عصر خودرو- انتخابات امریکا در کنار جنگ خاورمیانه به‌عنوان اصلی‌ترین موضوع‌های سیاسی در امسال میلادی تمام دنیا را دربرگرفته است؛ دو مسئله‌ای که مستقیم و غیر مستقیم روابط بین کشورها را تعریف میکند و در این بین صنعت و اقتصاد ایران ازجمله صنعت خودرو نیز از آن تاثیر گرفته به‌گونه‌ای که در بخش صادرات خودرو و همچنین عقد قرارداد با برخی شرکتهای خارجی، روال عادی طی نشده است.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت ، در بخش صادرات، دو کشور عراق و سوریه به‌عنوان بازار اصلی صادرات خودرو ایران معرفی می‌شوند و در چند سال گذشته با شدت گرفتن آتش جنگ در این کشورها به‌ویژه در سوریه، صادرات خودروهای داخلی به بازار این کشور به‌شدت کاهش یافته است. در بخش قراردادهای خودرویی نیز، مذاکره با برخی شرکت‌ها از زمان توافق برجام آغاز شده اما هنوز نتیجه‌ای به‌دست نیامده که کارشناسان دلیل پیشرفت کند این مذاکرات را متاثر از نتیجه انتخابات امریکا می‌دانند زیرا برخی شرکت‌ها ازجمله فیات یا بازار خوبی در امریکا دارند یا با شریکی امریکایی مشغول به فعالیت هستند بنابراین به دلیل مشخص نبودن سیاست‌های امریکا در برابر ایران از سوی رییس‌جمهور جدید، با احتیاط پیشرفته و هنوز به نتیجه با خودروسازان داخلی نرسیده‌اند.
خودروسازان محافظه‌کار در صف آخر قرارداد
اگرچه برخی از شرکت‌ها در این مدت منتظر نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا ماندند اما چند خودروساز اروپایی که جرات بیشتری داشتند، با جدیت مذاکرات خود را پیش بردند و آنطور که عضو شورای سیاستگذاری صنعت خودرو عنوان کرده، بدون توجه به جنجال‌های انتخاباتی، فعالیت خود در کشور را آغاز کرده‌اند. محمدرضا نجفی‌منش با تاکید بر این مسئله که فاصله زمانی اجرایی برجام تا برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا روی صنعت خودرو تاثیری نداشته زیرا خودروسازانی که تصمیم به حضور در صنعت خودرو ایران داشتند، آمدند و با عقد قرارداد فعالیت اصلی خود را آغاز کرده‌اند، توضیح داد: در این مدت شرکت پژو و سیتروئن همکاری خود با ایران‌خودرو وسایپا را آغاز کردند و شرکت رنو نیز با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به توافق رسیده و اگرچه قرارداد نهایی آن هنوز به امضا نرسیده اما این موضوع ارتباطی با مسائل بین‌المللی ندارد. وی افزود: البته برخی خودروسازان خارجی ازجمله ژاپنی‌ها که محافظه‌کار هستند، در این مدت برای همکاری با ایران چشم به نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا دوختند و هنوز تصمیم قطعی نگرفته‌اند. شرکتهای خودروساز چینی نیز از گذشته در ایران بوده‌اند و این انتخابات در برنامه آنها برای فعالیت در صنعت خودرو ایران تاثیری نداشت. به گفته نجفی‌منش انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا اگرچه در صنعت خودرو ایران اثر قابل‌ملاحظه‌ای نداشته اما نتیجه آن روی مبادلات بانکی قابل مشاهده بود زیرا شرکتهای خارجی در این زمینه گاهی به نعل و گاهی به میخ می‌زدند که با حل آن، ارتباطات مالی کشور با دنیا برقرار خواهد شد. به‌طور کلی تمام کشورهای اروپایی و آسیایی برای سرمایه‌گذاری در ایران اعلام آمادگی کرده‌اند و در این مدت فعالیت برخی از آنها آغاز شده است. آنطور که این کارشناس صنعت خودرو اظهار کرد، اگرچه به‌دلیل محدودیت‌های گذشته، همکاری‌ها به سرعت پیش نمی‌رود اما حرکت آغاز شده و توقف نداشته است زیرا فولکس‌واگن دومین و رنو سومین شرکت تولیدکننده خودرو در دنیاست که سمت خودروسازان ایرانی آمده‌اند بدون آنکه به این انتخابات توجهی داشته باشند. همکاری با رنو، شاید نخستین قراردادی باشد که در آن یک خودروساز خارجی، 60درصد مالکیت دارد و تصمیم گرفته تا نظام مدیریتی خود را در همکاری مشترک با طرف ایرانی پیاده‌سازی کند که این موضوع می‌تواند به کمک صنعت خودرو بیاید. وی در پاسخ به این پرسش که آیا قراردادهای خودرویی که اکنون و پس از برگزاری انتخابات امریکا به امضا می‌رسد از اهمیت کمتری برخوردارند، گفت: قراردادهایی که در آینده منعقد می‌شود، تکمیل‌کننده است به این معنی که نبود این خودروسازان در صنعت خودرو آسیب‌رسان نیست. برای نمونه خودروسازان کشور تمایل دارند با شرکتی مانند «تویوتا» وارد همکاری شوند اما اگر این شرکت به ایران نیاید، خللی در فعالیت خودروسازان کشور ایجاد نمی‌شود. به باور این عضو شورای سیاستگذاری صنعت خودرو، نهایی شدن قراردادهای در حال مذاکره، ارتباطی با انتخابات امریکا ندارد اما با روشن شدن نتیجه آن، برخی گشایش‌ها اتفاق می‌افتد و صنعت خودرو در بخش صادرات شرایط بهتری را تجربه خواهد کرد.
