به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از همشهری، آنطور که مسئولان وزارت صنعت اعلام کرده‌اند قرار است امسال تیراژ تولید خودرو دست‌کم 50درصد افزایش یابد و تا پایان سال 1.5میلیون خودروی‌سواری داخلی تولید شود. سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت 13فروردین ماه وعده داد: تولید خودرو در سال 1401نسبت به سال 1400حداقل 50درصد افزایش می‌یابد. اندکی بعد منوچهر منطقی، معاون وزیر صنعت نیز این ارقام را به شکل دیگری تحلیل کرد و گفت: محاسبات انجام شده نشان می‌دهد اگر یک میلیون و 400‌هزار دستگاه خودرو در بازار ایران عرضه شود به قرعه‌کشی نیازی نخواهد بود، پس تولید یک میلیون و 500 هزار دستگاه خودرو برای امسال هدف‌گذاری شده است.  این سخنان نشان می‌دهد وزارت صنعت برای حذف قرعه‌کشی و جلوگیری از رشد قیمت خودرو، راهکار افزایش تولید را در پیش گرفته است که به زعم بسیاری از کارشناسان راهکار درستی است. اما آیا این اهداف با توجه به روند فعلی تولید خودرو محقق خواهد شد؟

آیا اهداف تولید محقق می‌شود؟
آمار‌ها نشان می‌دهد برای اینکه اهداف تولید وزارت صنعت در سال‌جاری محقق و قرعه کشی حذف شود کارخانه‌های خودرو‌سازی‌ باید ماهانه به‌طور میانگین 125هزار دستگاه خودرو تولید کنند. اما طبق آمار موجود خودروسازها در نخستین ماه امسال فقط 36درصد از اهداف ترسیم شده وزارت صنعت را محقق کردند. در فروردین امسال جمعا 45هزار دستگاه خودروی سواری تولید شد. یعنی تیراژ تولید خودرو درفروردین امسال 64درصد از اهداف تعیین عقب است و سطح تولید، 80هزار دستگاه کمتر از آن چیزی است که قرار بود در سال‌جاری محقق شود.
برای جبران عقب‌ماندگی موجود 3شرکت ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو که عمده خودروهای سواری را در ایران تولید می‌کنند باید فقط در اردیبهشت امسال بیش از 200هزار دستگاه خودرو تولید کنند تا فقط کمبود تولید فروردین ماه جبران شود. بعد از جبران این عقب ماندگی خودروسازها باید از خرداد ماه به‌طور میانگین 125هزار دستگاه خودرو در ماه تولید کنند تا تولید بر ریل هدف‌گذاری‌های انجام شده قرار بگیرد و برنامه تولید 1.5میلیون دستگاه در سال‌جاری محقق شود.

آیا ظرفیت‌های لازم برای رشد وجود دارد؟
طبق اطلاعات موجود، میانگین ماهانه تولید خودرو از فروردین پارسال تاکنون هرماه به‌طور متوسط 70هزار دستگاه بوده است و شرکت‌های خودروساز هرگز نتوانسته‌اند به مرز تولید 100هزار دستگاه در ماه برسند. بالاترین میزان رکورد تولید در سال گذشته مربوط به دی ماه پارسال بود که جمعا 91هزار دستگاه خودرو تولید شد. همه اینها در حالی است که آمار‌ها نشان می‌دهد از دی ماه پارسال به این‌سو تیراژ تولید خودرو به شکل محسوسی افت کرده و حتی در فروردین امسال در مقایسه با دی‌ماه پارسال تیراژ تولید خودرو به نصف رسیده است.
ارقام موجود به‌معنای آن است که برای تحقق اهداف وزارت صنعت ظرفیت تولید ماهانه باید دست‌کم 45درصد افزایش یابد تا تیراژ تولید از 70هزار دستگاه به‌طور میانگین به 125هزار دستگاه برسد و خودروسازها بتوانند اهداف تعیین شده را محقق کنند. در چنین شرایطی و با توجه به آنکه در طول چند سال گذشته ظرفیت تولید خودرو در یک ماه هرگز از مرز 90هزار دستگاه فراتر نرفته است تردیدهای جدی نسبت به تولید 125هزاردستگاه خودرو در ماه وجود دارد، مگر آنکه وزارت صنعت به‌عنوان نهاد بالادستی برنامه مشخصی برای فعال‌کردن ظرفیت قطعه‌سازان و خودروسازان ارائه کند.

آثار کاهش عرضه خودرو
در کنار این آمار مشاهدات فعالان بازار هم آثار کسری عرضه بر روند فزاینده قیمت خودرو را تأیید می‌کند. سعید مؤتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودروی تهران می‌گوید: از سال 97تاکنون عرضه خودرو بین 35تا 40درصد کاهش یافته است و تا زمانی که میزان عرضه خودرو جوابگوی نیاز بازار نباشد قیمت خودرو افزایش خواهد یافت. به‌گفته او میزان تولید در یک ماه گذشته خوب نبوده و حتی نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته کمتر بوده، وضعیت بازار خودرو نیز کاملا حاکی از آن است که با کاهش عرضه مواجه هستیم. رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودروی تهران افزود: برای کنترل قیمت باید اجازه دهند خودروهای ارزان‌قیمت وارد شود. اگر در کنار واردات خودرو‌های 10تا 20هزار دلاری، تعرفه واردات نیز کاهش یابد قطعا قیمت‌ها کاهش می‌یابد.
امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو هم در تحلیل شرایط فعلی می‌گوید: قیمت خودرو‌ها به چند دلیل افزایش یافته، دلیل اصلی، عملی نشدن وعده‌های افزایش تولید خودرو است. وزارت صنعت و خودروسازان وعده افزایش تولید دادند. اما هم‌اکنون شاهد کاهش نسبی تولید نیز هستیم. به‌دلیل مشکلات برق و گاز نیز به‌نظر نمی‌رسد در سال 1401 صنعت خودرو جهش تولید داشته باشد. او اضافه کرد: نکته دیگری که در بحث تقاضا وجود دارد این است که در سال گذشته تقاضای واقعی به تعویق افتاد. یعنی مردم برای خرید خودرو دست نگه داشتند تا وعده‌ها عملی شود.
اخبار منتشر شده مبنی بر حذف خودروهای ارزان‌قیمت و تورم 40 درصدی نیز بر افزایش میزان تقاضا تأثیرگذار بود. او درباره واردات خودرو نیز گفت: به‌نظر نمی‌رسد واردات خودرو به کشور عملی شود. اگر نیز آزاد شود، انحصاری خواهد بود. در نتیجه تقاضا بالا می‌رود و افزایش قیمت اتفاق می‌افتد. کاکایی تأکید کرد: هم‌اکنون با یک تورم 5تا 7درصدی در دنیا مواجهیم. علاوه بر آن، جنگ اوکراین و روسیه باعث افزایش قیمت انرژی و در ادامه افزایش قیمت فلزات می‌شود. پیش‌بینی می‌شود قیمت خودرو در دنیا با افزایش همراه شود.