عصر خودرو- خودروسازان علاوه بر دارایی‌هایی که در مجمع سالانه خود اعلام می‌کنند، سرمایه و دارایی‌های پنهانی دارند که برخی از آنها قابلیت تبدیل شدن به سرمایه نقدی را دارد.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت ، در شرایطی که این گروه‌های صنعتی از کمبود نقدینگی به دلیل بدهی بانکی و بدهی به قطعه‌سازان و همچنین رکودی که در بازار فروش خودرو به وجود آمده، رنج می‌برند، از چند روش می‌توانند به تامین مالی بپردازند یکی از آنها تبدیل دارایی‌های غیرنقدی به نقدی شرکتهای خودروساز داخلی و جذب سرمایه‌گذار خارجی است. علاوه بر آن ورود خودروسازان به بورس کالا و در کنار آن واگذاری شرکتهای زیرمجموعه نیز از راه‌هایی است که در افزایش میزان نقدینگی خودروسازان موثر است. در کنار این موارد، تبدیل سرمایه‌های غیرنقدی از جمله املاکی که نگهداری آنها جز زیان، سودی برای خودروسازان ندارد، می‌تواند در تامین مالی این صنعتگران نقش اثرگذاری ایفا کند.
افزایش قیمت با بی‌انضباطی مالی
دارایی‌های غیرنقدی خودروسازان در املاک خلاصه نمی‌شود و آنطور که یک کارشناس صنعت خودرو می‌گوید این دارایی‌ها به 3 بخش قابل تقسیم است. براساس سخنان فربد زاوه سرمایه‌های غیرنقدی شرکتهای خودروسازی در 3 گروه املاک، سهام و قطعات گنجانده می‌شود. خودروسازان در برخی شهرها املاکی دارند که بازدهی ندارند. این املاک می‌تواند شامل انبار یا شرکت‌هایی باشد که به اندازه ارزش اجاره زمین‌شان درآمد ندارند. وی در ارتباط با دو بخش دیگر اینگونه توضیح داد: تکلیف سهام هم مشخص است و در ردیف دارایی‌های غیرنقدی خودروسازان قرار می‌گیرد. بخشی از سرمایه خودروسازان به‌صورت قطعه در انبار نگهداری می‌شود. گاهی سالها زمان می‌برد این قطعات مورداستفاده قرار بگیرد. این انبارها در خودروسازان تجاری بیشتر مشاهده می‌شود و این شرکت‌ها به‌طور معمول در صورت‌های مالی موجودی انبار زیادی دارند. زاوه اضافه کرد: برای نمونه گاهی خودروسازی برای جلوگیری از خرید تایر در سال‌های آینده، این قطعه را به تعداد زیاد خریداری و در انبار نگهداری می‌کنند این درحالی است تایر بعد از مدتی خاصیت خود را از دست داده و با تابش اشعه خورشید از بین می‌رود که این موضوع از اشتباه‌های مدیریتی سرچشمه می‌گیرد. این کارشناس صنعت خودرو معتقد است سرمایه خفته در انبارهای قطعه خودروسازان دیرتر به پول نقد تبدیل می‌شود و به دیگر سخن، نقدشوندگی انبار غیرممکن و دشوار و همچنین ضریب انتقال آن کند است اما به‌طور معمول سهامی که در بورس ارائه می‌شود به راحتی قابلیت تبدیل شدن به پول نقد را دارد. املاک هم برگشت‌پذیری خوبی دارد اما با توجه به رکود حاکم بر بازار مسکن تبدیل آن به نقدینگی نیاز به زمان دارد. زاوه به این پرسش که خودروسازان خارجی با معظل سرمایه‌های غیرنقدی که کاربردی هم ندارند، چگونه برخورد می‌کنند؟ اینگونه پاسخ داد: در ایران مدیریت دارایی اتفاق نمی‌افتد این در حالی است که اگر در فضای بین‌المللی خودروسازی با دارایی‌های خود اینگونه رفتار کند، کنار گذاشته خواهد شد. در تجربه خودروسازان خارجی این اشتباه‌ها در جنرال‌موتورز و کرایسلر نیز دیده می‌شود. جنرال‌موتورز حدود 12 نشان همراه با سازمان‌های تابع بسیاری را شامل می‌شد. این شرکت نیز قطعات بسیاری در انبارهای خود نگهداری می‌کرد که در نهایت ورشکست شد. وی تصریح کرد: جنرال‌موتورز برای تغییر ساختار خود برخی از شرکت‌ها و نشان‌ها را تعطیل کرد و حتی نتوانست برخی از آنها را بفروشد. این اتفاق به طور مشابه برای کرایسلر نیز به وقوع پیوست و مجبور به تغییر ساختار شد. شرکت‌هایی که از شرایط مالی مناسبی برخوردارند رفتار خودروسازان ایران را درپیش نمی‌گیرند.