ترس از جریمه، مانع انجام مذاکره
صاحبنظران و کارشناسان صنعت خودرو بارها و بارها بر این موضوع تاکید کرده‌اند که این صنعت از تحریم‌های داخلی ازجمله نرخ بالای سود تسهیلات بانکی، پرداخت مالیات، قوانین دشوار سازمان تامین اجتماعی و... بیشتر آسیب دیده تا تحریم‌های بین‌المللی زیرا در این مدت چند قرارداد خودرویی به امضا رسیده که نشان می‌دهد نقش مسائل بین‌المللی ازجمله انتخابات امریکا روی صنعت خودرو کم‌اثر بوده است. در همین‌حال با تمام گشایش‌ها پس از برجام، صنعتگران کشور ازجمله خودروسازان در مبادلات بانکی و مالی با مشکل مواجه بودند که مشاور انجمن خودروسازان ایران با بیان این موضوع گفت: اگرچه برجام اجرایی شده اما تا زمانی که ارتباط‌های بانکی برقرار نشود، برخی مشکلات به قوت خود باقی است. یکی از دلایلی که برخی از خودروسازان خارجی هنوز برنامه خود برای سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو کشور را اعلام نکرده‌اند، به بلاتکلیفی آنها در جریان انتخابات امریکا بازمی‌گردد. دولت امریکا برخی از بانک‌ها را به‌دلیل تعامل با ایران جریمه کرده است و به همین دلیل برخی شرکت‌ها از ترس جریمه جرات نمی‌کنند وارد ایران شوند. به گفته داود میرخانی‌رشتی، البته دولت امریکا محدودیتی برای سرمایه‌گذاری خودروسازان خارجی ازجمله آنهایی که بازار خوبی در امریکا دارند، در نظر نگرفته است و این شرکت‌ها به‌دلیل نامشخص بودن وضعیت امریکا، جانب احتیاط را نگه داشته‌اند و تصمیم برای حضور در صنعت خودرو کشور را اعلام نکرده‌اند. هیچ محدودیت برای خودروسازان خارجی برای تعامل با خودروسازان ایرانی وجود نداشته بلکه این شرکت‌ها حاضر به خطرپذیری نبوده‌اند و با اندازه‌گیری خطرپذیری سرمایه‌گذاری در کشور، هنوز تصمیم قطعی نگرفته‌اند. بر پایه آنچه در این گزارش به آن اشاره شد، خودروسازان کشور جدا از هر هیاهوی سیاسی که در جامعه بین‌المللی مطرح است، به روند مذاکره و توافق با خودروسازان خارجی ادامه می‌دهند به گونه‌ای که قراردادهای منعقد شده نشان می‌دهد هر شرکتی که تمایل به سرمایه‌گذاری در ایران داشته، به راحتی با خودروسازان داخلی وارد گفت‌وگو شده و نتایج قابل قبولی هم به‌دست آمده است. در این شرایط که نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا مشخص شده، پیش‌بینی می‌شود شرکتهای محتاط نیز تکلیف خود برای حضور در صنعت خودرو ایران را یکسره کرده و در صورت تمایل با جدیت مذاکرات را پیش ببرند.
