم کاهش قیمت خودرو را اجرایی کنند.