به باور این کارشناس صنعت خودرو، بی‌انضباطی مالی در کشور وجود دارد و این موضوع در شرکتهای خصوصی نیز دیده می‌شود. در ایران بی‌انضباطی‌های مالی پشت بهره‌های بالای بانکی و نیروی کار پنهان می‌شود که در نهایت ناکارآمدی در مدیریت دارایی به وجود می‌آید. تمام این عوامل دست در دست هم می‌دهد تا هزینه‌های تولید افزایش یافته و کالا با قیمت تمام شده بالاتری ساخته شود.
توسعه محصول در شهرستان‌ها
در کنار تقسیم‌بندی که زاوه از دارایی‌های غیرنقدی خودروسازان انجام داد، تعریف‌های مختلف دیگری در این زمینه وجود دارد که تمام این تعریف‌ها بر تبدیل برخی از این سرمایه‌ها به نقدینگی تاکید می‌شود زیرا هر اندازه سرمایه خودروسازان در عرصه‌ای بیهوده خوابانده شود، به همان نسبت قیمت تمام شده یک خودرو افزایش پیدا میکند. مدیرعامل پیشین پارس‌خودرو تعریفی دیگرگونه از سرمایه‌های غیرنقدی خودروسازان دارد. به گفته مهدی نیکدل، سرمایه‌های غیرنقدی خودروسازان به دو دسته آشکار و پنهان تقسیم می‌شود. املاک و تجهیزات نصب شده در ردیف املاک آشکار و قابل لمس قرار می‌گیرد که ارزش بالایی دارند و دانش و تجربه نیز با عنوان سرمایه پنهان تعریف می‌شود و در تولید قابل مشاهده است. وی با بیان اینکه در بین این سرمایه‌ها، املاک قابلیت تبدیل شدن به سرمایه نقدی را دارد، اظهار کرد: در کشورهای خارجی پس از آنکه مدتی از عمر یک ساختمان یا کارخانه می‌گذرد و زمین آن از نظر قیمتی ارزش پیدا میکند، آن کارخانه به ناحیه‌ای محروم منتقل و زمین آن واگذار می‌شود. دراین روش کاربری زمین‌های صنعتی در حال رشد که مشتری خوبی هم دارد تغییر و به فروش می‌رسد. نیکدل با بیان یک نمونه به تکمیل سخنان خود پرداخت و گفت: شرکت توشیبا نمونه‌ای از این مثال است. این شرکت زمین خود در اطراف شهر را به فروش رساند و کارخانه خود را در ناحیه‌ای دورتر بنا کرد. این روش برای توشیبا صرفه اقتصادی به همراه داشت. گاهی قیمت یک زمین به اندازهای افزایش پیدا میکند که دیگر فعالیت صنعتی در آن به صرفه نیست. وی معتقد است این رویه در شرکتهای خودروسازی کشور کمتر مصداق دارد و این صنعتگران توسعه فعالیت خود را در شهرستان‌ها انجام داده‌اند. برای نمونه سایپا با راه‌اندازی سایپای کاشان و ایران‌خودرو با احداث کارخانه‌ای در خراسان به گسترش فعالیت خود پرداختند.
مدیرعامل پیشین پارس‌خودرو در ارتباط با دلیل غیراستفاده ماندن برخی املاک خودروسازان، به سوءمدیریت و وجود قوانین دست‌وپاگیر در کشور اشاره کرد. آنطور که نیکدل می‌گوید گاهی شهرداری اجازه نمی‌دهد در زمینی که کاربری صنعتی دارد اما در شهر واقع شده، تغییر کاربری داد، این در حالی است که شرکتهای خارجی به‌راحتی می‌توانند کاربری خود را تغییر دهند و برای این تصمیم با شهرداری، بیمه و... با مشکل مواجه نمی‌شوند. مقررات‌زدایی یکی از لوازم توسعه است و مقررات باید به اندازهای ساده و دخالت دولت و ارگان‌ها در تولید کم شود که توسعه اتفاق بیفتد. متاسفانه در ایران مقررات بسیار زیاد است و با تغییر مدیریت و دولت، قوانین هم تغییر میکند. براساس این گزارش در شرکتهای خودروسازی کشور سرمایه‌های غیرنقدی مختلفی نهفته است که اگر از برخی از آنها همچون سرمایه علمی و تجهیزات به همراه کارخانه‌هایی که تولید در آن جریان دارد، بگذریم و اگر خودروسازان سریعتر به تبدیل آنها به دارایی‌های نقدی بپردازند، می‌توان به ثابت نگه‌داشتن و حتی کاهش قیمت خودروهای داخلی به دلیل پایین آمدن هزینه‌های تولید امیدوار بود.
